Hizkuntza familia: berrikuspenen arteko aldeak

Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t robota Erantsia {{HezkuntzaPrograma}}
tNo edit summary
4. lerroa: 4. lerroa:
== Familia nagusiak ==
== Familia nagusiak ==
* [[Indoeuropar hizkuntzak]]
* [[Indoeuropar hizkuntzak]]
* [[Afroasiar hizkuntzak]]
* [[Afro-asiar hizkuntzak]]
* [[Sino-tibetar hizkuntzak]]
* [[Sino-tibetar hizkuntzak]]
* [[Altaitar hizkuntzak]]
* [[Altaitar hizkuntzak]]
14. lerroa: 14. lerroa:
* [[Kaukasiar hizkuntzak]]
* [[Kaukasiar hizkuntzak]]
* [[Dravidiar hizkuntzak]]
* [[Dravidiar hizkuntzak]]
* [[Niger-Kongo hizkuntzak|Niger-kongotar hizkuntzak]]
* [[Niger-Kongo hizkuntzak]]
* [[Nilo-sahariar hizkuntzak]]
* [[Nilo-sahariar hizkuntzak]]
* [[Khoisan hizkuntzak]]
* [[Khoisan hizkuntzak]]
22. lerroa: 22. lerroa:


== Hiztun taldeak ==
== Hiztun taldeak ==
[[Mundu]]ko biztanleria 3.000 bat talde etnolinguistikotan banaturik sailkatu zen [[1970]]eko hamarkadan egindako ikerketetan. Taldeok hiztun-kopuru oso ezberdinetan banatuta daude: hizkuntza anitz dago oso hiztun gutxi dituena; aitzitik, badaude ehunka milioi hiztun dituzten bakar batzuk ere.
[[Mundu]]ko biztanleria 3.000 bat talde etnolinguistikotan banaturik sailkatu zen 1970eko hamarkadan egindako ikerketetan. Taldeok hiztun-kopuru oso ezberdinetan banatuta daude: hizkuntza anitz dago oso hiztun gutxi dituena; aitzitik, badaude ehunka milioi hiztun dituzten bakar batzuk ere.


Hiztun horien jatorrizko hizkuntza bakarrik aintzakotzat hartuta egindako hurbilpen estatistiko batek honelako zerbait emango liguke:
Hiztun horien jatorrizko hizkuntza bakarrik aintzakotzat hartuta egindako hurbilpen estatistiko batek honelako zerbait emango liguke:


# Bost hizkuntza nagusiak: [[Txinera]]k 800 milioi ditu (500 milioi, [[mandarinera]]k); [[hindi]]ak, 350; [[ingeles]]ak, 320; [[frantses]]ak, 270; eta [[gaztelania]]k, 210. Orotara, munduko giza biztanleen % 43.
# Bost hizkuntza nagusi: [[Txinera]]k 800 milioi ditu (500 milioi, [[mandarinera]]k); [[hindi]]ak, 350; [[ingeles]]ak, 320; [[frantses]]ak, 270; eta [[gaztelania]]k, 210. Orotara, munduko giza biztanleen % 43.
# Hizkuntza handiak: [[errusiera]]k 150 milioi ditu ([[ukrainera]] eta [[bielorrusiera]] aparte); [[arabiera]]k eta [[bengalera]]k, 130 milioi bana; [[portuges]]ak, 120; [[japoniera]]k, 110; [[aleman]]ak, 105 ([[yiddish]]a barne nahi balitz). Denera, munduko biztanleen % 20 pasatxo.
# Hizkuntza handiak: [[errusiera]]k 150 milioi ditu ([[ukrainera]] eta [[bielorrusiera]] aparte); [[arabiera]]k eta [[bengalera]]k, 130 milioi bana; [[portuges]]ak, 120; [[japoniera]]k, 110; [[aleman]]ak, 105 ([[yiddish]]a barne nahi balitz). Denera, munduko biztanleen % 20 pasatxo.
# Hamabi hizkuntza erdi-mailakoak: 70-35 milioi bana dituzte, eta honako hauek dira: [[javera]], [[italiera]], [[telugu]], [[koreera]], [[marathera]], [[tamilera]], [[vietnamera]], [[turkiera]], [[ukrainera]], [[poloniera]], [[gujaratera]] eta [[thailandiera]]. Orotara, munduko biztanleen % 14.
# Hamabi hizkuntza erdi-mailako: 70-35 milioi bana dituzte, eta honako hauek dira: [[javera]], [[italiera]], [[telugu]], [[koreera]], [[marathera]], [[tamilera]], [[vietnamera]], [[turkiera]], [[ukrainera]], [[poloniera]], [[gujaratera]] eta [[thailandiera]]. Orotara, munduko biztanleen % 14.
# Beste 2.900 etno-hizkuntzak: 30-20 milioi hiztunekoak dira [[India]]ko zenbait hizkuntza, [[errumaniera]], [[nederlandera]], [[birmaniera]] eta beste; 15-6 milioi bitartekoak [[persiera]], [[serbokroaziera]], [[amharera]], [[hungariera]], [[txekiera]], [[suediera]], [[katalan]]a eta [[kitxua]]; 5-3 milioikoak [[daniera]], [[finlandiera|suomiera]], [[albaniera]], [[georgiera]], [[galiziera|galegoa]], [[guaraniera]]; 2 milioiren azpitik geratzen dira [[estoniera]], [[esloveniera]], [[euskara]], azteken [[nahuatl]] eta abar. Multzo honetakoek eta oraindik gutxiago dituztenek munduko biztanleen % 23 eskas biltzen dituzte orotara.
# Beste 2.900 etno-hizkuntza: 30-20 milioi hiztunekoak dira [[India]]ko zenbait hizkuntza, [[errumaniera]], [[nederlandera]], [[birmaniera]] eta beste; 15-6 milioi bitartekoak [[persiera]], [[serbokroaziera]], [[amharera]], [[hungariera]], [[txekiera]], [[suediera]], [[katalan]]a eta [[kitxua]]; 5-3 milioikoak [[daniera]], [[finlandiera|suomiera]], [[albaniera]], [[georgiera]], [[galiziera|galegoa]], [[guaraniera]]; 2 milioiren azpitik geratzen dira [[estoniera]], [[esloveniera]], [[euskara]], azteken [[nahuatl]] eta abar. Multzo honetakoek eta oraindik gutxiago dituztenek munduko biztanleen % 23 eskas biltzen dituzte orotara.


== Ikus, gainera ==
== Ikus, gainera ==

22:42, 1 urtarrila 2018ko berrikusketa

Munduko hizkuntza familiak.

Hizkuntza familia jatorria aitzin-hizkuntza berberean duten hizkuntzek osatutako taldea da. Hizkuntza gehienetan ezaguna da dagokion hizkuntza familia. Euskararen kasuan ezezaguna da bere jatorriko hizkuntza; beraz, hizkuntza familiarik ez duela esan ohi da eta hizkuntza isolatutzat jo.

Familia nagusiak

Hiztun taldeak

Munduko biztanleria 3.000 bat talde etnolinguistikotan banaturik sailkatu zen 1970eko hamarkadan egindako ikerketetan. Taldeok hiztun-kopuru oso ezberdinetan banatuta daude: hizkuntza anitz dago oso hiztun gutxi dituena; aitzitik, badaude ehunka milioi hiztun dituzten bakar batzuk ere.

Hiztun horien jatorrizko hizkuntza bakarrik aintzakotzat hartuta egindako hurbilpen estatistiko batek honelako zerbait emango liguke:

  1. Bost hizkuntza nagusi: Txinerak 800 milioi ditu (500 milioi, mandarinerak); hindiak, 350; ingelesak, 320; frantsesak, 270; eta gaztelaniak, 210. Orotara, munduko giza biztanleen % 43.
  2. Hizkuntza handiak: errusierak 150 milioi ditu (ukrainera eta bielorrusiera aparte); arabierak eta bengalerak, 130 milioi bana; portugesak, 120; japonierak, 110; alemanak, 105 (yiddisha barne nahi balitz). Denera, munduko biztanleen % 20 pasatxo.
  3. Hamabi hizkuntza erdi-mailako: 70-35 milioi bana dituzte, eta honako hauek dira: javera, italiera, telugu, koreera, marathera, tamilera, vietnamera, turkiera, ukrainera, poloniera, gujaratera eta thailandiera. Orotara, munduko biztanleen % 14.
  4. Beste 2.900 etno-hizkuntza: 30-20 milioi hiztunekoak dira Indiako zenbait hizkuntza, errumaniera, nederlandera, birmaniera eta beste; 15-6 milioi bitartekoak persiera, serbokroaziera, amharera, hungariera, txekiera, suediera, katalana eta kitxua; 5-3 milioikoak daniera, suomiera, albaniera, georgiera, galegoa, guaraniera; 2 milioiren azpitik geratzen dira estoniera, esloveniera, euskara, azteken nahuatl eta abar. Multzo honetakoek eta oraindik gutxiago dituztenek munduko biztanleen % 23 eskas biltzen dituzte orotara.

Ikus, gainera