Ahetze

Koordenatuak: 43°24′21″N 1°34′16″W / 43.4058°N 1.5711°W / 43.4058; -1.5711
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ahetze
 Lapurdi, Euskal Herria
Ahetzeko ikuspegia.


Armarria

Kokapena
Herrialdea Euskal Herria
Lurraldea Lapurdi
Administrazioa
Estatua Frantzia
Eskualdea Akitania Berria
Departamendua Pirinio Atlantikoak
ElkargoaEuskal Hirigune Elkargoa
BarrutiaBaiona
KantonamenduaUztaritze-Errobi eta Urdazuri ibarrak
Izen ofiziala  Ahetze
AuzapezaPhilippe Elizalde (Divers droite)Jean d'Elbée (2008-2014)
Posta kodea64210
INSEE kodea64009
Herritarraaheztar
Kokapena
Koordenatuak43°24′21″N 1°34′16″W / 43.4058°N 1.5711°W / 43.4058; -1.5711
Map
Azalera10,56 km2
Garaiera25 metro
Distantzia18 km (Baionatik)
Demografia
Biztanleria2.114 (2018:  22)
alt_left 1.099 (%53,6) (%51,7) 1.059 alt_right
Dentsitatea183,81 biztanle/km²
Zahartzea[1]% 18,6
Ugalkortasuna[1]‰ 65,78
Ekonomia
Jarduera[1]% 78,4 (2011)
Desberdintasuna[1]% 2,94 (2011)
Langabezia[1]% 6,42 (2013)
Euskara
Euskaldunak% 15,91 (2010)
Erabilera% 1,48 (2011)
Datu gehigarriak
Webguneahttp://www.ahetze.fr/

Ahetze Lapurdiko mendebaldeko udalerri bat da, Lapurdi Erdialdean kokatua, Uhabia ibaiaren ezkerraldean. 2013. urtean 1.941 biztanle zituen. Turismoa eta laborantza dira ekonomia jarduera nagusiak.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Etxeak eta auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ingurune naturala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Uhabia ibaia eta Zirikolatzeko erreka igarotzen dira udalerritik, azken horren zenbait ibaiadarrekin batera: Amisolako erreka, Uroneko erreka eta Besaingo erreka.

  • Besaingo erreka
    Besaingo erreka
  • Besaingo errekan kokaturik dagoen ur-errota
    Besaingo errekan kokaturik dagoen ur-errota

Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erdi Aroan, Donejakue bidearen kostaldeko bidea egiten zenbiltzan erromesak, Ahetzetik igarotzen ziren. Ondoren bi aukera zituzten: edota Ibarrundik jarraitu, Sarako Ospitale Zaharrera heldu arte; edota Azkaineko Done Jakue kaperatik pasatu, Ibardin lepoa zeharkatu eta Berara joan.

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

XIX. mende osoan eta XX. mendearen hasieran 500 biztanle inguruko herria izan zen Ahetze, baina 1960ko hamarkadatik aurrera hazkunde handia izan zuen, eta 2010eko hamarkadan ia 2.000 biztanleen mailara iritsi zen.

Ahetzeko biztanleria
Datuen iturburua: INSEE

Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hil bakoitzaren hirugarren igandean ospatzen da antzinatekoen merkatua, jende asko erakarri ohi duena. Bestalde, herriko ekonomiaren oinarria laborantza den arren azkenaldian herriaren itxura aldatzen hasi da, Lapurdiko kostaldetik hurbil dagoen etxebizitzen eskaera dela medio, zenbait etxegintza proiektu baitira abian.

Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ahetzeko Jean-Pierre Urkia[3] (Ahotsak[4] proiekturako)

Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ahetzen[5] Uztaritze inguruko euskara[6] mintzatzen da, erdiguneko nafar-lapurtarra.

Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

San Martin eliza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sakontzeko, irakurri: «San Martin eliza (Ahetze)»

Donejakue bidean kokatua, San Martin eliza XVII. mendekoa da. Aipatzekoak dira erretaula, Done Jakueren zurezko estatua eta XVI. mendeko prozesio gurutze ederra. Gurutze honek, ezkil txikiz hornitua dagoen aldetik, Pierre de Lancre inkisitorearen haserrea piztu zuen 1609 urteko sorginkeria prozesuan, Deabruaren lana ikusten baitzuen bertan. Herriko armarrian lehoiak daraman gurutzea da berau.

  • Ahetzeko San Martin eliza
    Ahetzeko San Martin eliza
  • Ahetzeko San Martin eliza
    Ahetzeko San Martin eliza
  • Elizaren kanpandorrea herrigunetik
    Elizaren kanpandorrea herrigunetik
  • Elizako atari gainean dagoen Ama Birjinaren estatua
    Elizako atari gainean dagoen Ama Birjinaren estatua
  • Kanpaiak
    Kanpaiak
  • Hilerriko hilarri diskoidala
    Hilerriko hilarri diskoidala

Ostalapia baserria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Baserri eder hau Done Jakue bideko erromesen ostatua zen, baita ere getariar eta bidartarren babesleku, pirata eta itsaslapurrek kostako bi herri hauek erasotzen zituztenean. Inguruetan harritzarrak ikus daitezke, antzina harresiko zati izandakoak.

Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Herriko etxeari atxikiturik dagoen pilotalekua.
    Herriko etxeari atxikiturik dagoen pilotalekua.
  • Herriko etxea eta pilotalekua.
    Herriko etxea eta pilotalekua.
  • Mattin Treku plaza. Ezkerretara herriko etxea ageri da eta eskuinaldean San Martin eliza.
    Mattin Treku plaza. Ezkerretara herriko etxea ageri da eta eskuinaldean San Martin eliza.
  • Ahetzeko etxe bat.
    Ahetzeko etxe bat.
  • Harrieta etxea.
    Harrieta etxea.

Aheztar ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mattin Treku bertsolariaren omenezko oroigarria

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d e Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa Géoportail - Frantziako Institutu Geografiko Nazionala. Géoportail. (Noiz kontsultatua: 2011-10-16).
  3. ↑ «Urkia, Jean-Pierre - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-02).
  4. ↑ «Ahotsak.eus, Euskal Herriko hizkerak eta ahozko ondarea» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2019-01-02).
  5. ↑ «Ahetze - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-15).
  6. ↑ «Uztaritze ingurukoa - Ahotsak.eus» ahotsak.eus (Noiz kontsultatua: 2018-11-15).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Lapurdi
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Ahetze&oldid=9629301"(e)tik eskuratuta