Bette Davis
Ruth Elizabeth "Bette" Davis (Lowell, 1908ko apirilaren 5a - Neuilly-sur-Seine, 1989ko urriaren 6a) Estatu Batuetako aktorea izan zen, bitan Oscar sariaren irabazlea.
Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Broadwayen aritu ostean, Hollywoodera jo zuen, non Universal Studios konpainiako hainbat filmetan agertu zen. Orduan Warner Bros. konpainiarekin sinatu zuen. Hurrengo urteetan aktore nabarmenetakoa[1] bihurtu zen. Goraipamenak jasotzen zituen film-genero askorengatik, bai melodramengatik bai komediengatik. Haren arrakasta handiena, dena den, drama erromantikoak ziren, nahiz eta "emakumezko filmak" zirela eragozten zitzaion, Bette Davisen atsekaberako.
Kameraren aurrean indar handiko pertsonaiak[2] jokatzeagatik ezaguna bilakatu zen. Askotan glamour gutxikoak edo gaiztokoak ziren paperak. Perfekzionista zela leporatzen zioten, eta zuzendariekin nahiz ekoizleekin izandako liskarrak[3] prentsara ere iristen ziren. 1950eko hamarkadan haren karrera gainbehera etorri zen, nahiz eta zineman zein telebistan lanean jarraitu zuen hurrengo hamarkadetan.
Zinemako arte eta zientzien Akademiako lehendabiziko emakumezko presidentea[4] izan zen. Hollywooden barnan errespetua eskuratu zuen. Hamaika aldiz Oscarrerako izendapena jaso zuen, eta bizitza osoko saria lortu zuen lehen emakumea izan zen[5].
Haren nortasun sendoak, haren estiloak eta haren une oroko zigarretak osatu dute Bette Davisen irudia. Mingaina zorrotza ere bazuen, eta kritika mingarriak ere adierazten zuen Hollywood, gainerako aktore eta bere buruaren inguruan. Azken urteetan aitortu zuen bere lehentasun bakarra zinemagintza zela, bizitza pertsonala bigarren mailan utziz. Agian arrazoi honengatik lau aldiz ezkondu zen.
Azken urteetan bularreko minbiziak jota zebilen. Frantzian hil[6] zen Donostiatik zetorrela, Donostiako Zinemaldian ohoretu ondoren.
Filmografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Wicked Stepmother (1989)
- The Whales of August (1987)
- As Summers Die (1986)
- Murder with Mirrors (1985)
- Right of Way (1983)
- Hotel (1982)
- Little Gloria, Happy at Last (1982)
- A Piano for Mrs. Cimino (1982)
- Family Reunion (1981)
- Skyward (1980)
- The Watcher in the Woods (1980)
- White Mama (1980)
- Strangers, The Story of a Mother and Daughter (1979)
- Return from Witch Mountain (1978)
- Death on the Nile (1978)
- Dark Secret of Harvest Home (1978)
- The Disappearance of Aimee (1976)
- Burnt Offerings (1976)
- Scream, Pretty Peggy (1973)
- Connecting Rooms (1972)
- The Judge and Jake Wyler (1972)
- The Scientific Cardplayer (1972)
- Madame Sin (1972)
- Bunny O'Hare (1971)
- The Anniversary (1968)
- The Nanny (1965)
- Hush, Hush, Sweet Charlotte (1964)
- Where Love Has Gone (1964)
- Dead Ringer (1964)
- The Empty Canvas (1964)
- What Ever Happened to Baby Jane? (1962)
- Pocketful of Miracles (1961)
- The Scapegoat (1959)
- John Paul Jones (1959)
- Storm Center (1956)
- The Catered Affair (1956)
- The Virgin Queen (1955)
- The Star (1952)
- Phone Call from a Stranger (1952)
- Another Man's Poison (1952)
- Payment on Demand (1951)
- All About Eve (1950)
- Beyond the Forest (1949)
- June Bride (1948)
- Winter Meeting (1948)
- Deception (1946)
- A Stolen Life (1946)
- The Corn Is Green (1945)
- Mr. Skeffington (1944)
- Old Acquaintance (1943)
- Watch on the Rhine (1943)
- Now, Voyager (1942)
- In This Our Life (1942
- The Man Who Came to Dinner (1942)
- Shining Victory (1941)
- The Little Foxes (1941)
- The Bride Came C.O.D. (1941)
- The Great Lie (1941)
- The Letter (1940)
- All This, and Heaven Too (1940)
- The Private Lives of Elizabeth and Essex (1939)
- The Old Maid (1939)
- Juarez (1939)
- Dark Victory (1939)
- The Sisters (1938)
- Jezebel (1938)
- It's Love I'm After (1937)
- That Certain Woman (1937)
- Kid Galahad (1937)
- Marked Woman (1937)
- Satan Met a Lady (1936)
- The Golden Arrow (1936)
- The Petrified Forest (1936)
- Dangerous (1935)
- Special Agent (1935)
- Front Page Woman (1935)
- The Girl from 10th Avenue (1935)
- Bordertown (1935)
- Housewife (1934)
- Of Human Bondage (1934)
- Fog Over Frisco (1934)
- Jimmy the Gent (1934)
- Fashions of 1934 (1934)
- The Big Shakedown (1934)
- Bureau of Missing Persons (1933)
- Ex-Lady (1933)
- The Working Man (1933)
- Parachute Jumper (1933)
- 20,000 Years in Sing Sing (1932)
- Three on a Match (1932)
- Cabin in the Cotton (1932)
- The Dark Horse (1932)
- The Rich Are Always with Us (1932)
- So Big! (1932)
- The Man Who Played God (1932)
- Hell's House (1932)
- The Menace (1932)
- Way Back Home (1931)
- Waterloo Bridge (1931)
- Seed (1931)
- The Bad Sister (1931)
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- ↑ (Ingelesez) «AFI’s 100 YEARS…100 STARS» American Film Institute (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ «Charles Pierce as Bette Davis» www.bochynski.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ (Ingelesez) Bette Davis' Dispute With Warner Bros. - Classic Film. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ «The History of, "The Hollywood Canteen"» www.hollywoodcanteen.net (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ «Bette Davis-Sariak» IMDb (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
- ↑ (Ingelesez) Krebs, Albin. (1989-10-08). «Bette Davis, a Queen of Hollywood, Dies at 81 (Published 1989)» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2021-02-15).
Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
![]() |
Artikulu hau Massachusettsko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz. |
- 1908ko jaiotzak
- 1989ko heriotzak
- Massachusettsko biografia zirriborroak
- Massachusettsarrak
- Ameriketako Estatu Batuetako aktoreak
- Emakumezko aktore onenaren Oscar sariaren irabazleak
- Donostia Sariaren irabazleak (Zinemaldia)
- Galestar estatubatuarrak
- Minbiziak hildakoak
- Kennedy Sarien irabazleak
- Cannesko Zinemaldiko emakumezko interpretazio onenaren saridunak
- Volpi Kopa emakumezko interpretazio onenari