Donostiako Renfe Aldiriak

Wikipedia, Entziklopedia askea
C-1 linea (Donostiako Renfe Aldiriak)» orritik birbideratua)
Donostiako Renfe Aldiriak

Sareko bi trenak Irungo geltokian
Datu orokorrak
Garraio motaAldiriko trena
EskualdeakGipuzkoa,  Euskal Herria
Lineak 
Geltokiak30
Bidaiariak6 150 000 (2017)[1]
JabeaGipuzkoako Foru Aldundia
Webguneawww.renfe.com
Ustiapena
Hasiera1989[2]
EragileaRenfe Operadora
Ibilgailuak13
Datu teknikoak
Luzera80,5 km
Abiadura maximoa120 km/h
 Mapa
Map

Donostiako Renfe Aldiriak Euskal Herriko Gipuzkoa lurraldean dagoen aldiriko tren sarea da. Sarea line bakarrak osatzen du. Aldiriko trena izan arren, toki askotan linearen maiztasun handiak metropolitar burdinbidea batekin parekatzea ahalbidetzen du.

Aldiriko trena 1989. urtean inauguratu zen  linearekin, egungoaren antzeko egoeran.[3]

Renfe Aldiriak eta marka komertzialan pean jarduten du, Iberiar Penintsulako hiri nagusietako garraiobide guztiak biltzen dituen Renfe Operadoraren barruan.

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1980an, "Trenbide Aldirien Plana" onartu zen, Renfe Aldiriaken lehen 12 sareak garatzeko, horien artean Donostia dagoelarik. 1989an, Javier Bustunduy RENFEko "aldiriko" unitate operatiboko lehen zuzendari bihurtu zen, sare horien sorrera sustatuz. Asmoa zen egungo trenbide-zerbitzuak birmoldatzea eta hiri handien inguruan beste zerbitzu berri batzuk sortzea, metropoli-garraio erakargarri eta moderno bat sortuz. Beste helburu bat zen herritarrek autoa etxean uztea eta, horren ordez, trenez joatea. Izan ere, lehen uste zen trenak erdiguneraino baino ez zirela iritsi behar, eta asmoa zen erabiltzaileek "nahierara" aukeratu ahal izatea trenetik jaitsiko ziren tokia, haien helmugaren arabera, eta beste garraiobide batzuk hartu ahal izatea, hala nola metroa.[4]

Orduan, line bat inauguratu ziren:  linea. Linea hori Brinkola eta Irun arteko geltokien artean zihoan, orain gertatzen den bezala.

2004ko abenduaren 31tik Renfe Operadorak linea ustiatzen du, Adif trenbide-instalazioen titularra den bitartean.[5]

2011ko maiatzaren 12an, Intxaurrondoko geralekua martxan jarri zen, aurretik Herrera eta Ategorrieta zeuden geralekuan artean.[6]

Euskal Y-aren eraikuntza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2017ko apirilaren 18tik eta 2018ko uztailaren 10era arte, Euskal Y-a eraikitzeko lanak direla eta, ADIFek Lezo–Errenteria eta Irungo geltokien arteko zerbitzuak mugatu ditu. Hirugarren erraila ezartzeko, bi trenbideetariko bat zerbitzuz kanpo dago 10 kilometroko luzeran, eta horren eraginez aldirikoen zerbitzu askok Lezo-Errenteriako geltokia dute geltoki-buru. Gainera, 22:30etatik 6:30etara trenbidea moztuta mantentzen da. Egoerari aurre egiteko, hurrengo baliabideak jarri zaizkie bidaiariei lanak irauten duten bitartean:[7]

Sarea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

          Geltokia Udalerria Gunea Konexioak
        Irun Irun 2   
 L1 G2 
   
        Irungo Bentak Irun 2   
 E22 E24 E26 E27 E28 E77 
 L2 
        Lezo–Errenteria Errenteria 2  E3 U22 
   
        Pasaia Pasaia 1-2  E01 E02 E05 E06 E07 E20 E26 
   E27 
        Herrera Donostia 1    
 E01 E02 E05 E07 E20 E26 E27 E71 E72 E75 
 13 24 27 38 B6 B10 
        Intxaurrondo Donostia 1  08 09 14 29 31 B3 B10 
        Ategorrieta Donostia 1  08 09 14 29 31 B3 B10 
        Gros Donostia 1  13 14 27 29 31 33 36 37 B6 B10 
        Donostia Donostia 1  17 24 37 
    
        Loiola Donostia 1  21 26 31 41 B4 
        Martutene Donostia 1  26 41 B4 
        Hernani Hernani 1
        Hernani–Erdia Hernani 1
        Urnieta Urnieta 1-2
        Andoain Andoain 2  G2 G3 
        Andoain–Erdia Andoain 2  T5 TO23E 
        Billabona–Zizurkil Billabona-Amasa 2-3  TO27E 
        Anoeta Anoeta 3  TO20E 
        Tolosa–Erdia Tolosa 3  DO03 
        Tolosa Tolosa 3  TO01 TO05 TO06 TO41G UK02 
   
        Alegia Alegia 3-4  DO03 
        Ikaztegieta Ikaztegieta 4  DO03 
        Legorreta Legorreta 4  GO04 GO41G 
        Itsasondo Itsasondo 4  GO04 GO41G 
        Ordizia Ordizia 4  DO03 GO01 GO04 GO05 TO41G GO21E GO24E GO41G 
   
        Beasain Beasain 4  DO03 GO01 GO04 GO05 GO41G 
   
        Ormaiztegi Ormaiztegi 5
        Zumarraga Zumarraga 5  DG03 DG04 DG09 DG43G DO03 GO05 GO06 UK06 
   
        Legazpi Legazpi 5-6    
        Brinkola Legazpi 6

Geltokiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dauden 30 geltokiak hurbileko erreferentzia herri edo auzo baten izena jasotzen dute. Hala, Legazpi udalerrian ondoan dagoen geltokiak Legazpi du izena, eta Martutene auzoan dagoen tokian dagoenak, Martutene.

Ustiapena[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sarea Renfe Operadorak ustiatzen du ADIFek kudeatutako trenbide eta geltokietan.

Maiztasunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Batez besteko denborak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ibilbideko batez besteko denborak adierazgarriak dira, eta trafikoaren edo beste ezusteko batzuen arabera alda daitezke.

  Irun Donostia Tolosa Beasain Zumarraga Brinkola
Irun 0:25 0:56 1:12 1:27 1:37
Donostia 0:25 0:30 0:46 1:01 1:11
Tolosa 0:56 0:30 0:16 0:28 0:38
Beasain 1:12 0:46 0:16 0:15 0:22
Zumarraga 1:27 1:01 0:30 0:15 0:08
Brinkola 1:37 1:11 0:38 0:22 0:08

Flota[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sarean 13 ibilgailuk egiten dute lan guztira.[8][9]

Eraikitzailea Eredua Zenbakia Urtea Luzera (m) Garaiera (m) Edukiera Ateak Lineak
CAF Renfe 446 4 1989 75,93 4,185 759 9  
CAF Renfe 447 9 2001 75,93 4,185 702 9  

Tarifikazioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sareak tarifa propioak ditu,  lineari aplikatzekoak.[10]

2020ko Donostiako Renfe Aldirietako tarifak
Txartela 1 gune 2 gune 3 gune 4 gune 5 gune 6 gune
Joango txartela 1,70€ 1,90€ 2,60€ 3,35€ 3,80€ 5,00€
Joan-etorri txartela 2,60€ 2,75€ 4,10€ 5,50€ 6,40€ 8,00€
Hileko abonamendu mugatua 34,45€ 43,95€ 58,65€ 73,30€ 85,80€ 91,00€
Hileko abonamendu mugagabea 45,60€ 51,70€ 73,00€ 95,98€ 109,55€ 144,60€
Deskontuak:
  • haurrak (6 urtetik beherakoak, plaza bete gabe) – doan
  • taldeak (10 pertsona baino gehiago, ibilbide bera) – 30% (joan) / 40% (joan-etorri)
  • Dorada Txartela – 40%
  • Familia ugaria – 20% (kategoria orokorra) / 50% (kategoria berezia)

Guneak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lineak Donostiako Renfe Aldiriaren 6 gune zeharkatzen ditu:

Bidaiariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Grafiko hau ezin da une honetan ikusi, software arazo bat dela eta. Lanean ari gara ahalik eta lasterren grafikoak berriro erakutsi ahal izateko.

2007an, Donostiako Renfe Aldiriak sareak 6 milioi bidaiari izan zituen, eta hurrengo urtean% 18 baino gehiago jaitsi zen. 2011. urtean, zerbitzuak gora egin zuen berriro, 7 milioi bidaien muga gaindituz.[11]

Etorkizuna[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Geltoki berriak sortzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Loiolako Erriberak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Donostiako Renfe Aldiriak, Donostiako metroarekin batera, Gipuzkoako garraiobide nagusia da. Honako geltoki hauek partekatzen dituzte: Irun (Kolon Euskotrenentzat), Irungo Bentak (Bentak Euskotrenentzat), eta Herrera (Herrera Euskotrenentzat). Hala ere, guztiak Donostia ekialdean daude, eta Errenteriatik kanpo ez dago bakar bat ere. Beraz, gaur egun, Gipuzkoatik etorri eta Donostiako mendebaldera joan nahi duten bidaiariek Errenteriatik igaro behar dute. Hori konpontzeko, Eusko Jaurlaritzak, ADIF -ekin batera, Loiolako Erriberak auzoan trukagailu bat sortzea bultzatu zuen,  eta   lineen artean. Gaur egun azterketa-fasean dago.[12]

Astigarraga[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Astigarraga sareko bi geltokiren inguruan dago, Martutene eta Hernanin. Egia da ez duela geltoki propiorik, eta hori trena udalerritik igarotzen dela. Hasiera batean, Euskal-Y eraiki zenean, Donostiako abiadura handiko geltokia udalerri horretan kokatzea erabaki zen, baina azkenean proiektua baztertu egin zen, Donostiako geltokiaren kaltetan. Hala ere, Eusko Jaurlaritzak udalerrian geltoki bat eraikitzeko konpromisoa hartu zuen, nahiz eta Madril—Hendaia burdinbidean izan, azkenean gertatuko den bezala. Donostiatik gertu geltoki bat egongo da, baina abiadura handiko trenbideak ere izango ditu, trenak Euskal Y-tik Donostiako geltokiraino eta alderantziz sartu ahal izateko.[13]

Geltokiak egokitzea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sareko geltoki askoren antzinatasuna dela eta (XIX. mendearen amaiera), geltoki batzuk ez daude mugikortasun urriko pertsonentzat egokituta edo ez dute lurpeko pasabiderik trenbideak gainditzeko. Hori dela eta, ADIF sareko geltokiak prestatzen ari da, egungo beharretara egokitzeko.[14][15]

Trenak ordeztea[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gaur egun sarean dauden trenak Renfe 447 dira, nahiz eta unean-unean Renfe 446 trenak erabiltzen diren. Hala ere, RENFEk Renfe Civia trenekin lan egin nahi du. Horretarako, geltoki batzuetako nasak egokitu behar dira. Behin egokiak direnean, apurka-apurka Renfe 447 -en ordez Renfe Civiak jarriko dira.[16]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Aragoiko heraldoa. «Aldiriko trenak ia hutsik daude, eta duela hamar urteko erabiltzaile-kopurua baino ia ez dute gainditzen» (Noiz kontsultatua: 2021-05-21).
  2. Javier Bustunduy hil da
  3. 22/2012 Errege Lege Dekretua
  4. (Gaztelaniaz) País, El. (1980-01-17). «Trena eta metroa lotzen dituen aldiriko trena» El País ISSN 1134-6582. (Noiz kontsultatua: 2020-04-19).
  5. https://web.archive.org/web/20160702083546/http://www.spanishrailway.com/2012/02/20/caminos-de-hierro-del-norte-de-espana/
  6. Intxaurrondoko geralekua martxan jarri da
  7. (Gaztelaniaz) «Renfek 15 hilabetez aldatu du Lezo-Errenteria eta Irun arteko zerbitzua, AHTrako hirugarren erreiko obrengatik» diariovasco.com 2017-04-18 (Noiz kontsultatua: 2018-05-31).
  8. «Trenen zerrenda (I)» www.listadotren.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
  9. «Trenen zerrenda (II)» www.listadotren.es (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
  10. «Donostia – Tarifak» www.renfe.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-25).
  11. Renfe Aldirien 2012. urteko bidaiarien estatistikak
  12. (Gaztelaniaz) «El Gobierno Vasco aprueba 34,7 millones de euros para el intercambiador de Riberas y el BEI de Donostia» El Diario Vasco 2019-04-16 (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
  13. «El municipio guipuzcoano de Astigarraga contará con una estación de ferrocarril sobre las vías» www.vialibre-ffe.com (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
  14. (Gaztelaniaz) «Legazpi contará con una nueva estación de tren» El Diario Vasco 2019-12-02 (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
  15. (Gaztelaniaz) 20minutos. (2019-12-12). «Adif invertirá casi 3,7 millones en la segunda fase de las obras de accesibilidad en la estación de Ordizia» www.20minutos.es - Últimas Noticias (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).
  16. (Gaztelaniaz) «La renovación de los Cercanías de Renfe en Gipuzkoa se retrasa» El Diario Vasco 2010-02-08 (Noiz kontsultatua: 2020-05-02).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]