Suharto

Suharto
Irudi gehiago
16. Lerrokatu Gabeko Mugimenduko idazkari nagusi 1992ko irailaren 7a - 1995eko urriaren 20a ← Dobrica Ćosić - Ernesto Samper → Minister of Defence (en) 1968ko ekainaren 6a - 1971ko irailaren 9a Minister of Defence (en) 1967ko urriaren 17a - 1968ko ekainaren 6a 2. Indonesiako presidentea 1967ko martxoaren 12a - 1998ko maiatzaren 21a ← Sukarno - B. J. Habibie → Minister of Defence (en) 1966ko uztailaren 25a - 1967ko urriaren 17a Minister of Defence (en) 1966ko martxoaren 28a - 1966ko uztailaren 25a
Bizitza
Jaiotza	Kemusuk (en) , 1921eko ekainaren 8a
Herrialdea	Indonesia Ekialdeko Herbeheretar Indiak
Heriotza	Jakarta, 2008ko urtarrilaren 27a (86 urte)
Hobiratze lekua	Astana Giribangun (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: giltzurruneko gutxiegitasuna
Familia
Aita	Kertosudiro
Ama	Sukirah
Ezkontidea(k)	Tien Soeharto (en)  (1947ko abenduaren 26a -  1996ko apirilaren 28a)
Seme-alabak	ikusi Tutut Soeharto (en) Sigit Harjojudanto (en) Bambang Trihatmodjo (en) Siti Hediati Hariyadi Tommy Suharto (en) Mamiek Soeharto (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	Javera Indonesiera
Jarduerak
Jarduerak	politikaria eta militarra
Altuera	1,68 metro
Jasotako sariak	ikusi Knight Grand Cross of the Order of the Bath Elisabet Katolikoaren Ordenaren lepokoa  (1981) Grand Cross of the Order of Good Hope  (1997) Great Nile necklace Star of the Republic of Indonesia Bintang Mahaputera Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic Order of Prince Yaroslav the Wise, 1st class Order of the Chrysanthemum Order of Sikatuna Order of the Rajamitrabhorn Order of the Liberator Order of Merit for National Foundation Order of the Crown of the Realm Order of Pahlavi Ohorezko Legioko gurutze handia Order of Mubarak the Great Order of the Yugoslav Star Order of the Queen of Sheba Order of Independence Grand Order of Mugunghwa Collar of the Order of the Star of Romania Grand Cross of the Order of the Sun of Peru‎ Grand Star of the Decoration for Services to the Republic of Austria
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Indonesian Army (en)
Gradua	Jenderal Besar (en)
Parte hartutako gatazkak	Indonesiako Iraultza Nazionala
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	sunismoa
Alderdi politikoa	Golongan Karya Party (en)

Suharto (javeraz: ꦯꦸꦲꦂꦠ, Suhartå; Kemusuk, 1921eko ekainaren 8a - Jakarta, 2008ko urtarrilaren 27a) Indonesiako militar eta politikaria izan zen, errepublikako bigarren presidentea 1967tik 1998 arte.

Bizitza

Java uharteko Kemusuk herrixkan jaio zen, Yogyakartatik hurbil. Herbeheretako gudarosteko kide izan zen eta japoniarrek antolatu zuten Indonesiako gudarostean sartu zen 1943an. 1965ean, estatu kolpe baten bidez, aginpidea hartu zuen higikunde militarraren burua izan zen. Sukarno lehendakariaren gobernuan esku handia izan zuen, baina Suhartok bere kargua uztera behartu zuen hura eta lehendakaritza eskuratu zuen 1968an.

Indonesiako Errepublikako presidentea izan zen 1967tik 1998ra. Agintean iraun zuen hiru hamarkada horietan Orden Berria (indonesieraz: Orde Baru) izeneko politika erabili zuen: gobernu zentral gogorra militarrek babestua. Komunismoaren kontrako joerak Mendebaldeko herrialde askotako babesa ekarri zion. Urte askotan, Indonesia izan zen AEBengandik diru gehien jasotzen zuen bigarren herrialdea, Israelen atzetik. Komunismoaren aurkako errepresioak ez zuen mugarik izan, eta ehunka mila lagun hil ziren bere agintaldian. 1975ean, Ekialdeko Timorren anexioak hamarka mila pertsonaren heriotza eragin zuen.

1990eko hamarkadarako, gobernuaren autoritarismoak eta ustelkeriak nahigabea hedatu zuten herri osoan zehar. 1997-1998an, Asiako hego-ekialdeko finantza krisiak bete-betean harrapatu zuen Indonesia, herrialdeko bizi-kalitateak behera egin zuen, eta Suharto galduz joan zen instituzio zibil eta militarren artean zeukan babesa. 1998an, oso istilu larriak izan ziren, eta ikasleak astebetez egon ziren kalean hiriburuan; ia 500 lagun hil ziren. Azkenik, 1998ko maiatzean dimisioa eman zuen, eta presidenteordeak, Bacharuddin Jusuf Habibiek, hartu zuen presidente kargua. Ondoren, erretretan bizi zelarik, auziperatu nahi izan zuten, baina ezinezkoa izan zen, haren osasun ahula zela-eta.

Erreferentziak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Suharto

• Datuak: Q44819
• Multimedia: Suharto