Urdiñarbe

Urdiñarbe
Zuberoa, Euskal Herria
Urdiñarbeko eliza.
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Lurraldea	Zuberoa
Administrazioa
Estatua	Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Pirinio Atlantikoak
Elkargoa	Euskal Hirigune Elkargoa
Barrutia	Oloroe-Donamaria
Kantonamendua	Oloroe-Donamaria-1
Izen ofiziala	Ordiarp
Auzapeza	Jean-Michel Arrayet (2020-2026)
Posta kodea	64130
INSEE kodea	64244
Herritarra	urdiñarbetar
Ezizena	jente desunesta
Kokapena
Koordenatuak	43°11′09″N 0°56′38″W
Azalera	29,71 km2
Garaiera	131 – 1.239 metro
Demografia
Biztanleria	534 (2018:  6)
Dentsitatea	17,87 biztanle/km²
Zahartzea	% 25,79
Ugalkortasuna	‰ 39,27
Ekonomia
Jarduera	% 71,12 (2011)
Desberdintasuna	% 3,92 (2011)
Langabezia	% 4,42 (2013)
Euskara
Euskaldunak	% 59,03 (2010)
Erabilera	% 26,75 (2011)

Urdiñarbe ([uʁ̞ðiɲaʁ̞βe]) Zuberoako mendebaldeko udalerri bat da, Arbaila eskualdekoa.

Geografia

Ingurune naturala

Uhaitzandi ibaia udalerritik igarotzen da, bertara isurtzen den Arangorena errekarekin (12,5 km) batera (baita azken honen ibaiadarra den Abarakia erreka ere).

Udalerri mugakideak

• Lohitzüne-Oihergi eta Ainharbe iparraldean
• Altzürükü hegoaldean
• Garindaine, Gotaine-Irabarne eta Idauze-Mendi ekialdean
• Pagola eta Muskildi mendebaldean

Etxeak eta auzoak

• Ahetzea (Ahetxiri)
• Baiona Ttipia
• Bouillon
• Garraibi
• Ibar Eskuina
• Jentein etxeko auzoa
• Jauregi
• Khalbegi
• Larrüntzün (Jenteingo auzoa)
• Lanbarre
• Larregi
• Larzabal
• Miranda
• Miranda Napal (edo Naphal Salharranka)
• Salda

Historia

Urdiñarbe, antzina, Orreagako abadetxearen menekoa zen enkomienda izan zen.

Demografia

XIX. mendearen hasieran 1.000 biztanle inguru zituen Urdiñarbek. Ordutik aurrera, populazio galera etengabea izan zuen 200 urtez, eta XXI. mendearen hasieran 500 lagun inguru bizi ziren udalerrian.

Urdiñarbeko biztanleria
Datuen iturburua: INSEE

Kultura

Euskara

Urdiñarbeko Michel Barreix (Ahotsak proiekturako)

Zuberera dute urdiñarbetarrek berezko euskalki, Basabürüako hizkera mintzatzen da zehazki. Herrian badute bertso-eskola.

Jaiak eta ospakizunak

Urtero, maiatzaldean, herriak musika festibal bat ospatzen du: Müsikaren egüna.

Bestalde, Zuberoan sona handia duen Le Coucou des Bois diskoteka herri honetan dago.

Ondasun nabarmenak

• Historiaurreko gotorleku bat dago Gazteluzar edo Ullumendin, 1980. urtetik aurrera monumentu izendaturik dagoena.
• Hainbat Erdi Aroko etxe aurki daitezke herrigunean.
• Ahetzia izeneko gaztelua dago udalerriko lurretan.
• XII. mendeko San Mikel eliza erromanikoa monumentu historiko dago izendaturik 1922. urtetik aurrera.

Urdiñarbetar ospetsuak

• Maite Berrogain (1952), idazle eta itzultzailea.
• Jean Mixel Bedaxagar (1953), txirula-jotzaile eta musikaria.
• Beñat Arrayet (1980), errugbilaria.
• Elodie Baffalio (1986), euskal piano-jole inprobisatzaile eta musikagilea.
• Maritxu Negelua (1991), erizain eta idazlea.

Argazki galeria

• 
  Urdiñarbeko Herriko Etxea.
• 
  Pilotalekua.
• 
  Arangoreneko erreka gaineko zubia Urdiñarben.
• 
  Urdiñarbeko San Mikel eliza eta zubia.
• 
  Urdiñarbeko San Mikel eliza eta zubia.

Erreferentziak

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Herriko Wikiatlasa

Kanpo estekak

• Datuak: Q840674
• Multimedia: Ordiarp / Q840674
• Liburuak: Euskal Herriko bidaia-gida/Herriz herri/Urdiñarbe