Dori Ruano

Wikipedia, Entziklopedia askea

 

Dori Ruano

Bizitza
JaiotzaVillamayor1969ko urtarrilaren 11 (55 urte)
Herrialdea Espainia
Hezkuntza
HeziketaSalamancako Pontifize Unibertsitatea
Hizkuntzakgaztelania
Jarduerak
Jardueraktxirrindularia, kirol zuzendaria eta politikaria
Jasotako sariak

Dori Ruano, jaiotzaz María Teodora Adoración Ruano Sanchón (Villamayor de Armuña, Salamanca, 1969ko urtarrilaren 11) salamancar txirrindularia, txirrindularitzako zuzendaria, politikaria eta irakaslea da. Txirrindularitzan parte hartu zuen, errepideko eta pistako modalitateetan. Espainiako txapelduna izan zen hainbat aldiz errepidean, eta erlojupekoan; pistan, ostera, espezialista izan zen puntuazio-proban.

Bi domina irabazi zituen Pistako Txirrindularitzako Munduko Txapelketan, 1998an urrea eta 1997an zilarra.[1] Errepidean, 2001eko errepideko Txirrindularitzako Munduko Txapelketan, erlojupeko lasterketan, brontzezko domina lortu zuen.[2]

1992tik 2004ra bitartean, hiru Udako Olinpiar Jokotan parte hartu zuen, eta diploma olinpiko bat lortu zuen Sidney 2000n, puntuazio lasterketan. Bartzelonan, 1992an, 42. postuan geratu zen errepide-proban, Sidney 2000n 18. postuan, erlojupekoan, eta Atenasen, 2004an 18. postuan, erlojupekoan.[3]

2004az geroztik, bere izena daraman txirrindularitza-eskola du, eta bera da zuzendaria.[4] Gainera, Salamancako Udaleko zinegotzi aritu da PSOEren izenean, eta Errendimendu Handiko Kirol Prestakuntzako Nazioarteko Zentroko irakaslea Pistako Txirrindularitzaren Prestakuntza Fisikoko ikastaroan.[5][6]

2019an kirol-arloko genero-desberdintasunari buruzko Hijas de Cynisca dokumental luzean parte hartu zuen Espainiako hainbat kirol-pertsona ospetsurekin batera. Dokumentalak 8 izendapen izan zituen Goya sarietan.[7]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dori Ruano Salamancatik hurbil dagoen herri txiki batean jaio zen, eta zazpi neba-arrebetatik bosgarrena da. Haurtzarotik, kirolerako zaletasun handia zuen, bereziki txirrindularitzarako, eta horretarako gaitasun fisiko eta teknikoak erakutsi zituen. 1987an hasi zen lehiaketa-bizikletan ibiltzen, 18 urte zituela, Jamones AIM taldean.

1992an III. mailako Txirrindularitzako Kirol Zuzendari titulua lortu zuen Entrenatzaileen Eskola Nazionalean. 1993an Gorputz Hezkuntzako Irakasle-ikasketak hasi eta 1996an diplomatu zen. 2005ean txirrindulari izateari utzi eta 2007an Gaztela-Mantxako Unibertsitatearen eta Espainiako Futbol Federazioaren Kirol Erakundeen Kudeaketako Masterra lortu zuen.

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1988an, Ángel Gíner hautatzaile nazionalak Frantzian irailaren amaieran egin zen nazioarteko Bourges lasterketa taldean sartu zuen. Hurrengo urtean talde nazionalean sartu zen berriro Chamberyko (Frantzia) Munduko Txapelketara joateko, eta lasterketa amaitu zuen espainiar bakarra izan zen.

1990eko Japoniako Munduko Txapelketan, Ruanok, Joane Somarriba, Chely Álvarez eta Belén Cuevasekin batera, seigarren postua lortu zuen taldeko erlojupeko lasterketan. 1992ko Bartzelonako Olinpiar Jokoetarako prestatzeko ADO (Olinpiar Jokoen Elkartea) beka bat eman zien horrek.

Espainiako Txirrindularitza Federazioak (RFEC) hiru sobietar teknikari kontratatu zituen Espainiako txirrindulariak prestatzeko. Boris Vasiliev arduratu zen emakumezkoen taldea prestatzeaz, eta eguneroko entrenamendu gogorrak eta diziplina zorrotza ezarri zituen. Bartzelona 92ko errepide-proban, azken kilometroetan izandako erorketa baten ondorioz, Dori Ruano oso atzeratuta iritsi zen faborito-taldetik. Olinpiar Jokoetako emaitza txarren ondorioz, RFECek eta Kirol Kontseilu Gorenak laguntzak kentzea erabaki zuten. Urte horretan bertan, III. mailako Txirrindularitzako Kirol Zuzendari titulua lortu zuen Entrenatzaileen Eskola Nazionalean.

1993an, Dori Ruanok, 24 urte zituela, bizimoduz aldatzea erabaki zuen, eta Salamancan hasi zituen ikasketak, Gorputz Hezkuntzako Irakasle-ikasketak hasi eta 1996an diplomatu zen. Ikasketen azken urtean pistako txirrindularitza probatu zuen, eta Espainiako Pista Txapelketan parte hartu zuen puntuazio- eta jarraipen-probetan, eta lehen postua lortu zuen bi diziplinetan. Denboraldiaren amaieran, Espainiako emakumezkoen orduko errekorra lortu zuen, 44,158 km-ko markarekin.

1997ko denboraldirako, Boris Vasilievek, bere errepideko entrenatzaile ohiak, pistako talde nazionalean sartzera gonbidatu zuen. Urte hartan, Espainiako Txapelketan puntuazioko eta jarraipeneko txapelduna izan zen berriro. Munduko Kopako azken proban parte hartu zuen, Atenasen, puntuazio-proban, eta laugarren postua lortu zuen. Emaitza horrek, Pertheko (Australia) Munduko Txapelketarako txartela eman zion, eta zilarrezko domina lortu zuen han.[8]

1998an lortu zuen kirol-arrakastarik handiena, Bordelen errepideko puntuzko lasterketan Pistako Txirrindularitzako Munduko Txapelketan irabazi baitzuen.[9]

Hurrengo urtean, Vasiliev hautatzaile nazional kargutik kentzea kolpe gogorra izan zen Sidney 2000ko Udako Olinpiar Jokoak prestatzeko. Egoera zail horrek eragina izan zuen errendimenduan, eta Jokoetako puntukako lasterketan zazpigarren postua baino ez zuen lortu, proba horretan, faboritoetako bat izanda.

2001. urtea oso arrakastatsua izan zen Dori Ruanorentzat, bi txirrindularitza-motak (pista eta errepidea) bateratu zituen, eta Espainiako Txapelketan garaipena lortu zuen, bai errepidean, bai erlojupekoan, eta brontzezko domina lortu zuen Lisboako Errepideko Munduko Txapelketan, erlopeko proban.[10] Urte horretan Pistako Munduko Txapelketan ere parte hartu zuen, eta laugarren postua lortu zuen.

Txirrindularitza eskola martxan jarri[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2002an hautsi egin zen txirrindulariaren eta RFECaren arteko harremana. Boris Vasiliev ez zegoenez, eta pista eta errepidea uztartzea begi onez ikusten ez zuten teknikari berriak sartu zirenez, Ruano pista hautaketatik kanpo utzi zuten. 2003an, Caja Duero banku-erakundearen babesle ofizial gisa, Caja Duero Txirrindularitza Eskola jarri zuen martxan, eta Villamayor Txirrindularitza Elkarteko zuzendari teknikoa eta koordinatzailea da.

2005ean, Madrilen egindako Errepideko Munduko Txapelketarekin batera, 36 urterekin txirrindularitza uztea erabaki zuen. Bi urte geroago, Gaztela-Mantxako Unibertsitatearen eta Espainiako Futbol Federazioaren Kirol Erakundeen Kudeaketako Masterra lortu zuen.

Txirrindulari izateari utzi eta kirol esatari, irakasle, hizlari eta zuzendari[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lehiaketetatik erretiratuta, txirrindularitzarekiko grinak bultzatuta, Eurosport kateko kirol-esatari gisa aritu zen pistako munduko txapelketetan eta errepideko munduko txapelketetan.

2005etik 2009ra RFECko Emakumezkoen Txirrindularitza Batzordeko Kirol eta COEko Emakume Batzordeko kidea izan da. 2012an, Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientzien (CAFYD) titulua lortu zuen Salamancako Unibertsitate Pontifizioan, eta Errendimendu Handiko Kirol Prestakuntzarako Nazioarteko Zentrorako Pistako Txirrindularitzaren Prestakuntza Fisikoko ikastaroko irakasle gisa hasi zen lanean.[11] Ruanoren hitzetan:

Bizikletak askatasun eta handitasun paregabeko sentsazioa eman dit, norbaitek txirrindularitzan hasi nahi duenean, ni hantxe nago erakusteko, transmititzeko eta kirol horrek bere bizitza balio, emozio eta bizi-esperientziez betetzen laguntzeko.

2015. urtean ezagutza eta eskarmentu horiei esker, Lointek (Sopela Womwn's Team) emakumeen taldeko kirol-zuzendari izendatu zuten Dori Ruano .[12]

Irakaskuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1996an, Salamancako Unibertsitate Pontifizioak diploma eman zion Gorputz Hezkuntzako Irakasletzarengatik

2004an, Portugalgo Txirrindularitza Federaziorako irakasle lanetan hasi eta 2008ra arte.

2004an Txirrindularitza Eskola bat sortu zuen, eta lehendakaria da.

SEK nazioarteko unibertsitatean ere irakasle izan da, emakumezkoen txirrindularitzako udako ikastaroetan.

2012an, Errendimendu Handiko Kirol Prestakuntzarako Nazioarteko Zentrorako pistako txirrindularitzaren prestakuntza fisikoko ikastaroan hasi zen eskolak ematen.

Hitzaldiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2006az geroztik, Dori Ruanok hainbat ekitaldi nazionaletan parte hartu du hizlari gisa.

Urtea Lekua Ekitaldiaren izena Txostenaren izenburua
2006 Segovia Kirolari eta gizarteari buruzko jardunaldia Mahai-ingurua: Kirolariaren etorkizuna, bere kirol-karrera amaitzen duenean
2007 Nafarroa Nafarroako Kirolaren III. Biltzarra Emakumearen diskriminazioa kirolean
2008 Granada Txirrindularitzako I. Jardunaldi Nazionalak Espainiako emakumezkoen txirrindularitzaren iragana, oraina eta etorkizuna
2008 Madril Emakumearen eta Kirolaren Jardunaldi Nazionalak Mahai-ingurua: Kirol taldeak eta elkarteak
2008 Madril Emakumea, Errendimendua eta Triatloiaren II. mintegia Kirolaren bi ikuspegi: kirolariarena eta entrenatzailearena
2009 Gasteiz Emakumea eta kirola Emakumea eta kirola

Hijas de Cynisca Dokumentala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dori Ruano Hijas de Cynisca dokumetalean, 2019

Hijas de Cynisca 2019an Beatriz Carreterok zuzendutako kirol-arloko genero-desberdintasunari buruzko dokumental luzea da. Espartar Zinisca printzesa, Olinpiar Jokoak irabazi zituen lehen emakumea izan zen. Dokumentala Espainiako hainbat kirol-pertsona ospetsuri egindako elkarrizketen bidez osatuta dago, hala nola Almudena Cid, Amaya Valdemoro, Jennifer Pareja, Lydia Valentín, Dori Ruano, Bea Fernández, Carmen Martín, Ona Carbonell, Jessica Vall eta Mary Álvarez del Burgo kirolariak, Paloma del Río kazetaria eta Paula teknikariak. Besteak beste, gai hauexek lantzen dira: kirola haurtzaroan sexualizatzea, emakumeek kirolean dituzten eskubideak urratzea, soldata, aurrekontu edo pizgarri ekonomikoen aldea, ikusgarritasun falta eta komunikabideetan jarrera matxistak izatea. Era berean, honako hauek ere lantzen dira: kirolarien aintzatespen txikiagoa, babesletzak aurkitzeko zailtasunak, profesionalizazioari laguntza urria ematea, kidego teknikoetan eta federazioetan emakumerik ez egotea, edo arreta itxura fisikoan jartzea.

Palmaresa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Errepidean[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1995

1996

1997:

  • 3. postua, Espainiako Erlojupeko Txapelketan

1998

  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Erlojupeko Txapelketan
  • 3. Espainiako Errepideko Txapelketan

1999

  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Erlojupeko Txapelketan
  • 3. postua, Espainiako Errepideko Txapelketan

2000

  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Erlojupeko Txapelketan

2001

  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Erlojupeko Txapelketan
  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Errepideko Txapelketan
  • 3. postua, Erlojupeko Munduko Txapelketan

2002

  • 2. postua, Espainiako Erlojupeko Txapelketan

2003

  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Erlojupeko Txapelketan

2004

  • 1. postua, txapelduna, Espainiako Erlojupeko Txapelketan

2005

  • 2. postua, Espainiako Erlojupeko Txapelketan

Pistan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1997

  • 2. postua, Munduko Puntuazio Txapelketan

1998

  • 1. postua, txapelduna, Munduko Puntuazio Txapelketan


Beste emaitza batzuk[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Munduko Txapelketako eta Olinpia Jokoetako Kirol lasterketetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Lekua Txapelketa Posizioa Modalitatea
1989 Chambery (Frantzia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1990 Utsonomiya (Japonia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1990 Utsonomiya (Japonia) Errepideko Munduko Txapelketa 6. postua Erlojupekoa Taldeka
1991 Stuttgart (Alemania) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1991 Stuttgart (Alemania) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Erlojupekoa Taldeka
1992 Benidorm (Espainia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Erlojupekoa Taldeka
1992 Bartzelona Olinpiar Jokoak 42. postua Errepideko txirrindularitza
1993 Oslo (Norvegia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1993 Oslo (Norvegia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Erlojpekoa Taldeka
1995 Tunja (Kolonbia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Erlojupeko banakako erlojua
1995 Duitama (Kolonbia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1996 Donostia (Euskal Autonomia Erkidegoa) Orduko markatzaile nazionala 44,158 km
1997: Perth (Australia) Pistako Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Jarraipena
1997: Perth (Australia) Pistako Munduko Txapelketa Txapeldunordea Puntuazioa
1997: Donostia (Espainia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1998 Valkemburg (Herbehereak) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1998 Bordele (Frantzia) Pistako Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Jazarpena
1998 Bordele (Frantzia) Pistako Munduko Txapelketa Txapelduna Puntuazioa
1999 Berlin (Alemania) Pistako Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Jarraipena
1999 Berlin (Alemania) Pistako Munduko Txapelketa 9. postua Puntuazioa
1999 Verona (Italia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
1999 Treviso (Italia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Erlojupeko banakako erlojua
2000 Plouay (Frantzia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
2000 Sidney (Australia) Olinpiar Jokoak 7. postuko diploma olinpikoa Txirrindularitza pistan Puntuazioa
2000 Sidney (Australia) Olinpiar Jokoak 18. postua Erlojupeko errepideko txirrindularitza
2001 Belgika Pistako Munduko Txapelketa 4. postua Puntuazioa
2001 Lisboa (Portugal) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
2001 Lisboa (Portugal) Errepideko Munduko Txapelketa 3. postua. Brontzezko domina Erlojupeko banakako erlojua
2002 Zolder (Belgika) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
2002 Zolder (Belgika) ErrepidekoMunduko Txapelketa 11. postua Erlojupekoa

Banakakoa

2003 Hamilton (Kanada) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
2003 Hamilton (Kanada) Errepideko Munduko Txapelketa 9. postua Erlojupekoa

Banakakoa

2004 Verona (Italia) Errepideko Munduko Txapelketa Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
2004 Bardolino (Italia) Errepideko Munduko Txapelketa 18. postua Erlojuaren kontrako banakako erlojupekoa
2004 Atenas (Grezia) Olinpiar Jokoak Parte-hartzailea Lineako bideko txirrindularitza
2004 Atenas (Grezia) Olinpiar Jokoak Parte-hartzailea Errepideko txirrindularitza

Erlojupekoa

2005 Madril (Espainia) Errepideko Munduko Txapelketa 20. postua Lineako bideko txirrindularitza
2005 Madril (Espainia) Errepideko Munduko Txapelketa 20. postua Banakako erlojupekoa

Espainiako Kirol Txapelketako lasterketetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Lehiaketaren tokia Lehiaketaren izena Postua Modalitatea
1995 Segovia Espainiako txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
1996 Palma Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Jarraipena
1996 Palma Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Puntuazioa
1996 Sabiñanigo (Huesca) Errepideko txirrindularitzako Espainiako txapelketa Txapeldunordea Lineako bideko txirrindularitza
1996 Huesca Errepideko Esapaña Txapelketa Txapeldunordea Erlojupekoa
1997 Valentzia Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Jarraipena
1997 Valentzia Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Puntuazioa
1998 Valentzia Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Jarraipena
1998 Valentzia Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Puntuazioa
1998 Jerez de la Frontera (Cadiz) ErrepidekoEspainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
1999 Valentzia Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Jarraipena
1999 Valentzia Pistako Txirrindularitzako Espainiako Txapelketa Txapelduna Puntuazioa
1999 Kordoba Errepideko Espainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
2000 Murtzia Errepideko Espainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
2001 Leon Espainiako ErrepidekoTxirrindularitza Txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
2001 Leon Errepideko txirrindularitzako Espainiako txapelduna Txapelduna Lineako bideko txirrindularitza
2002 Salamanca Errepideko Espainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapeldunordea Erlojupekoa
2003 Alcobendas (Madril) Errepideko Espainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
2004 Santoña (Kantabria) ErrepidekoEspainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapelduna Erlojupekoa
2005 Murtzia Errepideko Espainiako Txirrindularitza Txapelketa Txapeldunordea Erlojupekoa

Nazioarteko dominak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pistako txirrindularitzan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Munduko txapelketa
Urtea Lekua Postua Lehiaketa
1997 Perth (Australia) 2. postua Puntuazioa
1998 Bordele (Frantzia) 1. postua

Txapelduna

Puntuazioa

Errepideko txirrindularitzan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Munduko txapelketa
Urtea Lekua Postua Lehiaketa
2001 Lisboa (Portugal) 3. postua Erlojupekoa

Taldeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Pragma-Deia-Colnago (2002)
  • Team Prato Marathon Bike (2003)
  • USC Chirio Forno d'Asolo (2005)

Sariak eta aintzatespenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

I. Dori Ruano Zikloturista martxa, 2013
  • 1995ean Emakumezkoen Eliteko txirrindulari Nazional Onena, Espainia.
  • 1996an, Salamancako Unibertsitate Pontifizioak diploma eman zion Gorputz Hezkuntzako Irakasletzarengatik.
  • 1998an Emakumezkoen Eliteko txirrindulari Nazional Onena, Espainia.
  • 1998an Espainiako Emakumezko kirolari Onena Erregina Sofia Sarian, Espainia.
  • 1988an Espainiako kirolari onena txirrindularitza kategorian. Espainiako Kirol Prentsaren Elkartea. Espainia.
  • 1999an Olinpiar Ordena, Espainia.
  • 1999 Kirol Merituaren Errege Aginduaren Zilarrezko Domina, Kirol Kontseilu Gorenak emana
  • 2000n Emakumezkoen eliteko txirrindulari nazional Onena, Espainia.
  • 2001ean Emakumezkoen eliteko txirrindulari nazional onena, Espainia.
  • 2002an Emakumezkoen eliteko txirrindulari nazional onena, Espainia.
  • 2005ean Kirol Merituaren Errege Aginduaren Urrezko Domina, Kirol Kontseilu Gorenak emana
  • 2013an hasi zen bere izena duen Dori Ruano Zikloturista Martxa, Villamayor de Armuñan.
  • 2019an Hijas de Cinisca dokumetalean parte hartu zuen.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]