Vesta: berrikuspenen arteko aldeak
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-{{HezkuntzaPrograma}} +{{HezkuntzaPrograma|Kultura klasikoa}}) |
No edit summary |
||
2. lerroa: | 2. lerroa: | ||
{{beste erabilpenak|pertsonaia mitologikoari|asteroidea|4 Vesta}} |
{{beste erabilpenak|pertsonaia mitologikoari|asteroidea|4 Vesta}} |
||
{{Mitologia infotaula}} |
{{Mitologia infotaula}} |
||
Erromatar mitologian, '''Vesta'''<ref>{{erreferentzia|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=82. araua. Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak|url= https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0082.pdf}}</ref>, etxearen, sukaldearen eta familiaren jainkosa birjina zen, greziar [[Hestia]]ren baliokidea. Vestak ez dauka berezko nortasunik, ez du mitoetan parte hartzen eta ez zaio inoiz irudirik ematen. Gar sakratuak dira haren ikurra. |
Erromatar mitologian, '''Vesta'''<ref>{{erreferentzia|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua=82. araua. Grezia eta Erromako pertsonaia mitologikoak|url= https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0082.pdf}}</ref>, etxearen, sukaldearen eta familiaren jainkosa birjina zen, greziar [[Hestia]]ren baliokidea. [[Saturno (mitologia)|Saturnoren]] eta [[Ops]]-en alaba eta [[Jupiter (mitologia)|Jupiter]]. [[Neptuno (mitologia)|Neptuno]], [[Pluton (mitologia)|Pluton]], [[Junon|Juno]] eta [[Zeres (mitologia)|Zeresen]] arreba. Vestak ez dauka berezko nortasunik, ez du mitoetan parte hartzen eta ez zaio inoiz irudirik ematen. Gar sakratuak dira haren ikurra, berari eskainitako errituak suaren bitartez egiten baitziren eta fideltasunaren ikur ere bada. |
||
Ezizen gisa ''Aio Locucio'' zuen; etxeko eta barne tenpluetako sua mantentzea errepresentatzen du. Vestaleekin harremanduta dago, hauek 10 urte zituztenean errekrutatzen zituzten jainkosari eskainitako tenpluko sua mantentzeko. |
|||
Esan ohi zen, kolore laranjako kandela bat bere izenean piztea nahikoa zela bere presentzia antzemateko. |
|||
Bere agerpenek barne munduaren beharraren inguruan hitz egiten dute: etxaldea emozioen berotasuna sinbolizatzen, banakoarena, taldearena edo komunitatearena. Horrela, nagusiki zirkulu batekin errepresentatzen da; izan ere, [[Antzinako Erroma|Aintzinako Erroman]] zirkuluak osotasuna irudikatzen zuen eta hiriaren erdian zegoen. |
|||
Bere kultua Erroman Numak ezarri zuen eta [[Paganismo|paganismoaren]] amaierara arte iraun zuen. Erromatar erlijioan, Vestaleek languntzen zuten jainkosa. Behin, Aemilia vestaleak suari ez zion atentzio nahikoa jarri eta hau itzali egin zen. Hark bazekien akats hura heriotzarekin ordainduko zuela, beraz, jainkosari negarrez erregutu zion eta honek berriz, berpiztu egin zuen. |
|||
== Erromaren sorreraren inguruko mitoak == |
|||
Erromaren sorrerari buruzko mito batzuetan, Vesta [[Numitor]] erregearen alde egiten du, honek bere alaba [[Rea Silvia]] hil ez zezan, [[Romulo eta Remo]] bikiez haurdun zegoelarik; ondorioz, bakarrik uzten du. Erregearen izena aldatu egin daiteke, Tarketio ere esan izan zaio. |
|||
Romuloren semeak, [[Numa Ponpilio|Numa Ponpiliok]], jainkosari eskerrak emateko, vestaleei kultua ezartzen du. Ondorioz, Rea Silvia ezin zen horietako bat izan. |
|||
== Vestaleak == |
|||
Vesta ''Vestaleetan'' ospatzen zuten, ekainaren 7a eta 15a bitartean. Lehenengo egunean festa hasten zen, urtean behin egiten zena jainkosarekin harremana berritzeko eta etxea zain zezan eskatzeko. |
|||
== Erreferentziak == |
== Erreferentziak == |
11:40, 5 iraila 2019ko berrikusketa
Vesta | |
---|---|
Antzinako Erromako erlijioa | |
Ezaugarriak | |
Sexua | emakumezkoa |
Bizitokia | Erromako Foroa |
Ikonografia | Ekonomika, sutea eta birjintasuna |
Baliokideak | Hestia eta Anuket |
Domeinua | Ekonomika, home (en) eta familia |
Familia | |
Aita | Saturno |
Ama | Ops |
Anai-arrebak | Jupiter, Neptuno, Pluton, Junon eta Zeres |
Erromatar mitologian, Vesta[1], etxearen, sukaldearen eta familiaren jainkosa birjina zen, greziar Hestiaren baliokidea. Saturnoren eta Ops-en alaba eta Jupiter. Neptuno, Pluton, Juno eta Zeresen arreba. Vestak ez dauka berezko nortasunik, ez du mitoetan parte hartzen eta ez zaio inoiz irudirik ematen. Gar sakratuak dira haren ikurra, berari eskainitako errituak suaren bitartez egiten baitziren eta fideltasunaren ikur ere bada.
Ezizen gisa Aio Locucio zuen; etxeko eta barne tenpluetako sua mantentzea errepresentatzen du. Vestaleekin harremanduta dago, hauek 10 urte zituztenean errekrutatzen zituzten jainkosari eskainitako tenpluko sua mantentzeko.
Esan ohi zen, kolore laranjako kandela bat bere izenean piztea nahikoa zela bere presentzia antzemateko.
Bere agerpenek barne munduaren beharraren inguruan hitz egiten dute: etxaldea emozioen berotasuna sinbolizatzen, banakoarena, taldearena edo komunitatearena. Horrela, nagusiki zirkulu batekin errepresentatzen da; izan ere, Aintzinako Erroman zirkuluak osotasuna irudikatzen zuen eta hiriaren erdian zegoen.
Bere kultua Erroman Numak ezarri zuen eta paganismoaren amaierara arte iraun zuen. Erromatar erlijioan, Vestaleek languntzen zuten jainkosa. Behin, Aemilia vestaleak suari ez zion atentzio nahikoa jarri eta hau itzali egin zen. Hark bazekien akats hura heriotzarekin ordainduko zuela, beraz, jainkosari negarrez erregutu zion eta honek berriz, berpiztu egin zuen.
Erromaren sorreraren inguruko mitoak
Erromaren sorrerari buruzko mito batzuetan, Vesta Numitor erregearen alde egiten du, honek bere alaba Rea Silvia hil ez zezan, Romulo eta Remo bikiez haurdun zegoelarik; ondorioz, bakarrik uzten du. Erregearen izena aldatu egin daiteke, Tarketio ere esan izan zaio.
Romuloren semeak, Numa Ponpiliok, jainkosari eskerrak emateko, vestaleei kultua ezartzen du. Ondorioz, Rea Silvia ezin zen horietako bat izan.
Vestaleak
Vesta Vestaleetan ospatzen zuten, ekainaren 7a eta 15a bitartean. Lehenengo egunean festa hasten zen, urtean behin egiten zena jainkosarekin harremana berritzeko eta etxea zain zezan eskatzeko.
Erreferentziak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Vesta |
Artikulu hau mitologiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |