Maiatzaren 16

Maiatzaren 16a gregoriotar egutegiaren urteko ehun eta hogeita hamaseigarren eguna da, 137garrena bisurteetan. 229 egun falta dira urtea amaitzeko.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1980 - ETAk bi goardia zibila hil zituen Goizuetan, eta Ceferino Peña Zubia enpresaria Zestoan.
• 2009 - Espainiako Auzitegi Gorenak Iniziatiba Internazionalistaren zerrendak baliogabetu zituen.

Mundua

• 1364 - Cocherelgo gudua
• 1975 - Junko Tabei Everestera igo zen, lehen emakumea.

Arte eta kultura

• 1980 - Fame ("Ospea") filma estreinatu zen, Alan Parkerek zuzendu eta Lee Curreri, Irene Cara, Paul McCrane, Maureen Teefy, Barry Miller eta Debbie Allen aktoreek antzeztu zuten.
• 1986 - The Mission ("Misioa") filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen. Roland Joffék zuzendu eta Robert De Niro, Jeremy Irons, Ray McAnally, Aidan Quinn, Cherie Lunghi eta Liam Neeson aktoreek antzeztu zutelarik.
• 1986 - Top Gun filma estreinatu zen, Tony Scottek zuzendu eta Tom Cruise, Kelly McGillis, Val Kilmer, Anthony Edwards eta Tom Skerritt aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2001 - Mulholland Drive filma Canneseko Zinemaldian estreinatu zen, David Lynchek zuzendu eta Justin Theroux, Naomi Watts, Laura Harring, Ann Miller eta Robert Forster aktoreek antzeztu zutelarik.
• 2002 - Star Wars II. Atala: Klonen Erasoa filma estreinatu zen, George Lucasek zuzendu eta Ewan McGregor, Hayden Christensen, Natalie Portman, Ian McDiarmid, Christopher Lee eta Samuel L. Jackson aktoreek antzeztu zutelarik.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1810 - Joan Piarres Duvoisin, euskal idazlea (h. 1891).
• 1887 - David Jaime Dean, nafar errepublikar politikaria (h. 1949).
• 1916 - Hernando Espinosa de los Monteros, euskal militar eta zaldizkoa (h. 1991).
• 1943 - Marcelino Bergara, nafar pilotaria (h. 2010).

Mundua

• 1611 - Inozentzio XI.a, Aita santua (h. 1689).
• 1718 - Maria Gaetana Agnesi, italiar matematikaria, hizkuntzalaria, teologoa eta filosofoa (h. 1799).
• 1821 - Pafnuti Txebixev, errusiar matematikaria (h. 1894).
• 1831 - David Edward Hughes, britainiar asmatzailea (h. 1900).
• 1849 - Victor Bruce (Elgingo IX. kondea), britainiar politikaria, Indiako erregeordea (h. 1917).
• 1862 - Margaret Fountaine, britainiar entomologoa (h. 1940).
• 1886 - Ernest Burgess, kanadar jatorriko estatubatuar hiri soziologoa (h. 1966).
• 1898 - Kenji Mizoguchi, japoniar zinemagilea (h. 1956).
• 1899 - Apel·les Fenosa, kataluniar eskultorea (h. 1988).
• 1905 - Henry Fonda, estatubatuar aktorea (h. 1982).
• 1906 -
  • Alfred Pellan, kanadar margolaria, marrazkigilea eta dekoratzailea (h. 1988).
  • Arturo Uslar Pietri, venezuelar ekonomista, politikari eta idazlea (h. 2001).
• 1915 - Mario Monicelli, italiar zinema zuzendari eta gidoigilea (h. 2010).
• 1917 - Juan Rulfo, mexikar idazlea eta argazkilaria, errealismo magikoaren aitzindaria (h. 1986).
• 1919 - Ramón Margalef, kataluniar ekologoa (h. 2004).
• 1937 - Yvonne Craig, estatubatuar aktore eta dantzaria (h. 2015).
• 1953 -
  • Pierce Brosnan, irlandar aktorea.
  • Kitanoumi Toshimitsu, japoniar sumolaria, yokozuna gisa txapelketa gehien jokatu dituena (h. 2015).
• 1955 - Páidí Ó Sé, futbol gaelikoko irlandar jokalaria (h. 2012).
• 1969 - David Boreanaz, estatubatuar aktorea.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1985 - Andrés Espinosa, bizkaitar alpinista eta abenturazalea (j. 1903).

Mundua

• 1696 - Mariana Austriakoa, Espainiako erregina ezkontidea (j. 1634).
• 1703 - Charles Perrault, idazle paristarra (j. 1628).
• 1830 - Joseph Fourier, matematikari eta fisiko frantziarra (j. 1768).
• 1916 - Patrick Pearse, irlandar maisu, olerkari, idazle, nazionalista eta ekintzaile politikoa (j. 1879).
• 1926 - Mehmed VI.a, Otomandar Inperioko 36. eta azken sultana (j. 1861).
• 1942 - Bronislaw Malinowski, poloniar antropologo, etnologo eta soziologoa (j. 1884).
• 1953 - Django Reinhardt, belgikar jazz-gitarrista eta musikagilea, Europako jazz bakarlari ospetsuenetakoa (j. 1910).
• 1954 - Clemens Krauss, austriar orkestra zuzendari eta opera arduraduna (j. 1893).
• 1955 - James Agee, estatubatuar eleberrigile, kazetari, poeta, gidoilari eta filmen kritikaria (j. 1909).
• 1973 - Jacques Lipchitz, lituaniar eskultore kubista (j. 1891).
• 1979 - William Stephen Finsen, hegoafrikar astronomoa (j. 1905).
• 1990 - Fernando Claudín, espainiar politikari, historialari eta saiakera-idazlea (j. 1915).
• 1996 - Luis Beltrán Guerrero, venezuelar poeta eta saiakeragilea (j. 1914).
• 1997 - Giuseppe de Santis, italiar zinema-zuzendari eta idazlea (j. 1917).
• 2010 - Hank Jones, estatubatuar jazz pianista eta musikagilea (j. 1918).
• 2013 - Heinrich Rohrer, suitzar fisikaria, 1986ko Fisikako Nobel Saria (j. 1933).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Argilo/Argiloa/Argiloian eta Lirain.

Maiatzaren 15 | Urteko egutegi | Maiatzaren 17