Ladino (erretorromaniera)

Ladino (erretorromaniera)
	ladin
Datu orokorrak
Hiztunak	30.000
UNESCO sailkapena	3: arriskuan
Hizkuntza sailkapena
	giza hizkuntza; indoeuropar hizkuntzak; hizkuntza italikoak; hizkuntza erromantzeak; mendebaldeko hizkuntza erromantzeak; hizkuntza galo-iberiarrak; hizkuntza galo-erromantzeak; Gallo-Rhaetian (en) ; erretorromaniera
Informazio filologikoa
Hizkuntza-tipologia	silabadun hizkuntza eta hizkuntza fusionatzailea
Alfabetoa	latindar alfabetoa
Hizkuntza kodeak
ISO 639-3	lld
Ethnologue	lld
Glottolog	ladi1250
Wikipedia	lld
UNESCO	565
IETF	lld
Endangered ; Languages Project	; 3392

Artikulu hau Alpeetako hizkuntzari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Ladino (argipena)».

Ladinoa^[1] edo ladiniera^[2] (ladinoz eta latinez, ladin; italieraz, ladino; eta alemanez. Ladinisch) erretorromanieraren dialekto nagusietako bat da, erromantxearekin eta friulierarekin batera. 40.000 hiztun inguru ditu Ladinia lurraldean, Italiako Dolomita mendietan; zehazki, Veneto eta Trentino-Adige Garaia eskualdeetan.

Hiztunen geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hiztunak Bellunoko probintzian (Veneto) eta Bolzano eta Trentoko probintzietan (Trentino-Adige Garaia) bizi dira, udalerri hauetan:

Bolzano/Balsan:
- Urtijëi
- Santa Cristina Gherdëina
- Sëlva
- Badia
- Corvara
- La Val
- San Martin de Tor
- Mareo

Trento (Val de Fascia):
- Canazei / Cianacei
- Campitello di Fassa / Ciampedèl
- Mazzin / Mazin
- Pozza di Fassa / Poza
- Vigo di Fassa / Vich
- Soraga
- Moena

↑ Elhuyar gaztelania-euskara eta Labayru hiztegietan, ladino izenarekin ageri da.
↑ Munduko Hizkuntzen Amaraunean ladinera izenarekin ageri den arren, akatsa dirudi, Ladinia toponimotik ladiniera baita emaitza.

Hizkuntza honek bere Wikipedia du: Bisita ezazu.

i e a Hizkuntza erromantzeak
Ekialdekoak	Aromaniera • Errumaniera (moldaviera, valakiera) • Istro-romaniera • Meglenera
Hegoaldekoak	Sardiniera (campidanera, logudorera, sassariera)
Mendebaldekoak	Astur-leonesa (asturiera, extremadurera, leonesa, mirandesa, montañesa) • Borgoinera • Dalmaziera • Emiliano-romagnoloa • Erretorromaniera (erromantxea, friuliera, ladinoa) • Franche-comtera • Frankoprovenzera • Frantsesa • Galiziera (eonaviera, fala) • Galoa • Gaztelania (ekuatoreginear gaztelania, europar gaztelania, filipinar gaztelania, kaloa, latinoamerikar gaztelania, saharar gaztelania) • Istriera • Italiera • Katalana (algerera, balearrera, erdialdekoa, valentziera) • Korsikera (gallurera) • Ladinoa • Liguriera (genovera, monakoera) • Lombardiera • Lorrenera • Mozarabiera • Nafar-aragoiera (aragoiera, errioxera, nafar erromantzea) • Napoliera • Normandiera (jerseyera, guerneseyera) • Okzitaniera (gaskoia, limousinera, proventzera) • Piemontera • Pikardiera • Poitevin • Portugesa (afrikar portugesa, brasildar portugesa) • Siziliera • Valoniera • Veneziera • Xanpainera
Letra etzanez: hizkuntza hilak. Letra lodiz: 5 milioi hiztun baino gehiagokoak. Parentesi artean: parentesiaren ezkerrean dagoen hizkuntzaren dialektoak.