Luis Villasante

Luis Villasante
5. euskaltzainburu 1970 - 1988 ← Manuel Lekuona - Jean Haritxelhar →
Bizitza
Izen osoa	Luis Villasante Kortabitarte
Jaiotza	Gernika-Lumo, 1920ko martxoaren 22a
Herrialdea	Bizkaia, Euskal Herria
Heriotza	Oñati, 2000ko abenduaren 2a (80 urte)
Hezkuntza
Heziketa	Comillasko Pontifize-Unibertsitatea
Hizkuntzak	euskara gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	idazlea eta hizkuntzalaria
Jasotako sariak	ikusi Lan Onari  (1997)
Kidetza	Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkartea Euskaltzaindia
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa
Erlijio-ordena	Anaia Txikien Ordena

Aita Luis Villasante Kortabitarte (Gernika, Bizkaia, 1920ko martxoaren 22a - Oñati, Gipuzkoa, 2000ko abenduaren 2a) frantziskotarra, euskal hizkuntzalaria eta euskaltzaina izan zen.

Bizitza

1937an, jaioterriak pairatutako bonbardaketaren lekuko izan zen. 1945ean apaiztu zen frantziskotar. Teologia ikasi zuen Comillasen, eta han aurkeztu zuen doktore tesia, 1950ean La Sierva de Dios M. Angeles, concepcionista franciscana (1873-1921). Estudio místico de su vida izenburuarekin.

Axularren Gero liburu ezaguna sakonki ikertu eta gaztelaniazkotu zuen, eta 1976an edizio kritikoa argitaratu zuen. Eta Villasantek euskalari gisa egindako lanen artean, aipatzekoak dira, orobat, Luis Eleizalde bildumakoak (1970-1988). Bildumako bederatzi liburu horietatik lehenengo zortzietan, Villasantek euskal morfologia eta sintaxia aztertu zituen, euskara idatzia bateratzeko ildoak ezartzeko asmoz. Bederatzigarren eta azken liburuan (Euskararen auziaz, 1988), berriz, bere iritzia azaltzen du, euskarak zer arazo dituen eta zer irtenbide izan daitezkeen.

1950ean euskaltzain oso egin zuten, eta bosgarren euskaltzainburua izan zen 1970etik 1988 arte. Agintaldi hartan, euskara batua sortzeko prozesua zuzendu zuen, sotiltasun handiz zuzendu ere.

EIZIEko ohorezko kide izendatu zuten 1996an, eta Eusko Ikaskuntzako giza eta gizarte zientzietako saria jaso zuen 1997an. 2000ko abenduaren 2an hil zen, Arantzazuko santutegian.

Hainbat euskaltzain Arantzazun, 1972. urtean. Goian ezkerretik eskuinera: Koldo Mitxelena, Iratzeder, Jean Haritxelhar, Alfontso Irigoien, Luis Villasante, Jose Maria Satrustegi, Patxi Altuna eta Imanol Berriatua. Behean: Juan San Martin, Jose Luis Lizundia, Joseba Intxausti eta Xabier Kintana.

Lanak

Lehen lerroan, Luis Villasante eta Juan San Martin, Euskaltzaindiak Euskal Herriko erakunde publikoekin akordioa sinatu zuen egunean. Haien atzean, Federico Krutwig, Patxi Altuna, Alfonso Irigoien eta Pello Salaburu.

Euskal literaturaz

• Historia de la Literatura Vasca (Sendoa, (1961); Arantzazu. 1979. ISBN 84-7240-114-6)
• Axular. Mendea, gizona, liburua (1972).

Euskal hizkuntzalaritza

• Axular-en hiztegia. Euskara-Español-Français. Español-Euskara. Français-Euskara. (1973).
• Arantzazu-Oñati eta inguruko euskal hiztegia (1994). Hiztegiaren beste egilea: Candido Izaguirre.

Luis Eleizalde bilduma

Euskara idatzia bateratzeari buruzko bilduma horretako bederatzi liburuak argitaratu zituen:

• Hacia la lengua literaria común (1970).
• La declinación del vasco literario común (1972).
• Palabras vascas compuestas y derivadas (1974).
• Sintaxis de la oracion compuesta (1976).
• Estudios de sintaxis vasca (1978).
• La h en la ortografia vasca (1980).
• Sintaxis de la oracion simple (1980).
• La oracion causal en vasco (1986).
• Euskararen auziaz (1988).

Korrika97an Villasante omendua (Euskaldunon Egunkaria, 1997-03-22)

Erlijioa

• La sierva de Dios M. Ángeles Sorazu, concepcionista franciscana. Estudio místico de su vida (1950).
• Nere izena zan Plorentxi. Angeles Sorazuren bizitza (1961).
• Jainkoa (1962).
• Jesukristo (1969).
• M. Angeles Sorazu: Un mensaje para tiempos dificiles (1981).
• Kristau fedearen sustraiak. III. Eliza (1984).
• Kristau fedea (1986).
• Angeles Sorazu: bizia eta mezua (1990).
• Ideario y camino espiritual de Ángeles Sorazu (1994).
• Nazareteko Jesusi buruz gogarteak (1998).
  

Sariak edo errekonozimenduak

• 1997ko Korrikari hasierako kilometroa egin zuen.

• Luis Villasante parkea (Donostia)
• Aita Luis Villasante kalea (Errenteria)
• Aita Luis Villasante kalea (Gernika-Lumo).

Bibliografia

• Sudupe, P. 2011: 50eko hamarkadako euskal literatura I. Hizkuntza eta ideologia eztabaidak, Donostia, Utriusque Vasconiae. ISBN 978-84-938329-4-0
• Sudupe, P. 2011: 50eko hamarkadako euskal literatura II. Kazetaritza eta saiakera, Donostia, Utriusque Vasconiae. ISBN 978-84-938329-5-7

Kanpo estekak

• Datuak: Q3068803