Edukira joan

Olmedo-Santiago burdinbidea

Wikipedia, Entziklopedia askea
Olmedo — Santiago
abiadura handiko burdinbidea
Atlantikoko ardatza

Ulla ibaiaren gaineko bidezubia, A Estradako ingurunetan
Kokapena
Herrialdeak Espainia
Deskribapena
Kodea082
MotaAbiadura Handiko bidea
Hasiera2011ko abenduaren 10a
Ezaugarri teknikoak
Luzera415,759 km
Bidearen zabalera1 435 mm
Bide kopuruaBide bikoitza
Elektrifikazioa25 kV AC
Gehieneko abiadura350 km/h
Ustiapena
EgoeraZerbitzuan
JabeaADIF
OperadoreaRenfe Operadora
 Eskema
CONTgq ABZq+lr CONTfq
 Coruña — Vigo
BHF
Santiago de Compostela
BHF
Ourense–Elkargunea
BHF
A Gudiña
BHF
Outeiru de Senabria
BHF
Zamora
BHF
Medina del Campo AH
CONTgq ABZqrxl CONTfq
 Madril — Valladolid

Olmedo — Santiago abiadura handiko burdinbidea Iberiar penintsulako burdinbide bat da, Medina del Campo–Abiadura Handia eta Santiago de Compostela geltokiak lotzen ditu.

Burdinbidea 2011ko abenduaren 10an inauguratu zen Ourense–Elkargunea eta Santiago de Compostela geltokien artean.

1986an, Espainiako Gobernuak, Garraio Ministerioko buru Abel Caballero galiziarra zela, Trenbide Garraioaren Plana diseinatu zuen, 1987ko apirilaren 30ean onartua, 2000. urterako. Lehen bertsio horretan ez da aurreikusten Galiziako hiri nagusietarako trenbide-inbertsiorik. Bidaia denborak murrizteko, abiadura handiko linea bat diseinatzen da Madriletik Leonera Valladolidetik pasatuz, 250 km/h-ko gehienezko abiadurarekin. Leondik Monforte de Lemoseraino dagoen burdinbidea eraberritzeko asmoa dago, abiadura 160 km/h-ra igotzeko. Beste eraberritze bat aurreikusten da, kasu honetan Medina del Campo eta Zamora artean, 160 km/h-ko abiaduran.[1]

1993ko krisi ekonomikoan, Espainiako Gobernuak Galiziara joateko planak murriztu zituen, eta abiadura handiko burdinbidearen proiektua Madril-Valladolid tartera mugatu zuen. Valladolid eta Leon arteko abiadura handiko burdinbidea epe luzera eraikitzea baztertu du, zati horretan 160 km/h-ra iristeko erreforma batekin ordezkatuz. Monforte de Lemos-Vigo eta Ourense-Coruña tarteetan jarduketa osagarriak baino ez lirateke egingo.[2][3]

Aurreko tren-plana 2000. urtean amaitu zenean, José María Aznarren gobernuak asmo handiko plan berri bat abiarazi zuen abiadura handia Iberiar Penintsulako eskualde guztietara eramateko, probintzietako hiriburuak Madrildik lau ordu baino gehiagora gera ez zitezen. Aurreko planetik 160 km/h-ra dauden modernizazioak ezabatu egiten dira eta abiadura handiko burdinbide berri bat proiektatzen da Galiziara 300 km/h-ra bere ibilbide osoan, baina ez Leonetik, baizik eta Zamorako ibilbide zuzenago baten bidez, une honetan obretan dagoena. Ourensetik, abiadura handiko hiru adar proiektatzen dira: Lugora, Santiago de Compostelara eta Vigora. Azken horrek ez zuen Miño ibaiaren ibilbidea jarraituko ohiko lineak egiten duen bezala, baizik eta autobiaren trazadura erabiliz.[4]

2005etik aurrera, José Luis Rodríguez Zapateroren gobernuak zehatz-mehatz definitu zituen Galiziako abiadura handiko burdinbideen trazadurak eta erabilerak. Olmedo-Santiago ibilbidea bidaiarientzat bakarrik izango litzateke, Ourense eta Vigo (Cerdedo aldaera) lotzeko beste irtenbide bat izango litzatekeen bezala. Ourense eta Pontevedra arteko 54 kilometroko by-pass honek, Vigoz gain, hiri honi zerbitzua emango lioke, trenak, gaur egun gertatzen den bezala, noranzkoa aldatu behar izan gabe. Linea hori ingurumen-inpaktuaren adierazpen-fasean dago, eta aukera emango luke Ourense eta Vigo arteko denbora laburtzeko; izan ere, hori gabe eta Santiago de Compostelatik itzulinguru bat egin behar izanda, trena ez litzateke lehiakorra izango errepidearen aurka. Gainerako lineak mistoak izango lirateke, bidaiarien eta merkantzien trafikorako.

2011n, zabalera iberikoan Ourense-Santiago de Compostela tartea eta Coruña-Vigo burdinbideko Santiago de Compostela-Coruña tartea jarri ziren zerbitzuan.[5] 2012tik aurrera, Alvia 730 tren hibridoak igarotzen dira Madril eta Galizia artean, abiadura handiko lineetan eta elektrifikatu gabeko estandarretan ibiltzeko gai direnak, tren-makina aldatu gabe, ordura arte ez bezala.[6] 2015ean, Vigorainoko Coruña-Vigo burdinbideko tartea[7] eta Olmedo-Zamora abiadura handiko tartea jarri ziren martxan,[8] bidaia-denborak murriztuz. 2021eko abenduaren 12an martxan jarri da Zamora-Ourense tartea, azkena.[9]

2013ko istripua

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2013ko uztailaren 24an, Madrildik Ferrolera zihoan Alvia tren bat errailetik atera zen Santiago de Compostelako Angrois auzoko A Grandeira auzuneko bihurgunean, Santiago de Compostelako geltokitik hiru kilometrora. 224 bidaiarietatik (218 bidaiari eta sei tripulatzaile) 144 zauritu ziren eta 80 hil. Iberiar Penintsulako tren istripu larrienetako bat da, 1944an Leongo Torre'l Bierzu udalerrian gertatutako hondamendiak bakarrik gainditu zuena.[10]

 Renfe Operadora
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
Avant  Coruña Santiago de Compostela Ourense
Elkargunea
Alvia  Madril
Chamartin
Segovia–GuiomarMedina del Campo AH Salamanca
Alvia  Madril
Chamartin
Segovia–GuiomarMedina del Campo AHZamoraA GudiñaOurense–ElkarguneaGuillareiRedondelaVigo–Guixar Pontevedra
Alvia  Madril
Chamartin
Segovia–GuiomarMedina del Campo AHZamoraA GudiñaOurense–ElkarguneaSantiago de CompostelaCoruña Ferrol
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonEstorgaPonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaSantiago de Compostela Coruña
CONTg
 Coruña — Vigo
BHF
Santiago de Compostela
CONTgq ABZgr+r
 Coruña — Vigo
TUNNEL1
Compostelako tunela
CONTgq ABZgr
 Medina del Campo — Zamora
RAq SKRZ-Au RAq
AP-9 autobidea
TUNNEL1
Santiagoko tunela
hSTRae
O Eixoko bidezubia
TUNNEL1
Marrozosko tunela
hSTRae
Sáramoko bidezubia
TUNNEL1
Ardilleiroko tunela
TUNNEL1
Reboreidoko tunela
TUNNEL2
TUNNEL1
Caldelasko tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Ulla ibaia
TUNNEL1
Castroko tunela
TUNNEL2
TUNNEL1
O Curroko tunela
TUNNEL2
TUNNEL1
O Portiñoko tunela
hSTRae
Besteirosko bidezubia
hSTRae
Covasko bidezubia
TUNNEL1
WASSERq hKRZWae WASSERq
Toxa ibaia
hSTRae
Martixeko bidezubia
TUNNEL1
Carboeiroko tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Deza erreka
TUNNEL2
Losongo tunela
hSTRae
Anzoko bidezubia
TUNNEL2
Anzoko tunela
TUNNEL1
Vilar do Xestalgo tunela
RAq SKRZ-Ao RAq
AP-53 autobia
TUNNEL2
Bendoiroko tunela
TUNNEL2
O Castroko tunela
hSTRae
Laxeko erreka
hSTRae
As Cabirtasko erreka
TUNNEL2
Peñako tunela
hSTRae
Portosko bidezubia
WASSERq hKRZWae WASSERq
Riadigos ibaia
TUNNEL2
Vilargo tunela
hSTRae
Viadukt
TUNNEL2
Abeledako tunela
hSTRae
Viadukt
TUNNEL2
Outeiroko tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Viñao erreka
TUNNEL2
Tunel
hSTRae
Marnotesko bidezubia
TUNNEL2
Barroko tunela
TUNNEL1
Piteirako tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Aranteiros erreka
TUNNEL2
Os Palleirosko tunela
TUNNEL1
Mundingo tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Grabanes erreka
SKRZ-Au
AG-53 autobia
TUNNEL1
San Fizko tunela
hKRZWae
Viadukt přes řeku Barbantiño
TUNNEL2
TUNNEL1
Buratako tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Portos ibaia
TUNNEL1
Coto Formigueiroko tunela
CONTgq ABZg+r
 Zamora — Coruña
CONTgq ABZg+r
 Monforte de Lemos — Redondela
BHF
Ourense–Elkargunea
ABZgl CONTfq
 Monforte de Lemos — Redondela
hSTRa@g
WASSERq hKRZW WASSERq
Miño ibaia
RAq hSKRZ-A RAq
N-120 errepidea
htSTRa
tSTRe
Bouzachasko tunela
BRÜCKE2
Canivelosko bidezubia
WASSERq hKRZWae WASSERq
Lonia ibaia
TUNNEL1
Montealegreko tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Zain erreka
tSTRq KRZt tSTRq
 Zamora — Coruña
hSTRa@g
WASSERq hKRZW WASSERq
Braña ibaia
RAq hSKRZ-A RAq
N-525 errepidea
hSTRe@f
tSTRa
RAq tSKRZ-A RAq
N-525 errepidea
tSTRe
Randeko tunela
WASSERq hKRZWae WASSERq
Taboadela ibaia
WASSERq hKRZWae WASSERq
Pazos erreka
TUNNEL1
Os Casaresko tunela
STRq KRZo STRq
 Zamora — Coruña
STRq KRZo STRq
 Zamora — Coruña
WASSERq hKRZWae WASSERq
Arnoia ibaia
TUNNEL1
Bouzasko tunela
STRo
Bouzasko bidezubia
STRq KRZo STRq
 Zamora — Coruña
STRo
Miamango bidezubia
STRq KRZu STRq
 Zamora — Coruña
DST
Miaman
htSTRa
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
htSTRe
Seiroko tunela
STRo
Valdemouroko bidezubia
htSTRa
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
htSTRe
Pradoko tunela
hSTR
Portelako tunela
htSTRa
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
tSTRe
Corga de Velako tunela
STRo
Os Portosko bidezubia
tSTRa
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
tSTRe
El Cornoko tunela
BRÜCKE2
Felgueira II bidezubia
BRÜCKE2
Felgueira I bidezubia
TUNNEL1
Cerdedeloko tunela
hSTRae
Tamegako bidezubia
tSTRa
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
tSTRe
Portocambako tunela
tSTRa
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
tSTRe
Bolañosko tunela
tSTRa
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
tSTRq tKRZto tSTRq
 Zamora — Coruña
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
tSTRe
O Espiñoko tunela
STRq KRZu STRq
 Zamora — Coruña
BHF
A Gudiña
TUNNEL1
O Cañizoko tunela
ÜST
O Pereiro
tSTRa
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
tSTRe
Vilavellako tunela
hSTRae
Vilavellako bidezubia
tSTRa
STRq tKRZ STRq
 Zamora — Coruña
RAq tSKRZ-A RAq
A-52 autobia
tSTRe
A Candako tunela
TUNNEL1
A Canda
STRo
Tuelako bidezubia
TUNNEL1
Lubiango tunela
STRo
Pedroko bidezubia
TUNNEL1
Hedrosoko tunela
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Leira ibaia
TUNNEL1
Padorneloko tunela
STRo
Los Perdegalesko bidezubia
TUNNEL1
Requejoko tunela
TUNNEL1
Pedralbako tunela
STRq KRZo STRq
 Zamora — Coruña
CONTgq
STR + STR+r
20px link=Fitxategi:BSicon_STR.svg
343,784  Zamora — Coruña
STRo
La Viellako mendebaldeko bidezubia
TUNNEL1
La Viellako tunela
STRo
La Viellako ekialdeko bidezubia
TUNNEL1
Outeiruko tunela
STRo
Outeiru (170 m)
eBHF
333,588 Outeiru de Senabria
STRo
Palaciosko bidezubia
STRo
Asturianosko bidezubia
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Valchanosko erreka
DST
Mombuey
RAq SKRZ-Ao RAq
N-631 errepidea
WASSERq hKRZWae WASSERq
Nuestra Señora de Agavanzalgo urtegia
ÜST
299,446 Outeiru de Bodas
DST
274,993 Tabara
RAq SKRZ-Ao RAq
N-631 errepidea
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Valdurcosko erreka
WASSERq hKRZWae WASSERq
Esla ibaia
RAq SKRZ-Ao RAq
N-630 errepidea
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Callejinasko erreka
RAq SKRZ-Ao RAq
N-630 errepidea
DST
249,434 Montamarta
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Valdurcosko erreka
RAq SKRZ-Au RAq
A-11 autobia
TUNNEL1
La Campiñako tunela
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Valderreiko erreka
TUNNEL1
Valorioko tunela
TUNNEL1
Bolongo tunela
CONTgq ABZg+r
233,0  Zamora — Coruña
BHF
232,5 Zamora
CONTgq ABZgr
 Medina del Campo — Zamora
RAq SKRZ-Au RAq
A-11 autobia
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Valderaduey ibaia
RAq SKRZ-Au RAq
A-66 autobia
ÜST
223,2 Coreses
STRq KRZo STRq
 Medina del Campo — Zamora
RAq SKRZ-Ao RAq
N-122 errepidea
WASSERq hKRZWae WASSERq
Duero ibaia
DST
203,4 Toro
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Guareña ibaia
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Puenteko erreka
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Cañoko erreka
WASSERq WBRÜCKE1 WASSERq
Pitanzako erreka
RAq SKRZ-Ao RAq
A-62 autobia
STRq KRZo STRq
 Medina del Campo — Zamora
STRq KRZo STRq
 Medina del Campo — Zamora
STRq KRZo STRq
 Medina del Campo — Vilar Formoso
ABZg+l CONTfq
156,7  Medina del Campo — Vilar Formoso
BHF
155,5 Medina del Campo–Abiadura Handia
RAq hSKRZ-Aa RAq
A-6 autobia
STRq hKRZ STRq
 Madril — Hendaia
WASSERq hKRZWe WASSERq
Zapardiel ibaia
STRq KRZo STRq
 Villalba — Medina del Campo
eABZgl exCONTfq
 Madril — Valladolid
WASSERq hKRZWae WASSERq
Adaja ibaia
STRq KRZo STRq
 Villalba — Medina del Campo
ABZg+l CONTfq
133,9  Madril — Valladolid
RAq SKRZ-Au RAq
N-601 errepidea
DST
133,0 Olmedo
CONTf
 Madril — Valladolid

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. 1987ko Trenbide Garraioaren Plana - vialibre
  2. (Gaztelaniaz) Mota, Jesús. (1996-06-09). «PP pribatizazio uholdea prestatzen ari da merkatuen konfiantza indartzeko» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).
  3. (Gaztelaniaz) «Zapaterok pentsioak igoko dituela uste du, "tirabira" izan arren» abc 2010-10-14 (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).
  4. Sustapen Ministerioaren 2000-2007ko azpiegitura-plana eta haren finantzaketa: ondorio ekonomikoak
  5. (Gaztelaniaz) EP. (2011-12-10). «Coruña, Santiago eta Ourense arteko AVE inauguratu dute 69 minutuko bidaiarekin» Cadena SER (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).
  6. (Gaztelaniaz) EFE. (2012-06-17). «RENFEk Galizia eta Madril arteko tren hibridoak estreinatuko ditu gaur» La Opinión de A Coruña (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).
  7. (Gaztelaniaz) «Vigo eta Coruña arteko AVE, martxan ari» abc 2015-04-17 (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).
  8. (Gaztelaniaz) «AVEren inaugurazio ekitaldirik gabe iritsi da Zamorara, hauteskunde orokorrak direla eta» telecinco 2015-12-17 (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).
  9. (Gaztelaniaz) «Ourensen amaitu du Galiziarako lehen hegaldia» La Voz de Galicia 2021-12-20 (Noiz kontsultatua: 2021-12-20).
  10. (Gaztelaniaz) RTVE.es. (2013-07-25). «Gutxienez 78 hildako eta 140 zauritu Santiago de Compostelan» RTVE.es (Noiz kontsultatua: 2021-02-28).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]