Lehuntze
| Lehuntze | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Lapurdi, Euskal Herria | |||||||||
 Lehuntzeko eliza eta herrigunea. | |||||||||
|
| |||||||||
| Administrazioa | |||||||||
| Estatua | Frantzia | ||||||||
| Eskualdea | Akitania Berria | ||||||||
| Departamendua | Pirinio Atlantikoak | ||||||||
| Elkargoa | Euskal Hirigune Elkargoa | ||||||||
| Barrutia | Baiona | ||||||||
| Kantonamendua | Errobi-Aturri | ||||||||
| Izen ofiziala | Lahonce | ||||||||
| Auzapeza | David Hugla ( DVC) + (abertzale) | ||||||||
| Posta kodea |
64990 | ||||||||
| INSEE kodea |
64304 | ||||||||
| Herritarra | lehunztar | ||||||||
| Kokapena | |||||||||
| Koordenatuak | 43° 28′ 57″ N, 1° 23′ 28″ W / 43.4825°N,1.3911°WKoordenatuak: 43° 28′ 57″ N, 1° 23′ 28″ W / 43.4825°N,1.3911°W | ||||||||
  Lehuntze Lehuntze (Lapurdi) | |||||||||
| Azalera | 9,47 km2 | ||||||||
| Garaiera | 0 - 96 metro | ||||||||
| Distantzia | 10 km Baionara | ||||||||
| Demografia | |||||||||
| Biztanleria |
2.462 (2018ko urtarrilaren 1a) 44 (2018ko urtarrilaren 1a)/(2017ko urtarrilaren 1a) | ||||||||
| |||||||||
| Dentsitatea | 225,87 biztanle/km² | ||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 22,47 | ||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 34,66 | ||||||||
| Ekonomia | |||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 71,78 (2011) | ||||||||
| Genero desoreka[1] | % 6,52 (2011) | ||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 6,02 (2013) | ||||||||
| Euskara | |||||||||
| Euskaldunak[1] | % 9,02 (2010) | ||||||||
| Erabilera estimatua[2] | % 0,46 (2011) | ||||||||
| Kaleko erabilera [3] | % (2016) | ||||||||
| Etxeko erabilera | % | ||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||
| Webgunea | http://www.ville-lahonce.fr/ | ||||||||
Lehuntze Lapurdiko iparraldeko udalerri bat da, Lapurdi Beherekoa.
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Ingurune naturala[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aturri ibaiak udalerria iparraldetik mugatzen du. Aturrik berak uharte bat sortzen du udalerri honetan, gaur egun Lehuntzeko uhartea deitzen dena; uhartea sortzen duen Aturriren adarrak l'Aiguèta[4] du izen. Kondistegi errekak, Ardanabia ibaiaren ibaiadar batek, udalerriaren hegoaldea zeharkatzen du[5].
Udalerrian altuerak oso apalak dira: Aturriren ibarra itsasoaren mailan dago eta punturik altuena 97 metroko muinotxo bat da, Mugerrerekiko mugatik hurbil. Herri-barnea 70 bat metrotan dago.
Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aturriren hegoaldeko auzokide lapurtarrak:
Aturriz bestaldera, mendebaldetik ekialdera:
- Baiona.
- Tarnose eta Sent Martin de Senhans udalerri okzitaniarrak; Senhans eskualdekoak, administratiboki Landetan daude.
Etxetalde eta auzoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Eliza
- Tarre Behere
- Tarre Garai
Herri-elkargoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lehuntze zenbait herri-elkargoren kidea da, haien artean:
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udalerri honetan Nabasia izeneko aztarnategia (musteriar eta aurignaciar garaikoa) dago.
Lehuntzeren historiaren leku nagusia Premontretarrak kongregazio katolikoaren abadetxea da, 1227an eraikia, gaur egun parrokia-eliza dena[6][7].
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Herri txikia zen Lehuntze XIX. mendean, 600 biztanle ingurukoa. Ez zuen hazkunde nabarmenik izan 1960ko hamarkadara arte; orduan hasi zen populazioa emendatzen, Baionaren inguruko udalerri guztietan bezala, eta bilakaera horrek aurrera segitu zuen XXI. mendearen hasieran, 2.000 biztanleen maila gaindituta.
| Lehuntzeko biztanleria |
|---|
 |
| Datuen iturburua: INSEE |
Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Alkateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Alkatea | Agintaldia | Alderdia |
|---|---|---|
| Jean-Baptiste Landart | 1995-2001 | |
| François Bioy | 2001-2008 | |
| Pettan Gillemotonia | 2008-2014 |
2008an alkatetza eskuratu zuen Gillemotonia Réussir Lahonce-Lehuntze hobetu izaneko zerrendaren burua izan zen; ordura arteko François Bioy auzapezarenari irabazi zion[8].
Azpiegiturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Errepideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udalerria departamendu mailako errepide hauek zeharkatzen dute:
- D 312: Aturriren ertzetik Lehuntzeko mendebaldeko bazterretara lehen eta hegoaldeko muga, Kondistegi errekaren parean gero pasatzen ditu Beskoitzerako bidean.
- D 261: Aturriren bidea segitzen du. Mugerreko Portua auzotik Ahurtirako bidean, beraz, iparraldeko auzoak zeharkatzen ditu.
- D 257: Hiru Elizateak (Milafranga, Mugerre, Hiriburu) mugarritik iparralderantz jota, D 312 gurutzatu, herri-barnera heldu eta hor ekialderantz abiatzen da, Urketarantz.
- D 161: herri-barnetik iparralderantz D 261ekin lotura egiteko, elizatik pasatuta.
Garraiobideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Gaur egun desagertu diren bi garraio-motak azpimarra daitezke:
- Aturrin ontzi mota desberdin batzuen (batez ere galuparen) bidezkoa. Orain Port de l'Aiguèta izeneko portutxo bat geratzen da, aisialdiarekin eta eskala txikiko arrantzarekin lotuta.
- Tolosa-Baiona trenbideak eman zion kolpe handia ibaiaren bidezko garraioari. Herriak geltokia izan zuen baina hori ere desagertu zen, autoen erabileraren garapenarekin.
- Gaur egun, beraz, garraiobide publiko bakarra autobusa da.
Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hezkuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Herrian Ama Eskola eta Lehen Hezkuntzako eskola publikoa dago; 2009-2010 ikasturtean 195 ikasle zituen eta adar elebiduna ere badu[9].
Elkarteak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Lehuntzen elkarte ugari dago[10]; denak Entente lahonçais delakoan biltzen dira. Haietako batzuk:
- Eskulari (esku pilota) eta Lehunztarrak (pala).
- "Atxik eta segi"[11] eta ACPG-CATCM zaharren elkarteak.
- Football Club Lahonce-Urcuit-Briscous futbol taldea. Zelaia Lehuntzen dago.
- Hik hasi: euskara eskolak eta kantua.
- Lehuntze kantari.
- Ttirrittak: dantzak (mutxikoak...).
Igandero antolatzen den merkatua ere azpimarratzekoa da[12].
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Andre Mariaren eliza, XII. mendekoa.
- Premontretar abadia, egun Jasokundearen eliza dena.
Eliza eta herrigunea
Eliza eta pilotalekua
Herriko Etxea
Lehunztar ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Jean Pierre Darrigol (1790 - 1829) idazlea.
Kartografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- IGNko 1344 OT (Bayonne Anglet Biarritz) 1:25.000 eskalako mapa.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ a b c d e f Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «UEMA-Atlasa» Euskararen erabilera (UEMA).
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ Okzitanierazko toponimoa da, "ur txikia" esan nahi duena. Frantsesez ofizialki l'Aiguette.
- ↑ Lehuntze Sandreren webgunean.
- ↑ Paul Raymond, Dictionnaire topographique Béarn-Pays Basque.
- ↑ Abadetxea Kultura Ministerioaren webgunean.
- ↑ Albistea Euskal Herriko Kazetan.
- ↑ Hezkuntza Herriko Etxearen webgunean.
- ↑ Elkarteak Herriko Etxearen webgunean.
- ↑ Frantsestutako grafian Atchik.
- ↑ Iganderoko merkatua Herriko Etxeko webgunean.
Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Lapurdi |
- (Frantsesez) Lehuntzeko Herriko Etxe edo udalaren webgunea.
- (Frantsesez) Lehuntzera bisitaldia Fred Fort idazlearen eskutik Euskal Herriko Kazetan.
Datuak: Q197079
Multimedia: Lahonce
Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Lehuntze
| |||||||
| |||||