Edukira joan

Genozidioa Gazan

Wikipedia, Entziklopedia askea
Palestinako Ilargierdi Gorriaren elkarteak operatutako anbulantzia, Khan Younisen, Gazako Zerrendan, Israelgo aire eraso militar batek larri zauritu ostean.

Adituek, gobernuek, Nazio Batuen Erakundeko agentziek eta gobernuz kanpoko erakundeek "herri palestinarraren aurkako genozidioa" egitea leporatu diote Israeli, egungo Israel eta Gazaren arteko gerran, Gazako Zerrenda inbaditu eta bonbardatu bitartean.[1] Hainbat behatzailek, tartean Francesca Albanesek (Nazio Batuen Erakundeko Kontalari Berezia), Israelgo goi funtzionarioen adierazpenak aipatu dituzte, eta horiek gazako populazioa (guztiz edo partzialki) "suntsitzeko asmoa" adierazten duela, genozidioaren legezko baldintza betetzeko ezinbestekoa baita.[2][3] Ekialde Hurbileko aditu gehienek (gehienak Ameriketako Amerikako Estatu Batuetan bizi dira) uste dute Israelek Gazan egindako ekintzek palestinarrentzat bizigaitz bihurtzea dutela helburu, eta horien %75ek diote Israelek Gazan egindako ekintzak «genozidioaren antzeko gerra krimen garrantzitsuak» direla.[4]

2024ko azaroaren 21an, Nazioarteko Zigor Auzitegiak, Isrelen lehen ministroa (Benjamin Netanyahu) eta aurreko defentsaren ministroa (Yoav Gallant) atxilotzeko ordena eman zuen, baita ere Hamas komandantea (ustez hila) Mohammed Deif. Gizadiaren aurkako krimenak eta gerrako krimenak egiten ari ditzakeela argudiatzen du auzitegiak. [5]

Herrialdeen jarrerak genozidioaren onarpenaren inguruan
Herrialdea Genozidioaren aitortza Adierazpena Erreferentziak
Afganistan Bai Atzerri Ministerioak genozidio gisa gaitzetsi zituen Israelen ekintzak. [6][7]
 Aljeria Bai NBEren Batzar Nagusian egindako hitzaldi batean, Abdelmadjid Tebboune presidenteak galdetu zuen: "Non dago egiten ari diren genozidioaren inguruan desagertu den kontzientzia globala?" [8]
 Bangladesh Bai Atzerri Ministerioak adierazi zuen Israel genozidioa egiten ari zela palestinarren aurka. [9]
 Belgika Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa Israelen aurkako Hegoafrika auzian Nazioarteko Batzordearen epaia babesteko konpromisoa hartu du Belgikak. [10]
 Bolivia Bai Luis Arce presidenteak X-en argitaratu zuen ados zegoela Brasilgo Lula presidentearekin, «Palestinako herri ausartaren aurka egiten ari diren genozidioaren inguruko egiari buruz». [11]
 Brasil Bai Lula da Silva presidenteak Israelen ekintzak gaitzetsi zituen genozidio gisa, eta esan zuen: «Gazako Zerrendan herri palestinarrarekin gertatzen ari dena ez da gertatu historiako beste inongo momentutan. Berez, gertatu zen: Hitlerrek juduak hiltzea erabaki zuenean». [12][13][14]
 Kanada Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa Justin Trudeau lehen ministroak eta Melanie Joly Atzerri ministroak ez zuten babestu edo baztertu Hegoafrikak Israelen aurka egindako eskaera. Jolyk kasua «oso gertutik» jarraituko zuela esan zuen, eta Kanadako Gai Globalek auzitegiak hartzen duen edozein erabakiri men egingo ziola agindu zuen. [15]
 Txile Bai Gabriel Boric presidenteak gaitzetsi egin ditu bai Hamasek bai Israelek Gazan egindako ekintzak, eta esan du uko egiten diola «Hamaseko terrorismoaren eta Israel Palestinan egiten ari den genozidioaren» artean hautatzeari. Txilek ere bat egin du Israelen aurkako genozidio kasu batekin, Nazioarteko Justizia Gortean. [16][17]
 Kolonbia Bai Gustavo Petro presidenteak espainieraz argitaratu zuen X-n: «Genozidioa deitzen da; herri palestinarra Gazatik atera eta hura mendean hartzeko egiten dute. Genozidio hori burutzen duen estatuburua gizateriaren aurkako kriminala da. Haien aliatuek ezin dute demokraziaz hitz egin». 2024ko otsailaren 29an, Petrok iragarri zuen herrialdeak Israelgo armak inportatzeari utziko ziola, irinaren sarraskiaren ostean. [18][19][20]
 Kuba Bai 2024ko martxoaren 31n, Miguel Diaz-Canel presidenteak esan zuen “Kubak genozidioa berehala etetea eskatzen du”. [21]
 Djibuti Bai Ismail Omar Guellehek esan zuen palestinarrak genozidioa jasaten ari zirela gerra garaian. [22]
 Frantzia Ez Stéphane Séjourné Atzerri ministroak genozidio akusazioa errefusatu zuen, eta adierazi zuen «estatu juduari genozidioa leporatzeak atalase moral bat gurutzatzen» duela. [23][24]
 Alemania Ez Steffen Hebestreit gobernuko bozeramaileak genozidio akusazioa baztertu zuen. [25]
 Guyana Bai Mohamed Irfaan Ali presidenteak «genozidiotzat» jo ditu Israelen ekintzak. [26]
 Hungaria Ez Peter Szijártó Atzerri ministroak genozidioa leporatzea «tontakeriatzat» jo zuen. [27]
 Iran Bai Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen Hossein Amir-Abdollahian Atzerri ministroak. [28]
 Irlanda Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa Micheál Martin Atzerri ministroak deklaratu zuen: «Auzitegiari dagokio genozidio bat egin den zehaztea». [29]
 Jordania Bai Ayman Safadi Atzerri ministroak esan zuen Israelen ekintzek genozidioaren legezko definizioa betetzen zutela. [30]
 Kirgizistan Bai 2024ko martxoaren 18an, Kirgizistango gobernuak Gazako "eromena eta genozidioa" gelditzeko eskatu zien Israeli eta Ameriketako Estatu Batuei. [31]
 Libano Bai Najib Mikati lehen ministroak kezka agertu du "palestinarren aurkako genozidioa" dela eta. [32]
 Libia Bai 2024ko maiatzean, Hegoafrikak Israelen aurka egindako genozidio auzian esku hartzeko adierazpena aurkeztu zuen Libiak, Israel genozidioa egiten ari dela uste duelako. [33]
 Malaysia Bai Anwar Ibrahim lehen ministroak Israelen ekintzak gaitzetsi zituen genozidio gisa, eta Ameriketako Estatu Batuak konplize gisa lotu zituen. [34]
 Mauritania Bai Mauritaniako Gobernuak Israelen ekintzak gaitzetsi zituen eta nazioarteari "Palestinako herriak pairatzen duen genozidioa berehala bertan behera uzteko" eskatu zion. [35]
 Namibia Bai 2024ko urtarrilean, Hage Geingob Namibiako presidenteak "genozida eta izugarritzat" jo zituen Israelek Gazan egindako ekintzak, eta gogor kritikatu zuen Alemaniak Israelen aurka Hegoafrikan Israel babesteko hartutako erabakia, esanez Alemaniak "bere historia beldurgarritik lezioak ateratzeko ezintasuna" zuela, hegoafrikar genozidioa eta nama barne. [36]
 Nikaragua Bai Nikaraguak gaitzetsi egin ditu Israelek genozidio gisa egindako akusazioak, eta konplizitatea egotzi dio Alemaniari, Israelekin armak trukatzean. 2024ko urrian, Nikaraguak harreman diplomatikoak eten zituen Israelekin, Libanoren inbasioaren ondoren, eta Israelgo gobernua "faxista" eta "genozida" zela esan zuen, eta Netanyahu "deabruaren semea" zela. [37][38]
 Ipar Korea Bai Atzerri Ministerioko bozeramaile baten esanetan, gerra garaian ospitale bat bonbardatu izanak "AEBak konplize direla erakutsi zuen, eta Israelen genozidioa sustatu zuen". [39]
 Oman Bai Atzerri Ministerioak genozidio gisa gaitzetsi zituen Israelen ekintzak. [40]
 Pakistan Bai Jalil Abbas Jilani Atzerri ministroak Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen. [41]
 Palestina Bai Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen Mahmud Abas presidenteak. Riad Mansur Nazio Batuen aurrean Palestinak duen enbaxadoreak esan duenez, Israelek Gazan egindako bonbardaketak eta setioa "genozidak" ziren. [42]
 Dastatu Bai Qatarreko Kanpo Arazoetako Ministerioak NBEko Segurtasun Kontseiluari eskatu dio "premiazko neurriak har ditzala Israelgo okupazio indarrek Rafah hartu eta bertan genozidioa egin ez dezaten". Israelek "genozidio krimena" egin duela adierazi du Tamim bin Hamad Al Thani Qatarreko emirrak. [43][44]
 Saudi Arabia Bai Atzerri Ministerioak "Israelgo gerra makineriak herri palestinarraren aurka egindako sarraski genozidak" gaitzetsi zituen. [45]
 Senegal Bai Ousmane Sonko lehen ministroak Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen, eta beste herrialdeei konplizitatea leporatu zien. [46]
 Somalia Bai "Israelek Gazako genozidioa geldiarazteko neurri azkarrak" hartzeko eskatu zuen Atzerri Ministerioak. [47]
 Hegoafrika Bai Cyril Ramaphosa Hegoafrikako presidenteak esan zuen: "Palestinako heriotzak ez dira soilik bonbardaketek eta lurreko erasoek eragindakoak, baizik eta gaixotasunek eta goseteak eragindakoak ere, taldeak existitzeko duen eskubidea babesteko beharra adierazten du". [48]
 Espainia Hegoafrika vs Israel auzian datorren epaiari babesa Jose Manuel Albares Atzerri ministroak esan zuenez, "hau genozidioa den ala ez, hori [munduko] auzitegiak erabaki behar du, eta Espainiak, noski, bere erabakia babestuko du". [49]
 Siria Bai Israelen ekintzak genozidio gisa gaitzetsi zituen Bashar al-Assad presidenteak. [50]
 Tunisia Bai WAFAren arabera, Atzerri Ministerioak Israelen "genozidio gerraren" amaiera exijitu zuen 2024ko maiatzean. [51]
 Turkia Bai Israelen ekintzak gaitzetsi eta "genozidiotzat" jo zituen Recep Tayyip Erdoakizan presidenteak. 2024ko otsailaren 9an, Hakan Fidan Turkiako Atzerri ministroak esan zuen nazioarteko komunitateak Israelek Gazan egindako ekintzei buruzko isiltasuna "genozidioan konplizitatea" zela. [52][53]
 Erresuma Batua Ez Atzerri Ministerioak atzera bota zuen Israelen aurkako genozidio akusazioa. [54]
 Estatu Batuak Ez Antony Blinken Estatu idazkariak atzera bota zuen genozidio akusazioa, "oinarririk gabekoa" zela esanez. [55]
 Vatikano Hiria Agian 2023ko azaroan, Frantzisko aita santuaren hitzaldi bateko hainbat lekukok esan zuten hark genozidiotzat jo zituela Israelen ekintzak, nahiz eta Vatikanoko bozeramaile batek ukatu egin zuen. [56]
 Venezuela Bai Nicolas Maduro presidenteak genozidio gisa gaitzetsi zituen Israelen ekintzak. [57]
 Yemen Bai Atzerri Ministerioak gaitzetsi egin zituen Israelen ekintzak, «gerra eta genozidio krimenak» direlakoan. [58]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Burga, 2023; Corder, 2024; Quigley, 2024
  2. Burga, 2023; Soni, 2023
  3. «International Expert Statement on Israeli State Crime» statecrime.org (International State Crime Initiative).
  4. Lynch, Marc. (2024-06-20). «Gloom about the 'day after' the Gaza war pervasive among Mideast scholars» Brookings.
  5. (Gaztelaniaz) «Las órdenes de arresto de la Corte Penal Internacional deben cumplirse a la letra | Noticias ONU» news.un.org 2024-11-26 (Noiz kontsultatua: 2024-11-27).
  6. Sharma, Vasu. (2023-11-14). «Decoding Pakistan and Afghanistan's Public Responses to the Israel-Hamas War» Stimson Center.
  7. «The Ministry of Foreign Affairs of the Islamic Emirate of Afghanistan condemns in the strongest terms the bombardment of the Al-Mamadani Hospital in Gaza by the Zionist forces and deems this act barbaric and a crime against humanity.» Ministry of Foreign Affairs (Afghanistan) 2023-10-18.
  8. «Algeria calls on ICC to hold Israel accountable for its crimes in Gaza» Middle East Monitor 2023-11-07.
  9. «Bangladesh backs South Africa's genocide claims against Israel» The Times of Israel 2024-01-15.
  10. Shankar, Priyanka. (2024-01-23). «Why has Belgium vowed to back the ICJ's verdict on Gaza 'genocide'?» Al Jazeera.
  11. «Colombia, Bolivia back Brazil's Lula in Israel row over Gaza war comments» Al Jazeera 2024-02-21.
  12. Verdélio, Andreia. (2023-10-25). «President Lula says war in the Middle East is genocide» Agência Brasil.
  13. «Brazil's Lula compares Israel's war on Gaza with the Holocaust» Al Jazeera.
  14. Seraj Assi. (2024-2-20). Lula Is Right About Israel’s Genocide in Gaza. .
  15. Dyer, Evan. (2024-01-16). «After days of confusion, Trudeau government says it will abide by ICJ on genocide case against Israel» CBC News.
  16. «Gabriel Boric: "Me rebelo ante quienes pretenden que elijamos entre el terrorismo de Hamas y el genocidio de Israel"» infobae 2024-09-25.
  17. «Chile joins developing nations rallying behind genocide case against Israel at international court» AP News 2024-06-01.
  18. 'Genocide', Colombia says as Latin American states condemn Israel over Gaza. Al Jazeera 2023-11-02.
  19. «Colombia Suspends Israel Arms Purchases After Gaza Aid Convoy Deaths» Barron's.
  20. Rueda, Manuel. «Israel suspends military exports to Colombia over its president's criticism of Gaza siege» Associated Press.
  21. «Cuban president calls for end to 'genocide' in Gaza» Al Jazeera 2024-03-31.
  22. «President of Djibouti: Genocide and Ethnic Cleansing against Palestinian People Constitute War Crime» Saudi Press Agency 2023-11-11.
  23. Breeden, Aurelien. (2024-01-17). «France Rejects Genocide Accusations Against Israel in Gaza» The New York Times ISSN 0362-4331..
  24. «Even accusing Israel of genocide crosses moral threshold: France FM on ICJ lawcase» Ahram Online.
  25. Magid, Jacob; Sharon, Jeremy. (2024-01-12). «Germany says will intervene at The Hague on Israel's behalf, blasts genocide charge» The Times of Israel.
  26. «"Nothing Short of Genocide": Says Guyana's President Ali, As he Calls for Ceasefire in Gaza.» The St. Kitts-Nevis Observer 2024-04-08.
  27. Lazaroff, Tovah. (2024-01-26). «Hungarian FM to 'Post': Genocide claim at ICJ is nonsense, we back Israel» The Jerusalem Post.
  28. Iran Accuses Israel of 'Genocide' Against the Palestinians in Gaza. Asharq Al-Awsat 2023-10-13.
  29. Moore, Aoife. (2024-03-27). «Ireland to intervene in ICJ case against Israel» BBC News.
  30. Al-Khalidi, Suleiman. (2024-01-12). «Jordan blames Israel for regional tensions, backs S.Africa in 'genocide' case» Reuters.
  31. «Kirgiziya prizvala Izrail' i SShA prekratit' genotsid v Gaze» TASS 2024-03-18.
  32. «Lebanon calls for ending Israel war on Gaza» Middle East Monitor 2024-07-03.
  33. Pulido, Daniela. (12 May 2024). «Libya files intervention in South Africa's ICJ genocide case against Israel» Jurist.
  34. «Malaysian PM: Can't deny US complicity in Gaza genocide» Al Jazeera 19 May 2024.
  35. «Mauritania Condemns Israeli Heinous Crimes in Gaza» Mauritanian News Agency 2023-10-18.
  36. Rust, Jasko. (2024-01-24). «Namibia: Germany 'unable to draw lessons from history'» Deutsche Welle.
  37. Sharp, Alexandra. (2024-04-08). «Nicaragua Accuses Germany of 'Facilitating' Genocide in Gaza» Foreign Policy.
  38. «Nicaragua's Ortega Calls Israeli PM 'Son of the Devil' Amid Tensions» Tico Times 2024-10-15.
  39. «North Korea says Israel bombed Gaza hospital, calls US 'accomplice'» Reuters 2023-10-26.
  40. «Oman condemns Israeli 'genocide' on Palestinian people» Middle East Eye 29 May 2024.
  41. FM Jilani equates Israeli strikes, blockade of Gaza to genocide against Palestinians. Dawn.
  42. Mohamed, Edna; Najjar, Farah; Stepansky, Joseph. «Abbas: Israel's war on Gaza is 'genocide'» Al Jazeera.
  43. «Qatar strongly condemns Israeli threats to storm Rafah» Al Jazeera.
  44. Magid, Jacob. (2024-09-24). «Qatari emir tells UN that Israel's war in Gaza is a 'genocide'» The Times of Israel.
  45. «Saudi foreign ministry condemns continued genocide against Palestinian people» Arab News 2024-07-14.
  46. Al Nassim, Hommamm. (2024-06-10). «Senegal: Palestine is being subjected to genocide with the complicity of all the world's powers» Northern Africa News.
  47. Cooperation, Ministry of Foreign Affairs and International. (2024-01-30). «Somalia Applauds ICJ Decision, Urges Swift Action to Halt Gaza Genocide by Israel» Ministry of Foreign Affairs and International Cooperation.
  48. Corder, Mike; Federman, Josef. (2024-03-28). «UN top court orders Israel to open more land crossings for aid into Gaza» AP News.
  49. Wilson, Joseph. (2024-06-06). «Spain applies to join South Africa's case at top UN court accusing Israel of genocide» AP news.
  50. «Syria denounced Western support for Israel's massacre in Gaza» Prensa Latina 2023-10-26.
  51. «Tunisia calls for ending Israel's genocidal war against Palestinians in Gaza» WAFA 8 May 2024.
  52. Gumrukcu, Tuvan; Karakas, Burcu. (2023-10-20). Turkey's Erdogan calls on Israel to stop its attacks on Gaza 'amounting to genocide'. Reuters.
  53. «Turkey: World's silence on Gaza 'complicity in genocide'» Al Jazeera.
  54. «UK says it has 'considerable concerns' about ICJ ruling, rejects genocide accusation» The Times of Israel 2024-01-27.
  55. Mitchell, Ellen. (2024-01-09). «Blinken calls genocide case against Israel 'meritless'» The Hill.
  56. Pullella, Philip. (2023-11-23). «Dispute erupts over whether pope called Gaza situation a 'genocide'» Reuters.
  57. «Israel committing 'genocide' against Palestinian people» Mehr News 2023-10-10.
  58. «Yemenis put aside their woes to unite for Gaza and Palestine» The New Arab 2023-10-19.