Carl Sandburg

Wikipedia, Entziklopedia askea
Carl Sandburg

Bizitza
JaiotzaGalesburg (Illinois), 1878ko urtarrilaren 6a
Herrialdea Ameriketako Estatu Batuak
HeriotzaFlat Rock, 1967ko Uztailaren 22a (89 urte)
Hobiratze lekuaCarl Sandburg Birthplace Historic Site (en) Itzuli
Familia
Ezkontidea(k)Lilian Steichen (en) Itzuli
Hezkuntza
HeziketaLombard College (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakpoeta, musikologoa, historialaria, eleberrigilea, idazlea, gidoilaria, kazetaria, biografoa, sindikalista eta haur literatura idazlea
Jasotako sariak
KidetzaAmeriketako Estatu Batuetako Arte eta Letren Akademia
Zerbitzu militarra
Graduasoldadu soil
Parte hartutako gatazkakEspainia-Estatu Batuak Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoaAmerikako Alderdi Sozialista
IMDB: nm0761325 Allmovie: p300452 TV.com: people/carl-sandburg IBDB: 11159
Musicbrainz: f5c5ccdf-779a-49e0-8853-3bd6013ccf57 Discogs: 635338 IMSLP: Category:Sandburg,_Carl Allmusic: mn0000792272 Find a Grave: 925 Edit the value on Wikidata

Carl August Sandburg (Galesburg (Illinois) 1878ko urtarrilaren 6a - 1967ko uztailaren 22a Flat Rock, Ipar Carolina) estatubatuar poeta, biografo, kazetari eta editorea zen. Hiru Pulitzer sari irabazi zituen: bi bere poesiarengatik eta bat Abraham Lincoln-en biografiarengatik. Bere bizitzan zehar, Sandburg «literatura garaikideko pertsonaia nagusitzat» hartu zuten, batez ere, bildutako bertsoen kalitatearengatik Chicago Poems (1916), Cornhuskers (1918) eta Smoke and Steel (1920) barne. Bere garaian, erakargarritasun paregabea izan zuen poeta gisa, agian, bere esperientzien zabaltasunak amerikar bizitzaren hainbat adarrekin lotu zuelako[1]. 1967an, hil zenean, Lyndon B. Johnson presidenteak adierazi zuen: «Carl Sandburg Ameriketako ahotsa baino gehiago, bere indar eta jenioaren poeta baino gehiago, Amerika da!».

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carl Sandburg Galesburgeko (Illinois) East Third kaleko 313. zenbakian, hiru gelako etxetxo batean jaio zen, Clara Mathilda (jaiotzez Anderson) eta August Sandberg gurasoengandik, biak hala biak suediar jatorrikoak[2]. Lehen hezkuntzan, Charles edo Charlie ezizena hartu zuen, gutxi gorabehera, berak eta bere bi anaia nagusiek abizenaren grafia Sandburg bihurtu zutenean[3][4].

Hamahiru urterekin, eskola utzi, eta esne-banatze orga bat gidatzen hasi zen. Hamalau urtetik hamazazpi edo hemezortzi urte arte, Galesburgeko Union Hoteleko bizartegian, atezain lanetan aritu zen. Horren ostean, esne partiketan ibili zen berriro 18 hilabetez. Gero, igeltsero eta baserriko langile ere bilakatu zen Kansaseko gari lautadetan[5]. Galesburgeko Lombard Unibertsitatean igarotako tarte baten ondoren[6], hoteleko zerbitzari bihurtu zen Denver-en, eta, geroago, Omahan, ikatz-zamaketari. Chicago Daily News egunkariko kazetari gisa hasi zuen bere idazle ibilbidea. Geroago poesia, historia, biografiak, eleberriak, haur literatura eta zinema kritika idatzi zituen. Sandburgek balada eta folklore liburuak ere bildu, eta argitaratu zituen. Bizitzatik gehiena Illinois, Wisconsin eta Michiganen eman zuen, Ipar Carolinara joan aurretik.

Sandburg militar-boluntario gisa eman zuen izena Kubako Espainia-Amerikako Gerran, eta Puerto Ricon egon zen Illinoiseko 6. infanteria taldearekin[7]; Guánican (Puerto Rico) lehorreratu zen 1898ko uztailaren 25ean; hala ere, Sandburg ez zen inoiz borrokara deitua izan. West Point-era joan, eta, Matematika eta Gramatika azterketa batean huts egin ondoren, bi aste baino lehenago Akademia utzi behar izan zuen. Sandburg Galesburgera itzuli, eta Lombard Unibertsitatean sartu zen, baina titulurik eskuratu gabe utzi zuen 1903an. Ondoren, Milwaukeera (Wisconsin) joan zen egunkari batean lan egitera, eta Wisconsineko Alderdi Sozialdemokratikoan sartu zen, estatuan Amerikako Alderdi Sozialista izenarekin ezaguna zena. Sandburg Emil Seidel Milwaukeeko alkate sozialistaren idazkari izan zen 1910etik 1912ra. Geroago, Carl Sandburgek adierazi zuen Milwaukee izan zela bere bizitza bideratu zuen lekua, eta, bere bizitzaren gainerakoa, Wisconsinen hasitako eszena baten garapena izan zela[8].

Sandburgek Lilian Steichen (1883-1977) ezagutu zuen Milwaukeeko Alderdi Sozialdemokrataren bulegoan, 1907an, eta, hurrengo urtean, Milwaukeen ezkondu ziren elkarrekin. Lilianen anaia, Edward Steichen, argazkilaria zen. Sandburgek eta bere emazteak (Paula deitzen zion) hiru alaba hazi zituzten. Lehen alaba, Margaret, 1911n jaio zen. Sandburgtarrek Harbert-era (Michigan) joan ziren bizitzera, eta, ondoren, 1912an, Chicagoko (Illinois) auzo batera, Chicagoko egunkari batek lanpostu bat eskaini zionean[8]. Evanston-en (Illinois) bizi izan ziren Elmhurst-eko (Illinois) South York kaleko 331n lekutu aurretik, 1919tik 1930era. Garai hartan, Sandburgek Chicago Poems (1916), Cornhuskers (1918) eta Smoke and Steel (1920) idatzi zituen. 1919an, Sandburgek, The Poetry Society-k emandako beka berezi bati esker, Pulitzer saria irabazi zuen bere Cornhuskers bildumagatik[9]. Sandburgek haurrentzako hiru liburu idatzi zituen Elmhursten: Rootabaga Stories (1922), eta, ondoren, Rootabaga Pigeons (1923) eta Potato Face (1930). Sandburgek, Elmhursten ere, Abraham Lincoln: The Prairie Years, bi liburukiko biografia idatzi zuen 1926an, eta The American Songbag (1927) eta Good Morning, America (1928) izeneko poema liburuak. Elmhursteko South York kaleko 331. zenbakian zegoen Sandburgen etxea eraitsi, eta, gaur egun, gune hori aparkaleku bat da. Familia Michiganera joan zen bizitzera 1930ean.

Sandburgek 1940ko Historiako Pulitzer saria irabazi zuen The War Years lau liburukiekin, Abraham Lincoln liburuaren segida zenarekin, eta bigarren Poesia Pulitzer bat 1951n, Complete Poems lanarengatik[10] [11] [Oh 1]

1945ean, Connemarara joan zen bizitzera, Flat Rock-eko (Ipar Carolina) 100 Ha-ko (246 acre) landa-etxadi batera. Hemen, argitaratutako lan osoaren heren bat baino gehiago ekoitzi zuen, eta bere emaztearekin, alabekin eta bi bilobekin bizi izan zen[12].

1959ko otsailaren 12an, Abraham Lincolnen jaiotzaren 150. urteurrenaren oroitzapenetan, Estatu Batuetako Kongresua saio bateratu batean bildu zen Fredric March aktorearen Gettysburgeko hitzaldiaren irakurketa dramatikoaren emanaldia entzuteko eta Sandburgen hitzaldia ondoren[13].

Sandburgek Eskubide Zibilen Mugimendua babestu zuen, eta NAACPk (Pertsona Beltzen Aurrerapenerako Elkarte Nazionala), «gure garaiko eskubide zibilen profeta nagusi» gisa, Zilarrezko Plaka sariarekin ohoratu zuen lehen gizon zuria izan zen[14].

Rock Oroimena hilobia

Sandburg arrazoi naturalengatik hil zen, 1967an, eta bere gorpua erraustu egin zuten. Errautsak «Rock Oroimena» azpian lurperatu zituzten, Galesburgeko bere jaiotetxearen atzean dagoen granitozko harkaitzaren azpian[15] [Oh 2].

Ibilbidea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Poesia eta prosa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Rootabaga Ipuinak (1. liburua, 1922)
Sandburgek gela bat alokatu, eta hiru urtez bizi izan zen etxe honetan, non «Chicago» poema idatzi zuen. Gaur egun, Chicagoko erreferentzia-leku bat da[16].

Carl Sandburgen poesiaren zati handi bat (hala nola Chicago poema) Chicagon zentratu zen, non Chicago Daily News eta The Day Book egunkarietako kazetari gisa denbora eman baitzuen. Hiriaren deskribapen ospetsuena da: «Munuko zerri hiltegia / Tresna egilea, gari pilatzailea / Trenbideekin jokalaria eta nazioaren merkantzia-kudeatzailea / Ekaiztsu, zuhurra, borrokalaria, sorbalda handien hiria».

Sandburgek Pulitzer sariak Carl Sandburgen poema osoak, Arto-huskerak bildumengatik eta Abraham Lincoln-en biografiagatik (Abraham Lincoln: The War Years) irabazi zituen[11]. Ume belaunaldiek ere gogoan dute Sandburg bere Rootabaga Stories eta Rootabaga Pigeonsengatik, jatorriz bere alabentzat sortutako istorio xelebre eta, zenbaitetan, malenkoniatsuengatik. Rootabaga Stories, «Amerikako maitagarrien ipuinak» Amerikako haurtzaroarekin bat etortzeko asmotik sortu zituen Sandburgek. Erregeen eta zaldunen inguruko Europako istorioak desegokiak zirela uste zuen, eta, beraz, etxe orratzez, trenez, arto-maitagarriz eta «Bost Pretzel Miresgarriez» bete zituen bere istorioak.

1919an, Daily Newseko bere editoreak langile klaseei eta zurien eta afroamerikarren arteko tentsioei buruzko erreportaje sorta bat egiteko agindu zion Sandburgi. Txosten horien zioa Amerikako beste hiri batzuetan piztutako arraza istiluak izan ziren. Azkenean, Chicagon ere, istilu handiak sortu ziren, baina, gaiei buruz, Sandburgek istiluen aurretik idatzitako lan askok ahots profetikoa zutela ikusi zuten. Filantropo bisitari batek, Joel Spingarn-ek, zeina Pertsona Beltzen Aurrerapenerako Elkarte Nazionaleko funtzionarioa ere bazen, Sandburgen zutabeak interes handiz irakurri zituen, eta The Chicago Race Riots bezala argitaratzeko baimena eskatu zuen, 1919ko uztailean[17].

Lincolni buruzko lana[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sandburgen zenbait liburuko biografia ezaguna: Abraham Lincoln: The Prairie Years (1926) bi liburuki eta Abraham Lincoln: The War Years, lau liburuki (1939), kolektiboki, Lincoln-i buruzko libururik salduenak, irakurrienak eta eragin handiena duenak dira[18]. Liburuek edizio asko izan dituzte, tartean, Sandburgek prestatutako 1954ko liburu bakarreko edizioa.

Sandburgen Lincoln bekak eragin handia izan zuen Lincolnen ikuspegi herrikoiean. Robert E. Sherwood-ek liburuak egokitu zituen Pulitzer saria irabazi zuen Abe Lincoln in Illinois (1938) antzezlanerako eta David Wolperren Sandburg's Lincoln (1974) telebistako sei ataletako dramatizaziorako. 1957ko maiatzean, biografiaren zatiak eta Lincolnen hitzaldi batzuk grabatu zituen New Yorken Caedmon Records-entzat. 1959an, New Yorkeko Filarmonikoarekin egindako Aaron Copland-en Lincoln Portrait grabaketarengatik, interpretazio onenaren ―dokumentatua edo hitzezkoa (komediatik kanpo)― Grammy saria jaso zuen. Historialari batzuek diote: Lincolni buruz estatubatuar gehiagok ikasi zutela Sandburgen liburuetatik beste edozein iturritatik baino[19].

Liburuek laudorio eta arreta kritikoa lortu zuten Sandburgentzat, besteak beste, 1940ko Historiaren Pulitzer saria The War Years lau liburukiengatik. Baina Sandburgek Lincolni buruz egindako lanek funtsezko kritikak ere jaso zituzten. William E. Bartonek, 1925ean Lincolnen biografia bat argitaratu zuenak, Sandburgen liburua «ez da historia, ez eta biografia ere» idatzi zuen, ikerketa original faltagatik eta ebidentziaren erabilera kritikorik ez omen zuelako, baina Bartonek, hala ere, «benetako literatura» zela pentsatu zuen, eta ekarpen zoragarria eta garrantzitsua egin ziola Lincolni buruzko benetan ona zen liburu-apal gero eta luzeagoari[20]. Milo Milton Quaife historialariak, berriz, bere iturriak ez dokumentatzeagatik kritikatu zuen Sandburg, eta The Prairie Yearsen zehaztasuna zalantzan jarri zuen zenbait egitatezko akats zeudela adieraziz[18]. Beste batzuek, berriz, Prairie Years eta The War Yearsek biografia edo historia ez den material gehiegi dutela salatu izan dute, liburuak Sandburgen «poetizazio sentimentalak» direla esanez[18]. Sandburgek berak, ordea, baliteke bere lanak biografia soil gisa baino gehiago estatubatuar epika gisa ikustea, beste iritzi-emaile batzuek ere islatzen duten ikuspegia bera, alegia[18].

Folk musika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sandburgen 1927ko American Songbag antologiak ospe handia lortu zuen, edizio asko izan baitzituen; eta, beharbada, Sandburg bera izan zen lehen folk hiritar-abeslari estatubatuarra hitzaldietan, poesia errezitaletan eta grabazioetan bere gitarra bakarlariarekin lagundurik ibili zena, lehenengo eta bigarren «folk revival» mugimenduak baino askoz lehenago (1940ko eta 1960ko hamarkadetakoak, hurrenez hurren)[21]. Judith Tick musikologoaren arabera:

Poeta populista gisa, Sandburgek duintasun indartsua eman zion 1920ko hamarkadan «eszena amerikarra» deitu zuenari «Lurraren ia mutur guztietatik marra eta kolore-marradun trapua... AEBko aniztasunarekin aberatsa» izendatutako liburu batean. New Massesetik hasi eta Modern Musiceraino bitarteko aldizkarietan asko aztertua, American Songbagek eragin handia izan zuen musikari batzuengan. Pete Seegerrek, «mugarri» izendatzen zuena, «ia atera bezain prest» ikusi zuen. 1927an, Elie Siegmeister konpositoreak Parisera eraman zuen berarekin, eta: «ni eta nire emaztea Hannah beti abesti horiek abesten genituen. Hori zen gure etxea. Leku horretakoak ginen»[22].

Zinema[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sandburgek DW Griffithen Intolerance (1916) filmean lan egitea pentsatu zuela esan zuen, baina bere lehen film lana izan zen 1960ko uztailean The Greatest Story Ever Told (1965) ekoizpenean urtebetez lan egiteko sinatu zuenean eta filmean «Carl Sandburgekin elkarte sortzailean» kreditua jasoz.

Ondarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Oroimena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carl Sandburgen Galesburgeko haurtzaroko etxea, gaur egun, Illinoisko Histori Preservation Agency-k babesten du Carl Sandburgen Estatuko Gune Historiko gisa. Guneak Sandburg jaio zen etxetxoa, bisitarientzako zentro modernoa eta lorategi txiki bat ditu, Rock Oroimena izeneko harri handi batekin, zeinaren azpian bere eta bere emaztearen errautsak lurperatu ziren[23]. Flat Rocken, Henderson konderrian, (Ipar Carolina) 22 urteetan Sandburgen etxea izan zena, Parke Nazionaleko Zerbitzuak Carl Sandburg Home National Historic gune gisa zaintzen du. Carl Sandburg Unibertsitatea, Sandburgen jaioterrian, Galesburgen (Illinois) dago, eta, Fairfax konderrian (Virginia), bigarren mailako Carl Sandburg eskola dauka.

Sustrai historikoei buruzko Sandburg, Deaf Smith County Museoan ikusgai, Hereford, TX

1978ko urtarrilaren 6an, bere jaiotzaren 100. urteurrenean, Estatu Batuetako Posta Zerbitzuak oroigarrizko zigilua atera zuen Sandburg omenez. Bere lagun William A. Smith-ek, 1952an, apaindura urriarekin marraztutako profil batek osatzen du diseinua, Sandburgen berezko autografoarekin batera[24].

Rare Book & Manuscript Library (Illinoisko Urbana-Champaign Unibertsitatea) (RBML)[25] Carl Sandburgen paperak daude. Bildumaren zatirik handiena, Carl Sandburgi eta bere familiari erosi zieten, zuzenean. RBMLk, guztira, 600 oin kubiko baino gehiago ditu Sandburgen paperetan, argazkiak, korrespondentzia eta eskuizkribuak barne[26][27].

2011n, Chicagoko Literaturaren Ospearen Aretoan sartu zuten Sandburg [28].

Izenkideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Carl Sandburg Village 1960ko hamarkadako hiri-berritze proiektu bat izan zen, Near North Side-n, (Chicago). Udalak finantzatuta, Clark eta LaSalle kale artean dago, Division kale eta North etorbidearen artean. Solomon & Cordwell arkitektoena. 1979an, Carl Sandburg Village kondominio-jabetza bihurtu zen.

Estatu Batuetan zehar, Sandburg izena daramaten eskola ugari daude, eta, eskola hauetako arduraldi batzuetan, bera egon zen. (1954an, Orland Park-eko (Illinois) Carl Sandburg Lizeoaren arduraldian parte hartu eta urte batzuk igaro ondoren, Sandburg, ezustean, bisita bat egitera itzuli zen; hasiera batean, eskolako zuzendariak buhametzat hartu zuen). Wisconsin-Milwaukeeko Unibertsitateko ikasleen egoitzak plaka bat du, zeinean Alderdi Sozialdemokratako antolatzaile gisa eta Milwaukee-ko lehen alkate sozialistaren, Emil Seidel-en, idazkari pertsonal gisa Sandburgen eginkizunak gogoratzen dituen.

1961ean, Carl Sandburg Liburutegia Livonian (Michigan) ireki zen. Izena Liburutegi Batzordeak gomendatu zuen Mendebalde-erdialdeko literaturarik onena ordezkatzen duen egile amerikar baten adibide gisa. Carl Sandburgek, Michiganeko Unibertsitatean, denbora batez irakatsi zuen [29].

Galesburgek Sandburg Mall merkataritza-gunea ireki zuen 1975ean, Sandburgen omenez izendatua. Chicagoko Liburutegi Publikoak Carl Sandburg saria ezarri zuen, literaturari egindako ekarpenengatik urtero saritzen dena[30].

Atlanta Georgiako auzo bateko azpizatiketa batek Carl Sandburg eta bere bizitzaren omenez du izena. Connemara HOA-k, Lawrenceville-n (GA), Connemararen izenkidea hartzen du, NC-ko bere etxea. Kaleen izenak bere baitan hartzen dute: Galesburg Dr (bere sorlekua), Windflower bidea (Windflower Leaf poemaren izenarengatik), Remembrance urratsa (Remembrance Rock-en eleberri bakarraren izena), Flat Rock Dr ( Connemara-ko etxea Flat Rock-en, NC), eta Lombard Dr (ikasi zuen unibertsitatea).

Amtrak-ek, 2006an, Carl Sandburg trena gehitu zuen Illinois Zephyr osatzeko, Chicago - Quincy ibilbidean gehitu zuen[31].

Beste hedabide batzuetan[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Avard Fairbanksek Sandburgen erretratua egin zuen Lincolnen 150. urteurrenean. Brontzez egin zen, eta Chicagoko Museo Historikoan eta Knox Unibertsitatean, bere alma mater, Galesburgen (IL) jarri zuten.
    Avard T. Fairbanksen Carl Sandburg erretratu eskultura
  • NBCk sei ataletako miniseriea ekoitzi zuen Lincoln izenburupean, baita Carl Sandburgen Lincoln izenez ere aipatua. Hal Holbrook izan zen protagonista, eta George Schaefer, zuzendari, 1974 eta 1976 bitartean emititua.
  • 1953ko urtarrilean Westways aldizkarian, Richard Armor-en "Driving in a Fog; or Carl Sandburg Must Have Been a Pedestrian" poema argitaratu zen. .
  • William Saroyanek Sandburgi buruzko istoriotxo bat idatzi zuen 1971ko Letters from 74 rue Taitbout or Don't Go But If You Must Say Hello To Everybody liburuan.
  • Thomas Hart Bentonek Carl Sandburgen erretratu bat tindatu zuen 1956an, zeinarentzat poetak posatu zuen.
  • Sandburgen «Noizbait gerra bat emango dute, eta ez da inor etorriko» Herritik, Bai Alemaniako bake mugimenduaren leloa zen (Imajina ezazu gerra dela eta inor ez dela hara joaten); hala ere, Bertolt Brecht-i esleitu ohi zaio[32].
  • Daniel Steven Craftsen The Song and The Slogan orkestra-konposizioa, Sandburgen Prairieko pasarte errezitatuen inguruan eraikia da.
  • Dan Zanesen Desfileak eta Panoramak: Carl Sandburgek American Songbag-erako bildutako 25 abesti.
  • Peter Louis van Dijk-en «Windy City Songs», Chicago poemetan oinarrituta, Chicago Children's Choir-ek eta Nelson Mandela Metropolitan University Choir-ek interpretatu zuten 2007an[33].
  • Steven Spielbergek ET-ren aurpegia Sandburg, Ernest Hemingway eta Albert Einstein-en arteko konposaketa batean oinarritzen zela esan zuen.
  • Bob Gibsonen The Courtship of Carl Sandburg filma, non Sandburgen pertsonaia Tom Amandes-ek antzezten duen[34].
  • Samuel M. Steward-en «$tud»-en protagonistak Sandburgen «Chicagoko emakume margotuei» buruzko iruzkinari egiten dio erreferentzia keinu ironiko batean (Stewardek Chicagoko «gizon putazaleei buruz» idatzi baitzuen).
  • Jonathan Lethem-en Dissident Gardens eleberrian, Rose Zimmer pertsonaia nagusia, Sandburgen biografia irakurri ondoren, Abraham Lincolnenganako eraspendun bihurtu zen. Sei liburukien kopia, Lincolnen bere santutegiaren erdigune bihurtu zuen.
  • Sufjan Stevensen «Goazen! Senti ezazu Illinoisa!» I. zatia: «Columbiako erakusketa» II. zatia: «Carl Sandburgek amets batean bisitatzen nau» (Illinoistarretik).
  • Phyllis Zimmerman konpositoreak Sandburgen poemak musikatu zituen Fog konposizio koralean, eta CDan grabatu eta ekoitzia[35].
  • Bere poemak 1955eko Chicago Syndicate film beltzean aipatzen eta errezitatu ziren, Windy hiriari erreferentzia eginez.

H. L. Menckenek Carl Sandburg «azken taupadaraino amerikarra» zela esan zuen, nahiz gurasoak Suediakoak izan.

Lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • In Reckless Ecstasy (1904) (poesia) (Jatorriz Charles Sandburg izenez argitaratua)
  • Incidentals (1904) (poesia eta prosa) (Jatorriz Charles Sandburg izenez argitaratua)
  • Plaint of a Rose (1908) (poesia) (Jatorriz Charles Sandburg izenez argitaratua)
  • Joseffy (1910) (prosa) (Jatorriz Charles Sandburg izenez argitaratua)
  • You and Your Job (1910) (prosa) (Jatorriz Charles Sandburg izenez argitaratua)
  • Chicago Poems (1916) (poesia)
  • Cornhuskers (1918) (poesia)
  • Chicago Race Riots (1919) (prosa) (Walter Lippmannen sarrera batekin)
  • Clarence Darrow of Chicago (1919) (prosa)
  • Smoke and Steel (1920) (poesia)
  • Rootabaga Stories (1922) (umeen istorioak)
  • Slabs of the Sunburnt West (1922) (poesia)
  • Rootabaga Pigeons (1923) (umeen istorioak)
  • Selected Poems (1926) (poesia)
  • Abraham Lincoln: The Prairie Years (1926) (biografia)
  • The American Songbag (1927) (folk musika)[36]
  • Songs of America (1927) (folk musika) (Sandburg-ek bildutakoa; Alfred V. Frankensteinek zuzendua)
  • Abe Lincoln Grows Up (1928) (biografia (batez ere haurrentzat))
  • Good Morning, America (1928) (poesia)
  • Steichen the Photographer (1929) (historia)
  • Early Moon (1930) (poesia)
  • Potato Face (1930) (umeen istorioak)
  • Mary Lincoln: Wife and Widow (1932) (biografia)
  • The People, Yes (1936) (poesia)
  • Abraham Lincoln: The War Years (1939) (biografia)
  • Storm over the Land (1942) (biografia) (Sandburg-en beraren pasarteak Abraham Lincoln: The War Years)
  • Road to Victory (1942) (erakusketaren katalogoa) (Sandburg-en testua; Edward Steichen bildutako irudiak eta and published Museum of Modern Art)-ek publikatutakoak
  • Home Front Memo (1943) (saiakera)
  • Remembrance Rock (1948) (eleberria)
  • Lincoln Collector: Oliver R. Barrett-en istorioa, Lincoln bilduma (1949) (prosa)
  • The New American Songbag (1950) (folk musika)
  • Complete Poems (1950) (poesia)
  • The Wedding Procession of the Rag Doll and the Broom Handle and Who Was In It (1950) (umeen istorioak)
  • Always the Young Strangers (1953) (autobiografia)
  • Abraham Lincoln: The Prairie Years and the War Years (1954) (liburuki bakarreko edizio ilustratua)
  • Selected Poems of Carl Sandburg (1954) (poesia) (Rebecca West-ek editatua)
  • The Family of Man (1955) (erakusketaren katalogoa) (sarrera; Edward Steichen-ek jasotako irudiak)
  • Prairie-Town Boy (1955) (autobiografia) (Always the Young Strangersen funtsezko zatiak)
  • Sandburg Range (1957) (poesia eta prosa)
  • Harvest Poems, 1910–1960 (1960) (poesia)
  • Wind Song (1960) (poesia)
  • The World of Carl Sandburg (1960) (ekoizpen eszenikoa) (Norman Corwin-ek egokitua eta zuzendua, Bette Davis and Leif Erickson-en irakurketa dramatikoak, Clark Allen-en kantua eta gitarra, Sandburg-ek berak egindako amaierako kameoarekin)
  • Carl Sandburg at Gettysburg (1961) (dokumentala)
  • Honey and Salt (1963) (poesia)
  • The Letters of Carl Sandburg (1968) (autobiografikoa/korrespondentzia) (Herbert Mitgang zuzendua)
  • Breathing Tokens (Sandburgen poesia, Margaret Sandburgek zuzendua) (1978) (poesia)
  • Ever the Winds of Chance (1983) (autobiografia) (Sandburgek hasi eta Margaret Sandburg and George Hendrick-ek bukatutakoa)
  • Carl Sandburg at the Movies: a poet in the silent era, 1920–1927 (1985) (film mutuei buruzko bere iritzien hautaketak; Dale Fetherling and Doug Fetherling-ek bildu eta editatuta)
  • Billy Sunday and other poems (1993) (George Hendrick and Willene Hendrick-ek egilearen sarrera batekin editatua)
  • Poems for Children Nowhere Near Old Enough to Vote (1999) (George and Willene Hendrick-ek bilduta eta sarrera batekin)
  • Poems for the People. (1999) bere Chicagoko lehen urteetako 73 poema aurkitu berriak, George Hendrick and Willene Hendrick-ek egilearen sarrera batekin editatua
  • Abraham Lincoln: The Prairie Years and the War Years (2007) (Alan Axelrod-ek edizio ilustratuaren sarrerarekin)

Oharrak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Poesiaren Pulitzer Saria 1922an inauguratu zen, baina erakundeak, gaur egun, 1918 eta 1919ko sari berezien lehen irabazleak hiru izan zirela dio
  2. ↑ Bere emaztea eta bi alaba ere bertan lurperatuko zituzten. Ikus seinaleztapena.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ Heitman, Danny. (March–April 2013). «A Workingman's Poet» Humanities.
  2. ↑ "Carl Sandburg", United States History.
  3. ↑ (Ingelesez) «A Workingman's Poet» The National Endowment for the Humanities (Noiz kontsultatua: 2022-08-31).
  4. ↑ Penelope Niven. (August 18, 2012). American Masters: Carl Sandburg Timeline. PBS.
  5. ↑ Selected Poems of Carl Sandburg, edited by Rebecca West, 1954
  6. ↑ Carl Sandburg College.
  7. ↑ ISBN 1-88611072-7..Kolb, Richard K. (ed.). VFW: Our First Century. Lenexa, Kansas: Addax Publishing Group. pp. 13, 90. ISBN 1-88611072-7. LCCN 99-24943.
  8. ↑ a b Carl Sandburg and the Steichens. January 1998.
  9. ↑ "Poetry"
  10. ↑ "Poetry".
  11. ↑ a b 12 Search Results. Pulitzer.org.
  12. ↑ (Ingelesez) «Sandburg Grandchildren - Carl Sandburg Home National Historic Site (U.S. National Park Service)» www.nps.gov.
  13. ↑ «Nation Honor Lincoln On Sesquicentennial» Yonkers Herald Statesman (Northern Illinois University Libraries) February 11, 1959.
  14. ↑ «Carl Sandburg cited by NAACP» Baltimore Afro-American 30 November 1965.
  15. ↑ «Carl Sandburg's ashes placed under Remembrance Rock» The New York Times: 61. 2 October 1967.
  16. ↑ Carl Sandburg House. City of Chicago Department of Planning and Development, Landmarks Division October 4, 2006.
  17. ↑ Grossman, Ron. (July 19, 2019). «Flashback: Before Chicago erupted into race riots in 1919, Carl Sandburg reported on the fissures» Chicago Tribune.
  18. ↑ a b c d Hurt, James. (Winter 1999). «Sandburg's Lincoln within History» Journal of the Abraham Lincoln Association 20 (1): 55–65..
  19. ↑ Niven, Penelope, Carl Sandburg: A Biography (New York: Scribner's, 1991), p. 536.
  20. ↑ Barton, William E., "Review of The Prairie Years," American Historical Review 31 (July 1926): pp. 809–11.
  21. ↑ Malone, Bill C., and David Stricklin (2003).
  22. ↑ Tick, Judith, Ruth Crawford Seeger, A Composer's Search for American Music (Oxford University Press, 1997), p. 57.
  23. ↑ Carl Sandburg Historic Site Association. Sandburg.org.
  24. ↑ Scott Catalogue.
  25. ↑ Rare Book and Manuscript Library. Library.uiuc.edu.
  26. ↑ Carl Sandburg Papers (Ashville accession). library.illinois.edu.
  27. ↑ Carl Sandburg Papers (Connemara accession). library.illinois.edu.
  28. ↑ (Ingelesez) «Carl Sandburg» Chicago Literary Hall of Fame 2011.
  29. ↑ Carl Sandburg Library Homepage. Livonia.lib.mi.us.
  30. ↑ October 23 Dinner Honors Allende, Lewis and Sneed. Chicago Public Library.
  31. ↑ Amtrak Press Release, October 8, 2006.
  32. ↑ «von Brecht?» Die Zeit August 12, 2004.
  33. ↑ Nelson Mandela University Choir History. .
  34. ↑ "Bob Gibson's 'The Courtship of Carl Sandburg'", lyon.edu.
  35. ↑ «earthsongs, one world · many voices» earthsongschoralmusic.com.
  36. ↑ .

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Niven, Penelope. Carl Sandburg: biografia bat . New York: Scribner's, 1991.
  • Sandburg, Carl. Carl Sandburg-en gutunak . New York: Harcourt, Brace & World, 1968.
  • Sandburg, Helga. Erromantze handi eta loriatsua: Carl Sandburg eta Lilian Steichen-en istorioa . New York: Harcourt Brace Jovanovich, 1978.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artxibo-materialak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Carl_Sandburg&oldid=9349595"(e)tik eskuratuta