Edukira joan

Miranda Ebroko geltokia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Miranda Ebro
Hurrengo trenak
Geltokiko ikuspegia
Map
Kokapena
HelbideaBurdinbideko ingurubidea, 93; 09200
UdalerriaMiranda Ebro,  Araba
Geltokiaren datuak
Kodea11200
Irekiera1862ko apirilaren 13a
IrisgarriaGeltoki irisgarria 
Zerbitzuak Pertsonaldun txarteldegia  Aparkalekua 
AldageltokiaTrena Autobusa 
Nasak4
Trenbideak14
JabeaTrenbide Azpiegituren Administratzailea
EragileaRenfe Operadora
Garraio zerbitzuak
Distantzia ertaina  Valladolid Gasteiz
  Gasteiz Zaragoza (Logroñotik)
  Irun Miranda Ebro
Araba Bus  Gasteiz Miranda Ebro
UrbanoaU1 Ospitalea Lago/Bayas
U2 Kiroldegia E. Leclerc
M1 Miranda Sta. Gadea C.
M2 Miranda Ribabellosa/Ircio
M3 Miranda Hilherria

Miranda Ebro Euskal Herriko Arabako tren eta autobus geltoki bat da, Miranda Ebro udalerrian kokatuta dagoena.

Geltokia 1862ko apirilaren 13an ireki zen.

Geltokia honako burdinbide hauen ibilbidearen zati da:[1]

  • Arrapala bidezko sarbidea Sarbide irisgarria  Burdinbideko ingurubidea, 93

1855ean Espainiako gobernuak Madril-Hendaia burdinbidearen zati batzuk enkantean jartzea proposatu zuen. 1856an, Sociedad de Crédito Mobiliario Españolak (beranduago Iparraldeko Burdinbideen Konpainia izan zena) aurrera atera zuen Burgos eta Hendaia arteko zatia, Miranda Ebro, Gasteiz, Altsasu eta Donostiatik igaroko zena. Linea 1857ko martxoan hasi zen eraikitzen Valladoliden, eta Mirandari zegokion atala C. A. Letourneur frantziar ingeniariaren esku geratu zen. Pankorbon edo Brújula mendatean zailtasunak aurkitu ziren arren, non 1862ra arte lanean jarraitu zen, linea Mirandatik igarotzean eraiki zen 1859an.

1862ko apirilaren 13an inauguratu zen Miranda Ebro eta Olaztiren arteko tartea, eta urte bereko uztailaren 26an ireki zen Quintanapalla-Miranda Ebro tartea. Madril eta Irun arteko linea osoa 1864ko abuztuaren 15ean inauguratu zen.[2]

Aldi berean, Tuteratik Bilborako Trenbide Konpainia linea eraikitzen hasi zen, besteak beste, Bilbo Madril-Hendaia burdinbideatik oso urrun geratu zelako. 1857ko abenduan Charles Vignoles ingeniari ingelesaren ardurapean obrak hasi ziren, 1863 arte, lanak amaitu zirenean. Konpainia honek 1878 arte iraun zuen, Iparraldeko Burdin Bideen Konpainiak xurgatu zuen arte.[3]

Bi lineek Miranda Ebro hiria izan zuten lotune, eta, beraz, hasieratik pentsatu zen geltoki berezi bat eraikitzea, gainerakoetatik desberdina. Manuel Estibausek 1861ean egindako lehen proiektu batek bi eraikin eraikitzea proposatu zuen, konpainia bakoitzari bere aldetik zerbitzua emateko. Baina ideia hori ez zen gauzatu bi konpainiek geltoki partekatu bat eraikitzea erabaki zutelako. Behin betiko proiektua 1862ko apirilaren 23an idatzi zuen Charles Vignolesek, Letourneurrek Gasteizko geltokiaren proiektua aurkeztu baino sei egun lehenago.

Miranda Ebroko geltokia aitzindarietako bat izan zen Iberian, eta haren zatirik aipagarriena, lehen mailako bidaiarien eraikina, herrialdeko estilo viktoriarraren adibide bakarrenetakoa da. Oinplano angeluzuzeneko eraikina da, luzetara bi zati berdin eta simetrikotan banatua. Sarrera komuna izan ezik, konpainia bakoitzak bere instalazioak izan zituen, eta eraikinaren alde bakoitzeko bideak konpainia bati edo besteari zegozkion.

Markesinak dira, zalantzarik gabe, geltokiaren zati berezia. 90 metro inguruko luzera duten bi estalki dira, burdinazko armazoi batekin eginak, guztia Londresko Frederick Braby tailerretan urtua. Han biltzen dira burdinan, mentsuletan, arkuetan eta abarretan kalatutako filigrana-kopuru handiena.[4]

XIX. mendearen amaieran, tren-instalazioek hiru ehundik gora pertsonari eman zieten lana, hain zuzen ere garai hartan Mirandak 150 urte lehenago zuen herri berari. Trenbideak Federico Kellerrek 1903an Miranda Ebroko hiribildua Antolatzeko Planean ezarri zuen hirigintza-egitura markatu zuen. Mirandako trenbide-gunea herrialdeko sofistikatuenetakoa eta osoenetakoa zen garai hartan.[5]

« ¿Qué estación por importante que sea, tiene treinta y dos trenes diarios en temporada de verano? Mucho tiene que agradecer Miranda su vida activa al continuo movimiento del ferrocarril [...] Probablemente sin él, Miranda sería un pueblo de tantos.
Zein geltokik ditu hogeita hamabi tren udan? Mirandak bere bizitza aktiboa eskertu behar dio trenbidearen etengabeko mugimenduari [...] Bera gabe, Miranda hainbesteko herria izango zen.
»
Teodoro Sáez

XX. mendearen bigarren erdialdean, eraikin nagusia solairu batean handitu zen eta barrualdea berritu zen. 1987ko urtarrilaren 31n, La Picota muinoaren azpitik igarotzen den by-passa inauguratu zen, hiriaren erdigunetik trenbidea kentzea ekarri zuena. Bidaiarien garraioaz gain, Mirandako geltokiak merkantzien trafikorako bide hondartza garrantzitsu bat du, baita Renfe Integria eta Adif lantegietako hainbat tailer ere. Abiadura handiko trenak noiz iritsiko zain daude, izan ere, Valladolidetik, Logroñotik eta Euskal Y-tik datozen abiadura handiko lineek bat egingo dute Mirandan. 2007ko abendutik, hiria probintziako hiriburu nagusiekin lotuta dago Alvia abiadura handiko zerbitzuaren bidez.[6]

Gaur egun eraikitzen ari diren Ircioko industrialdeko etorkizuneko kokapen logistikoak ere trenbide-kai berri bat izango du, trenbidearen eta errepidearen arteko garraioa errazteko eta lanpostuak sortzeko.

2009an Miranda Ebroko abiadura handiko "trenbide-korapilo" berria berretsi zen, Kantauri eta Mediterraneo arteko korridorea Madril eta Paris arteko linearekin lotuko duena. Beraz, lehentasunezko eta ezinbesteko puntua izango da herrialdearen iparraldeko tren-komunikazioetan.[7]

Distantzia luzea

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Renfe Operadora
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
Alvia  Madril
Chamartin
Segovia–GuiomarValladolid–Campo GrandeBurgos–Rosa ManzanoMiranda EbroLaudio Bilbo
Abando
Alvia  Madril
Chamartin
Segovia–GuiomarValladolid–Campo GrandeBurgos–Rosa ManzanoMiranda EbroGasteizAltsasuDonostia Irun
Alvia  Madril
Chamartin
Segovia–GuiomarValladolid–Campo GrandeBurgos–Rosa ManzanoMiranda Ebro Gasteiz
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonAlfaroKalagorriLogroñoHaroMiranda Ebro Bilbo
Abando
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonla Pola de ḶḷenaMieres–PonteOviedo/Uviéu Gijón/Xixón
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonEstorgaPonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaSantiago de Compostela Coruña
Alvia  Bartzelona
Sants
Camp de TarragonaLleida–PirineusZaragoza–DeliciasTuteraCastejonTafallaIruñaGasteizMiranda EbroBurgos–Rosa ManzanoPalentziaLeonEstorgaPonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaO PorriñoRedondela Vigo
Guixar
Intercity  Irun DonostiaZumarragaAltsasuGasteizMiranda EbroBriviescaBurgos–Rosa ManzanoPalentziaVilladaSafagúnLeonEstorgaBembibrePonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaSantiago de Compostela Coruña
Intercity  Bilbo
Abando
LaudioMiranda EbroBriviescaBurgos–Rosa ManzanoPalentziaVilladaSafagúnLeonEstorgaBembibrePonferradaO Barco de ValdeorrasA Rua–PetinSan Clodio–QuirogaMonforte de LemosOurense–ElkarguneaGuillareiRedondela Vigo
Guixar

Distantzia ertaina

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Renfe Operadora
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
21 Valladolid
Campo Grande
Valladolid–UnibertsitateaCabezón de PisuergaCorcos–AguilarejoCubillas de Santa MartaDueñasVenta de BañosPalentziaMagazQuintana del PuenteVillaquiranBurgos–Rosa ManzanoBriviescaPankorboMiranda EbroManzanosArgantzonLangraiz Gasteiz
22 Gasteiz LangraizArgantzonManzanosMiranda EbroHaroHaro–El PardoBrionesCenicero–San IsidroLogroñoRecajoAgoncilloArrubalAlcanadreFeculas–NafarroaKalagorriRincon de SotoAlfaroCastejonTuteraRibaforadaCortesGallurLuzeniPedrolaCabañas de EbroAlagonCasetasUteboZaragoza–DeliciasZaragoza–PortilloZaragoza–Goya Zaragoza
Miraflores
25 Miranda Ebro ManzanosArgantzonLangraizGasteizEstibalitz–OreitiaDulantziAgurainAraiaAltsasuLegazpiZumarragaBeasainOrdiziaTolosaDonostiaPasaiaLezo–Errenteria Irun

Hiriarteko autobus

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 Araba Bus
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
19 Gasteiz
(geltokia)
Gasteiz (Bastiturri)Gasteiz (epaitegiak)Gasteiz (Gaztelako Atea)ArgantzonRibabellosa Miranda Ebro
(geltokia)

Ez dago etorkizuneko planik geltoki hau oraingoz barne hartzen duenik.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. EuroFerroviarios. «Mirabda -Ebro (geltokia)» www.euroferroviarios.net (Noiz kontsultatua: 2020-06-13).
  2. Ojeda San Miguel, Ramón (coord.) (1997). Miranda. Historia y ferrocarril. Miranda de Ebro: Instituto Municipal de Historia. ISBN 84-921884-1-3.
  3. Varios autores (1999). Historia de Miranda de Ebro. Miranda de Ebro: Ayuntamiento de Miranda de Ebro/Nuclenor. ↑
  4. «Miranda asume ya desde su nuevo puesto de mando el control ferroviario del norte del país. elcorreodigital.com» web.archive.org 2009-02-11 (Noiz kontsultatua: 2020-04-29).
  5. «CC OO reitera que «Miranda pierde peso específico en el ferrocarril». El Correo» www.elcorreo.com (Noiz kontsultatua: 2020-04-29).
  6. «Campo defiende que Miranda potenciará su futuro ferroviario con el AV…» archive.vn 2013-04-09 (Noiz kontsultatua: 2020-04-29).
  7. «Silván resalta Miranda será p - ABC.es - Noticias Agencias» archive.vn 2013-04-12 (Noiz kontsultatua: 2020-04-29).

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Pankorbo Miranda Ebro Manzanos
Madril–Chamartin Zaragoza–Delicias
Ribabellosa Miranda Ebro San Felices
Bilbo–Abando Castejon