Olusegun Obasanjo

Wikipedia, Entziklopedia askea
Olusegun Obasanjo

Afrikar Batasuneko presidente

2004ko uztailaren 6a - 2006ko urtarrilaren 24a
Joaquim Alberto Chissano - Denis Sassou-Nguesso

Nigeriako presidentea

1999ko maiatzaren 29a - 2007ko maiatzaren 29a
Abdulsalami Abubakar (en) Itzuli - Umaru Yar'Adua

5. Nigeriako presidentea

1976ko otsailaren 13a - 1979ko irailaren 30a
Murtala Mohammed - Shehu Shagari

3. Vice President of Nigeria (en) Itzuli

1975eko uztailaren 29a - 1976ko otsailaren 13a
Joseph Edet Akinwale Wey (en) Itzuli - Shehu Musa Yar'Adua (en) Itzuli
Bizitza
JaiotzaAbeokuta (en) Itzuli1937ko martxoaren 5a (87 urte)
Herrialdea Nigeria
BizilekuaDodan Barracks (en) Itzuli
Lehen hizkuntzajorubera
Familia
Ezkontidea(k)Stella Obasanjo (en) Itzuli
Seme-alabak
Hezkuntza
HeziketaBaptist Boys’ High School (en) Itzuli
Defence Services Staff College (en) Itzuli
Royal College of Defence Studies
Mons Officer Cadet School (en) Itzuli
Hizkuntzakjorubera
ingelesa
Nigerian Pidgin (en) Itzuli
Hausa
Jarduerak
Jarduerakpolitikaria, militarra eta ingeniaria
Jasotako sariak
Zerbitzu militarra
Adar militarraNigerian Army (en) Itzuli
Graduajeneral
Parte hartutako gatazkakNigeriako Gerra Zibila
Operation Tail-Wind (en) Itzuli
Kongoko krisialdia
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaProtestantismoa
Baptismoa
Alderdi politikoaPeoples Democratic Party (en) Itzuli

Oluṣẹgun Mathew Okikiọla Arẹmu Ọbasanjọ (Abeokuta, Ogun, Nigeria, 1937ko maiatzaren 5a) nigeriar militarra eta politikaria da. 1976tik 1979ra Nigeriako estatuburua izan zen, gobernu militar batean, eta presidentea 1999tik 2007ra.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Nigeriako Unibertsitate Baptistan ikasketak egin ondoren, militar ikasketak egin zituen Erresuma Batuan. 1958an bere herrialdera itzuli zen Armada Nazionalean zerbitzatzera, ofizial gisa. 1963an kapitain izendatu zuten, 1965ean komandante, 1967an teniente koronel eta 1969an, koronel.

1970ean biafrarrak menderatu zituen gudarosteko buru izan zen, Biafrako independentisten eta Nigeriako gobernuaren arteko gerran. 1975ean Lan eta Etxebizitzarako Komisionatu Federalaren kargudun izendatu zuten, baina urte horretan bertan, uztailean, Yakubu Gowon lehendakaria kargutik kendu zuen estatu-kolpearen ondoren, Estatu Nagusiko buruzagi izendatu zuten. Gainera, teniente jeneral izendatu zuten, eta Batzorde Militar Goreneko kide.

1976an lehendakaria, Murtala Mohammed, hil egin zuten, Gowoni leporatu zioten estatu-kolpe saio batean. Obasanjok -Murtalaren ordu arteko eskuineko eskuak- hartu zuen gobernuaren buruzagitza, Nigeriaren historiako aldi konstituzional nagusiari hasiera emanez. Obasanjok -jenerala, ordurako- alderdi politikoak legeztatu, konstituzio bat onartu, eta hauteskundeak deitu zituen, eta 1979rako zibilen eskuetan utzi zuen gobernua. Beraz, Nigeriara demokrazia ekarri zuen lehenengo lehendakaria izan zen.

Bere agintaldia bukatuta, Estatuaren Aholku Batzordeko kide (1979) eta Segurtasun eta Desarmerako Batzorde Independenteko kide (1980) izendatu zuten. Gero gudarostea utzi eta baserrira joan zen bizitzera. 1991ko urrian Nazio Batuetako idazkari nagusi kargurako hautagai izan zen. 1995ean atxilo hartu zuten, Sani Abacha lehendakaria kargutik kentzen saiatzeagatik, eta bizi osorako kartzela-zigorra ezarri zioten. Sani Abacha hil ondoren, bat-batean libre utzi zuten (1998), eta 1999. urteko hauteskundeetan lehendakari berrautatua izan zen, baita 2003ko hauteskundeetan ere.

2021eko abuztuan, Afrikako Batasunak Olusegun Obasanjo izendatu zuen Afrikako Adarreko Bakerako Goi Ordezkari.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Olusegun Obasanjo Aldatu lotura Wikidatan