Helen Hayes

Helen Hayes
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotza	Washington, 1900eko Urriaren 10a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Heriotza	Nyack (New York), 1993ko martxoaren 17a (92 urte)
Heriotza modua	: bihotz-gutxiegitasuna
Familia
Ezkontidea(k)	Charles MacArthur (1928 - 1956)
Anai-arrebak	ikusi John D. MacArthur (en) ;
Familia	ikusi James MacArthur (adopted son (en) ); John D. MacArthur (en) (koinatu);
Hezkuntza
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	zinema aktorea, autobiografialaria, antzerki aktorea eta telebista-aktorea
Jasotako sariak	ikusi National Medal of Arts ; Askatasunaren Domina Presidentziala ; Emakumeen Arrakastaren Saloi Nazionala (1973) ; Taldeko emakumezko aktore onenaren Oscar Saria (1970) : Airport; Emakumezko aktore onenaren Oscar Saria (1931) : The Sin of Madelon Claudet (en) ; Tony Award for Best Actress in a Play (1947) ; Tony Award for Best Actress in a Play (1958) ; Kennedy Center Honors ; Golden Plate Award (1970) ; honorary doctor of Brandeis University ; honorary doctor of the Northwestern University ; Laetare Medal ; honorary doctor of the Hofstra University ; Primetime Emmy Award for Outstanding Lead Actress in a Drama Series (1953) ; Grammy Award for Best Audio Book, Narration & Storytelling Recording ; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan ; Ladies' Home Journal Women of the Year (1973) ;
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa
	helenhayes.org

Helen Hayes MacArthur (Washington Hiria, 1900eko urriaren 10a - Nyack, New York, 1993ko martxoaren 17a), Helen Hayes Browne sortua, estatubatuar aktorea izan zen. Zineman eta antzerkian, maila goreneko sariak eta ikuslegoaren onarpena jaso zituen urte askotan zehar. Antzerkiko Lehen Dama ezizena ezarri zioten, alor horretan egin zuen lan oparoarengatik.^[1]

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Helen Hayes Washington Hirian jaio zen 1900eko urriaren 10ean. Bost urte besterik ez zituela egin zuen debuta antzezle gisa, eta ospe handia lortu zuen Washingtongo errepertorio-konpainia batean. New Yorken, 1908an egin zuen estreinaldia, The Old Dutch musikalean. Zenbait obratan parte hartu zuen Broadwayn, eta bere lanik goraipatuena 1935ean egin zuen, Victoria Queen antzezlanean.^[1]

1931n jokatu zuen bere lehenbiziko rol nagusia zineman, The Sin of Madelon Claudet filmean, eta Emakumezko aktore onenaren Oscar saria irabazi bertan egindako lanarengatik. 1940ko hamarkadan, ordea, zinema alde batera utzi zuen, eta bere senar Charles MacArthur produktorearekin Nyack herrian kokatu zen. 1956an senarra hil zitzaion, eta geroago alaba bakarra.^[1]

1969an, George Seatonen Airport-ekin, bigarren Oscar saria eskuratu zuen, bigarren mailako aktore onenarena. Telebistan ere aritu zen, eta arrakasta lortu zuen 1980ko hamarkadan Agatha Christie idazleak sortutako Miss Marple jokatzean.^[1]

Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea	Filma	Rola
1910	Jean and the Calico Doll
1917	The Weavers of Life	Peggy
1928	The Dancing Town	Olive Pepperall
1931	The Sin of Madelon Claudet	Madelon Claudet
1931	Arrowsmith	Leora Arrowsmith
1932	A Farewell to Arms	Catherine Barkley
1932	The Son-Daughter	Lian Wha 'Star Blossom'
1933	The White Sister	Angela Chiaromonte
	Another Language	Stella 'Stell' Hallam
	Night Flight	Madame Fabian
1934	Crime Without Passion	Estra
	This Side of Heaven	Paper laburra, kredituetan agertu gabe
	What Every Woman Knows	Maggie Wylie
1935	Vanessa: Her Love Story	Vanessa Paris
1938	Hollywood Goes to Town	Bere burua, kredituetan agertu gabe
1943	Stage Door Canteen	Bere burua
1952	My Son John	Lucille Jefferson
1953	Main Street to Broadway	Bere burua
1956	Anastasia	Maria Feodorovna
1959	Third Man on the Mountain	Turista, kredituetan agertu gabe
1961	The Challenge of Ideas	Narratzailea
1970	Airport	Ada Quonsett
1974	Herbie Rides Again	Mrs. Steinmetz
1975	One of Our Dinosaurs Is Missing	Hettie
1977	Candleshoe	Lady Gwendolyn St. Edmund
1987	Divine Mercy: No Escape	Narratzailea

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b ^c ^d Helen Hayes aktore estatubatuarra hil egin da. Euskaldunon Egunkaria, 1993ko martxoak 19, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-1-9).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q213302
Multimedia: Helen Hayes

Artikulu hau Washingtongo biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[ee-1] Helen Hayes aktore estatubatuarra hil egin da. Euskaldunon Egunkaria, 1993ko martxoak 19, CC BY-SA 4.0, berria.eus (Noiz kontsultatua: 2022-1-9).

[1]

i e a Emakumezko aktore onenaren Oscar Saria
1928–1950	Janet Gaynor (1927-28) Mary Pickford (1928-29) Norma Shearer (1929-30) Marie Dressler (1930-31) Helen Hayes (1931-32) Katharine Hepburn (1932-33) Claudette Colbert (1934) Bette Davis (1935) Luise Rainer (1936) Luise Rainer (1937) Bette Davis (1938) Vivien Leigh (1939) Ginger Rogers (1940) Joan Fontaine (1941) Greer Garson (1942) Jennifer Jones (1943) Ingrid Bergman (1944) Joan Crawford (1945) Olivia de Havilland (1946) Loretta Young (1947) Jane Wyman (1948) Olivia de Havilland (1949) Judy Holliday (1950)
1951–1975	Vivien Leigh (1951) Shirley Booth (1952) Audrey Hepburn (1953) Grace Kelly (1954) Anna Magnani (1955) Ingrid Bergman (1956) Joanne Woodward (1957) Susan Hayward (1958) Simone Signoret (1959) Elizabeth Taylor (1960) Sophia Loren (1961) Anne Bancroft (1962) Patricia Neal (1963) Julie Andrews (1964) Julie Christie (1965) Elizabeth Taylor (1966) Katharine Hepburn (1967) Katharine Hepburn / Barbra Streisand (1968) Maggie Smith (1969) Glenda Jackson (1970) Jane Fonda (1971) Liza Minnelli (1972) Glenda Jackson (1973) Ellen Burstyn (1974) Louise Fletcher (1975)
1976–2000	Faye Dunaway (1976) Diane Keaton (1977) Jane Fonda (1978) Sally Field (1979) Sissy Spacek (1980) Katharine Hepburn (1981) Meryl Streep (1982) Shirley MacLaine (1983) Sally Field (1984) Geraldine Page (1985) Marlee Matlin (1986) Cher (1987) Jodie Foster (1988) Jessica Tandy (1989) Kathy Bates (1990) Jodie Foster (1991) Emma Thompson (1992) Holly Hunter (1993) Jessica Lange (1994) Susan Sarandon (1995) Frances McDormand (1996) Helen Hunt (1997) Gwyneth Paltrow (1998) Hilary Swank (1999) Julia Roberts (2000)
2001–egun	Halle Berry (2001) Nicole Kidman (2002) Charlize Theron (2003) Hilary Swank (2004) Reese Witherspoon (2005) Helen Mirren (2006) Marion Cotillard (2007) Kate Winslet (2008) Sandra Bullock (2009) Natalie Portman (2010) Meryl Streep (2011) Jennifer Lawrence (2012) Cate Blanchett (2013) Julianne Moore (2014) Brie Larson (2015) Emma Stone (2016) Frances McDormand (2017) Olivia Colman (2018) Renée Zellweger (2019) Frances McDormand (2020-21) Jessica Chastain (2021) Michelle Yeoh (2022)

i e a Taldeko emakumezko aktore onenaren Oscar Saria
1936–1940	Gale Sondergaard (1936) · Alice Brady (1937) · Fay Bainter (1938) · Hattie McDaniel (1939) · Jane Darwell (1940)
1941–1960	Mary Astor (1941) · Teresa Wright (1942) · Katina Paxinou (1943) · Ethel Barrymore (1944) · Anne Revere (1945) · Anne Baxter (1946) · Celeste Holm (1947) · Claire Trevor (1948) · Mercedes McCambridge (1949) · Josephine Hull (1950) · Kim Hunter (1951) · Gloria Grahame (1952) · Donna Reed (1953) · Eva Marie Saint (1954) · Jo Van Fleet (1955) · Dorothy Malone (1956) · Miyoshi Umeki (1957) · Wendy Hiller (1958) · Shelley Winters (1959) · Shirley Jones (1960)
1961–1980	Rita Moreno (1961) · Patty Duke (1962) · Margaret Rutherford (1963) · Lila Kedrova (1964) · Shelley Winters (1965) · Sandy Dennis (1966) · Estelle Parsons (1967) · Ruth Gordon (1968) · Goldie Hawn (1969) · Helen Hayes (1970) · Cloris Leachman (1971) · Eileen Heckart (1972) · Tatum O'Neal (1973) · Ingrid Bergman (1974) · Lee Grant (1975) · Beatrice Straight (1976) · Vanessa Redgrave (1977) · Maggie Smith (1978) · Meryl Streep (1979) · Mary Steenburgen (1980)
1981–2000	Maureen Stapleton (1981) · Jessica Lange (1982) · Linda Hunt (1983) · Peggy Ashcroft (1984) · Anjelica Huston (1985) · Dianne Wiest (1986) · Olympia Dukakis (1987) · Geena Davis (1988) · Brenda Fricker (1989) · Whoopi Goldberg (1990) · Mercedes Ruehl (1991) · Marisa Tomei (1992) · Anna Paquin (1993) · Dianne Wiest (1994) · Mira Sorvino (1995) · Juliette Binoche (1996) · Kim Basinger (1997) · Judi Dench (1998) · Angelina Jolie (1999) · Marcia Gay Harden (2000)
2001–gaur egun	Jennifer Connelly (2001) · Catherine Zeta-Jones (2002) · Renée Zellweger (2003) · Cate Blanchett (2004) · Rachel Weisz (2005) · Jennifer Hudson (2006) · Tilda Swinton (2007) · Penélope Cruz (2008) · Mo'Nique (2009) · Melissa Leo (2010) · Octavia Spencer (2011) · Anne Hathaway (2012) · Lupita Nyong'o (2013) · Patricia Arquette (2014) · Alicia Vikander (2015) · Viola Davis (2016) · Allison Janney (2017) · Regina King (2018) · Laura Dern (2019) · Youn Yuh-jung (2020) . Ariana DeBose (2021) . Jamie Lee Curtis (2022)