Pirinio Atlantikoak

Artikulu hau "Kalitatezko 2.000 artikulu 12-16 urteko ikasleentzat" proiektuaren parte da
Koordenatuak: 43°15′00″N 0°50′00″W / 43.25°N 0.8333333°W / 43.25; -0.8333333
Wikipedia, Entziklopedia askea

Pirinio Atlantikoak (64)
Frantziako departamendua
Pirinio Atlantikoak (64)
Administrazioa
Estatua Frantzia
EskualdeaAkitania Berria
PrefeturaPaue
PrefetaJean-Jacques Lasserre
(Modem)
AzpiprefeturakBaiona
Oloroe-Donamaria
Barrutiak3
Kantonamenduak52
Udalerriak547
Kokapena
Koordenatuak43°15′00″N 0°50′00″W / 43.25°N 0.8333333°W / 43.25; -0.8333333
Azalera7645 km²
Demografia
Biztanleria693027
Dentsitatea90,651013734467 bizt/km²
Kontseilu Orokorraren webgunea

Pirinio Atlantikoak[1] (frantsesez: Pyrénées-Atlantiques; okzitanieraren gaskoi dialektoan: Pirenèus Atlantics) Frantziako 64. departamendua da, Ipar Euskal Herriak eta Bearnok osatua. Metropolitar Frantziaren hego-mendebaldean dago, Akitania Berria eskualdean. Prefekturak Paue hirian du egoitza, eta beste hiri nagusiak Baiona eta Oloroe-Donamaria dira. Guztira 7.645 km² ditu, eta 647.420 biztanle (85 biz./km², 2008).

Euskarazko Pirinio Atlantikoak
Pirinio Atlantikoen osaera:
Ipar Euskal Herria eta Bearno.

Mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Mugakide ditu iparraldean Landak eta Gers departamenduak, ekialdean Pirinio Garaiak, hegoaldean Gipuzkoa, Nafarroa Garaia eta Huescako probintzia, eta mendebaldean Kantauri itsasoa.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1790eko martxoaren 4an Frantziako Iraultzaren ondorioz departamenduak sortu zituztenean, Ipar Euskal Herria osatzen zuten hiru herrialdeak (Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa) eta Bearnoko bizkonderria Pirinio Apalak[2] izeneko departamenduan sartu zituzten.

1969ko urriaren 10ean, departamenduak izenaz aldatzea erabaki zuen, eta Pirinio Atlantikoak izena eman zioten.[3]

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bilakaera demografikoa
1801 1831 1841 1851 1856 1861 1866
355.573 428.401 451.683 446.997 436.442 436.628 435.486
1872 1876 1881 1886 1891 1896 1901
426.700 431.525 434.366 432.999 425.033 423.572 426.347
1906 1911 1921 1926 1931 1936 1946
425.817 433.318 402.981 414.556 422.719 413.411 415.797
1954 1962 1968 1975 1982 1990 1999
420.019 466.038 508.734 534.748 555.696 578.516 600.018
2006 2011 2016
636.849 656.608 673.986
Oharra: 1857an Espiritu Saindua Landetatik Pirinio Apaletara igaro zen.

1999ko erroldan, departamenduko hiririk jendetsuenak hauek dira:

  • Paue: 78.732 biztanle; 181.413 aglomerazioan.
  • Baiona: 40.078 biztanle; 178.965 aglomerazioan.
  • Oloroe-Donamaria: 10.992 biztanle; 16.081 aglomerazioan.

Hizkuntzak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hizkuntza ofizial bakarra frantsesa da, eta tokiko hizkuntzak euskara eta gaskoia dira.

Inguru naturala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kontseilu Orokorra[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Departamenduko kudeaketaz arduratzen den erakunde politikoa Pauen egoitza duen Kontseilu Orokorra da.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskaltzaindia. 36. araua: Frantziako Errepublikako eskualde- departamendu- eta hiriburu-izenak. .
  2. Orduko euskarazko dokumentuetan izen horrekin agertzen da. Ik. M. Rica (1975), “Traduction en Basque de termes politiques sous la Revolution”, ASJU 9, 3-172.
  3. www.senat.fr - Changements intervenus dans les appellations des circonscriptions

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]