Ormaiztegi

Ormaiztegi
Gipuzkoa, Euskal Herria
Ormaiztegiko bidezubia.
Administrazioa
Estatua	Espainia
Erkidegoa	Euskal Autonomia Erkidegoa
Lurraldea	Gipuzkoa
Eskualdea	Goierri
Izen ofiziala	Ormaiztegi
Alkatea	Jon Enrique Galarza (O.B.)
Posta kodea	20216
INE kodea	20062
Herritarra	ormaiztegiar
Kokapena
Koordenatuak	43° 02′ 35″ N, 2° 15′ 17″ W
Ormaiztegi Ormaiztegi (Gipuzkoa)
Ikusi OpenStreetMapen
Azalera	6,77 km2
Garaiera	195 metro
Distantzia	50 km Donostiara
Demografia
Biztanleria	1.300 biztanle (2016) ( 8)
% 50,77    % 49,23
Dentsitatea	192,02 biztanle/km²
Hazkundea (2003-2013)	% 9,88
Zahartze tasa	% 16,46
Ugalkortasun tasa	‰ 67,62
Ekonomia
Jarduera tasa	% 75,44 (2011)
Genero desoreka	% 17,61 (2011)
Langabezia erregistratua	% 7,7 (2013)
Kultura
Euskaldunak	% 73,42 (2010)
Euskararen erabilera	% 45,4 (2011)
Datu gehigarriak
Sorrera	1615. urtea
Webgunea	http://www.ormaiztegi.net

Ormaiztegi Gipuzkoa hegoaldeko udalerri bat da, Goierri eskualdekoa. 1.300 biztanle zituen 2016. urtean, eta 6,77 km². Autobusak egiten dituen Irizar enpresaren egoitza delako da ezaguna.

Geografia

Udalerri mugakideak

Herri hauek ditu mugakide: iparraldean Ezkio-Itsaso; hegoaldean Mutiloa eta Idiazabal; ekialdean Beasain; eta mendebaldean Gabiria.

Historia

Auzo bat baino ez zen Ormaiztegi, gaizkile eta lapurrei aurre egiteko 1384. urtean Segurako herriarekin bat egin zuenean. 1615 arte iraun zuen bi herriguneen arteko batasunak; urte horretan jaso zuen hiri-gutuna Filipe III.a Espainiako erregearen eskutik. 1617. urtean Astigarreta, Gudugarreta, Zerain eta Mutiloako herriguneekin bat egin zuen, San Esteban herri-elkartea osatzeko eta Batzar Nagusietara prokuradore bakarra bidaltzearren. Zegamako herri-elkarte bihurtu zen 1637. urtean, Zegamako herriak aurrekoekin bat egin zuenean. 1863. urtean, Norteko burdinbidea heldu zen herrira, eta ospe handiko Ormaiztegiko burdinazko zubia eraiki zen.

Ekonomia

Industria (metalurgia, makineria, industria kimikoa, eraikuntza) da ekonomia jarduera nagusia.

Demografia

Ormaiztegiko biztanleria

Azpiegiturak

• Ormaiztegiko geltokia

Euskara

1996an ormaiztegiarren % 85 ziren euskaldunak.

Ondasun nabarmenak

• Tren bidezubia: 286 m luze eta 35 m garai da. Madril eta Irun lotzen dituen trenbidearen zatia zen. Lavaley frantziar ingeniariak egin zuen 1863an. Espainiako Gerra Zibilean kaltetu ondoren, 1940an berritu zuten. 1996an utzi zioten erabiltzeari.
• Zumalakarregi museoa.
• San Andres parrokia eliza: XV. mendekoa da, eta atari eta bataio-harri erromanikoak ditu.

Ormaiztegiar ospetsuak

Tomas Zumalakarregi jenerala da ormaiztegiar ospetsuena.

• Tomas Zumalakarregi (1788-1835), jeneral karlista.
• Gregorio Muxika (1882-1931), euskal idazlea eta euskaltzalea.
• Gorka Izagirre (1987- ,) txirrindulari profesionala.

Argazki galeria

• 

  Ormaiztegiko udaletxea.

• 

  Zumalakarregi Museoa eta San Andres parrokia eliza.

• 

  Herriaren ikuspegia.

• 

  Tren bidezubia.

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ormaiztegi

• Ormaiztegiko udalaren webgunea
• Ormaiztegiko Zumalakarregi Museoa