Roland Barthes

Wikipedia, Entziklopedia askea
Roland Barthes

Bizitza
Jaiotzako izen-deiturakRoland Gérard Barthes
JaiotzaCherbourg1915eko azaroaren 12a
Herrialdea Frantzia
HeriotzaParisko 13. barrutia eta Paris1980ko martxoaren 26a (64 urte)
Hobiratze lekuaAhurti
Heriotza moduaistripuzko heriotza: ibilgailuak harrapatzea
Familia
Ezkontidea(k)ezkongabea
Hezkuntza
HeziketaLycée Louis-le-Grand (en) Itzuli
Lycée Montaigne (en) Itzuli
Pariseko Letren Fakultatea
Doktorego ikaslea(k)Jean Davallon (en) Itzuli
André Labarrère
Alberto Ruy Sánchez (en) Itzuli
Danièle Sallenave
Pierre Bergounioux (en) Itzuli
Gérard Blanchard
Virgil Tanase (en) Itzuli
Yve-Alain Bois (en) Itzuli
Pascal Bruckner (en) Itzuli
Tzvetan Todorov
Hizkuntzakfrantsesa
Irakaslea(k)Charles Panzéra (en) Itzuli
Ikaslea(k)
Jarduerak
Jarduerakfilosofoa, literatura-kritikaria, unibertsitateko irakaslea, semiologist (en) Itzuli, soziologoa, mythographer (en) Itzuli, literary theorist (en) Itzuli, saiakeragilea, idazlea eta ontologista
Enplegatzailea(k)CNRS
Gizarte Zientzietako Goi Mailako Ikasketen Eskola
Collège de France  (1976 -  1980)
Lan nabarmenak
InfluentziakFerdinand de Saussure, Albert Camus, Jean-Paul Sartre, Karl Marx eta Gaston Bachelard
MugimenduaEstrukturalismoa
Genero artistikoasaiakera
egunkaria

IMDB: nm0058638 Allocine: 36472 Allmovie: p646907
Musicbrainz: 773bcb67-8f61-4ebe-9b54-134e8cd40c58 Discogs: 1493754 Edit the value on Wikidata

Roland Barthes (Cherbourg, 1915eko azaroaren 12Paris, 1980ko martxoaren 26) Euskal Herriarekin lotura handia izan zuen idazle, filosofo, literatura-kritikari eta semiologo frantsesa izan zen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1915ean Cherbourgen (Normandia) jaioa, umetxoa zela umezurtz geratu zen; Louis Barthes aita Itsas armadako ofiziala zen eta itsas gudu batean hil zuten. Haurtzaroa lehen Baionan eta gero Parisen eman zuen. Hiri hartan Montaigne eta Louis-le-Grand lizeoetan ikasi zuen. 1935ean baxoa lortu zuen eta Parisko Unibertsitateko Letra Klasikoetako Fakultatean izena eman zuen; 1939an Greziar Ikasketetan, Latindar Ikasketetan, Frantses Literaturan eta Filosofiaren Historian titulua atera zuen.

1939-1940an Biarrizko lizeoan ibili zen, eta 1940-1941ean Parisko Voltaire eta buffon lizeoetan. 1941ean Greziar Tragediari buruzko lan batekin Goi Mailako Ikasketetako diploma erdietsi zuen. Tuberkulosiak jota, Frantziako eta Suitzako erietxe batzuetan egon zen; erietxeetan bizitza intelektual aberatsa izan zuen, Georges Fournié bezalakoak ezagutu zituen eta Karl Marx, Jules Michelet eta Jean-Paul Sartreren lanak irakurri eta aztertzeari ekin zion. Argitaratu zituen lehen testuak ordukoak dira. 1943an Hizkuntza Klasikoetako Gramatika eta Filologiako agiria lortu zuen. 1947an Combat aldizkarian 1953an Le Degré zéro de l'écriture lana bihurtuko diren lehen idazkiak. 1962an Michel Foucault eta Michel Deguyrekin Critique aldizkariaren erredakzio-kontseiluan sartu zen. Aldi berean, urte haietan hainbeste lekutara bidaiatu zuen: Bukarest, Alexandria (non Algirdas Julien Greimas ezagutu zuen eta non Hizkuntzalaritzaren alorrean murgildu zen) edota Marokon; herrialde honetara 1963tik aurrera behin baino gehiagotan joan zen eta 1969-1970ean Rabaten irakasle aritu zen.

1970eko hamarkadaren hasieran lan asko argitaratu zituen: L’empire des signes (1970), S/Z (1970), Sade, Fourier, Loyola (1971), Nouveaux essais critiques (1972), Roland Barthes par Roland Barthes (1975) eta Fragments d’un discours amoureux (1977). Onarpen publiko zabala lortu zuen garaia ere izan zen: Tel Quel (1971) eta L'Arc (1973) aldizkariek Barthesi buruzko zenbaki bereziak idatzi zituzten.

1980ko otsailaren 25ean Collège de Francera zihoala kamioi batek harrapatu zuen; istripu honen ondorioz martxoaren 26an hil egin zen.

Euskal Herrian[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Roland Barthes Liburutegiko plaka Ahurtin.

1916an aita hil zitzaionez, umetan zenbait urtez Baionan bizi izan zen; Henriette Barthes (ezkondu baino lehen, Binger) bere amak Lapurdiko hiriburura jo zuen, aitaren partetiko amonarekin eta Alice bere alabarekin, eta Paulmy eta Txekiar Legioaren etorbideen arteko izkinean zegoen Lanne izeneko etxean plantatu ziren. 1924an Roland nerabea Parisera joan bazen ere, eskolako oporraldiak Baionan pasatu zituen aitona-amonekin; hiri honetan bizi izandakoa bere lan batzuetan islatu zuen, Mythologies, Roland Barthes par Roland Barthes edota lehen aldiz 1977an L'Humanitén agertu zen La lumière du Sud-Ouest lanetan kasurako; azken hau Koldo Izagirrek euskaratu zuen 2005ean, Sud-Ouestaren argia izenburupean[1]. Hiriari hitz hauek dedikatu zizkion:

« Baiona, Baiona hiri perfektua da: ibaietako hiria, auzo-inguruneetako izen ozenek aireztatzen dutena (Moxorola, Marracq, Lachepaillet, Beyris) eta bizkitartean hiri zerratua.[2] »

Geroago, irakaskuntza arloan 1939an Biarrizko lizeo egin berrian lan egin zuen. 1960ko hamarkadan Henriette amak Hendaiako Etchetoa izeneko villa utzi zuen eta Ahurtin Carboué etxea erosi zuen; horren ondorioz 1968tik aurrera Roland Barthesek herri hartan eman zituen udak eta oporraldiak, Parisko bizitza artegatik urrun. Herri hartan ere lurperatu zuten, amarekin[3][4]. Herriko liburutegiari haren izena eman zioten, baita Angelun 2008an eraikitako unibertsitateko ikasleentzako egoitza bati ere[5].

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Le Degré zéro de l'écriture eta horrekin batera Nouveaux essais critiques, Éditions du Seuil, Paris, 1953
  • Michelet par lui-même, Éditions du Seuil, Paris, 1954
  • Mythologies, Éditions du Seuil, Paris, 1957 - edizio handitua, 2010
  • Sur Racine, Éditions du Seuil, Paris, 1963
  • Essais critiques, Éditions du Seuil, Paris, 1964
  • La Tour Eiffel, Centre National de la photographie/Éditions du Seuil, Paris, 1964
  • Eléments de sémiologie, Denoël/Gonthier, Paris, 1965
  • Critique et Vérité, Éditions du Seuil, Paris, 1966
  • Système de la mode, Éditions du Seuil, Paris, 1967
  • S/Z, Honoré de Balzacen Sarrasine lanari buruzko saiakera, Éditions du Seuil, Paris, 1970
  • L'Empire des signes, Skira, Paris, 1970
  • Sade, Fourier, Loyola, Éditions du Seuil, Paris, 1971
  • Nouveaux essais critiques, Éditions du Seuil, Paris, 1972
  • Le Plaisir du texte, Éditions du Seuil, Paris, 1973
  • Roland Barthes par Roland Barthes, Éditions du Seuil, Paris, 1975
  • Alors la Chine ? , Christian Bourgois, Paris, 1975
  • Fragments d'un discours amoureux, Éditions du Seuil, Paris, 1977
  • Leçon, Éditions du Seuil, Paris, 1978
  • Sollers écrivain, Éditions du Seuil, Paris, 1979
  • La Chambre claire : Note sur la photographie, Gallimard/Seuil/Cahiers du cinéma, Paris, 1980
  • Sur la littérature, Presses Universitaires de Grenoble, 1980
  • Le Grain de la Voix : Entretiens, 1962-1980, Éditions du Seuil, Paris, 1981
  • L'Obvie et l'Obtus : Essais critiques III, Éditions du Seuil, Paris, 1982
  • All except you : Saul Steinberg, Repères, Paris, 1983
  • Le Bruissement de la langue : Essais critiques IV, Éditions du Seuil, Paris, 1984
  • L'Aventure sémiologique, Éditions du Seuil, Paris, 1985
  • Incidents, Éditions du Seuil, Paris, 1987
  • Œuvres complètes, tome I : 1942-1965, Éditions du Seuil, Paris, 1993
  • Œuvres complètes, tome II :1966-1973, Éditions du Seuil, Paris, 1994
  • Œuvres complètes, tome III : 1974-1980, Éditions du Seuil, Paris, 1995
  • Le Plaisir du texte eta horren aurretik Variations sur l'écriture, Éditions du Seuil, Paris, 2000
  • Écrits sur le théâtre, Éditions du Seuil, Paris, 2002
  • Comment vivre ensemble : cours et séminaires au Collège de France 1976 – 1977, Éditions du Seuil/Imec, Paris, 2002
  • Le Neutre : cours et séminaires au Collège de France 1977 – 1978, Éditions du Seuil/Imec, Paris, 2002
  • La Préparation du roman : I et II, cours au collège de France 1978 – 1980, Éditions du Seuil/Imec, Paris, 2003. 28 orduko soinu artxiboak.
  • Carnets de voyage en Chine, Éditions Christian Bourgois, Paris, 2009
  • Journal de deuil, Éditions du Seuil/Imec, Paris, 2009

Zenbait lani buruz[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1953an argitaratu zuen Le Degré zéro de l´écriture saiakera, literaturari, hizkuntzari eta hizkuntza horren baldintza historikoei buruzko gogoeta da; «kritika berri»aren agiri gisa hartu zen. Barthesen ustez, lanaren beraren baitan egin beharrekoa da kritika, eta kritika horrek testuaz eta testuaren esanahiaz arduratu behar du soilik. Freuden psikoanalisia osagai nagusietakoa duen azterbide kritiko hori Michelet (1954), Racine (1963), eta beste zenbait azterlanetan erabili zuen. Kritika soziala nagusi da Mythologies (1957) izenburuko lanean. Ondoren, semiologia eta hizkuntzalaritza estrukturalera hurbildu zen: Éléments de sémiologie (1964), Système de la mode (1967). Honoré de Balzac|Balzacen]] kontakizun baten azterketaren, S/Z (1970), eta Sade, Fourier, Loyola (1971) saiakera-liburuaren bidez, adierazlea inkontzientearen sintomatzat (Freud, Lacan) eta kode askotarikoak testuen sakonera historikoaren (Marx) argigarri gisa nabarmendu zituen. Halaber, gai arras nahasi bat aztertu zuen: Japonia, L´Empire des signes (1970) liburuan. Errusiar formalistek abiatutako kritikari formalista nagusietakoa bada ere, testuak irakurlearengan sortzen duen atsegina nabarmentzen du, «zientifikotasun»aren tentazioa alde batera utzita: Le Plaisir du texte (1973, Testuaren atsegina, Juan Garziak euskaratua), Roland Barthes par lui-même (1975), Fragments d´un discours amoureux (1977)[6].

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]