Ormaiztegi
| Ormaiztegi | ||
|---|---|---|
 Gipuzkoa, Euskal Herria |
||
|
||
|
||
| Administrazioa | ||
| Estatua | Espainia | |
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | |
| Lurraldea | Gipuzkoa | |
| Eskualdea | Goierri | |
| Izen ofiziala | Ormaiztegi | |
| Alkatea | Jon Enrique Galarza (O.B.) | |
| Posta kodea | 20216 |
|
| INE kodea | 20062 |
|
| Herritarra | ormaiztegiar | |
| Kokapena | ||
| Koordenatuak | 43° 02′ 35″ N, 2° 15′ 17″ W / 43.0431256°N,2.254814°WKoordenatuak: 43° 02′ 35″ N, 2° 15′ 17″ W / 43.0431256°N,2.254814°W | |
 Ormaiztegi
Ormaiztegi (Gipuzkoa)
|
||
 Ikusi OpenStreetMapen |
||
| Azalera | 6,77 km2 | |
| Garaiera | 195 metro | |
| Distantzia | 50 km Donostiara | |
| Demografia | ||
| Biztanleria | 1.300 biztanle (2016) (  8) |
|
|
% 50,77
  % 49,23
|
||
| Dentsitatea | 192,02 biztanle/km² | |
| Hazkundea (2003-2013)[1] |
% 9,88 |
|
| Zahartze tasa[1] | % 16,46 | |
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 67,62 | |
| Ekonomia | ||
| Jarduera tasa[1] | % 75,44 (2011) | |
| Genero desoreka[1] | % 17,61 (2011) | |
| Langabezia erregistratua[1] | % 7,7 (2013) | |
| Kultura | ||
| Euskaldunak[1] | % 73,42 (2010) | |
| Euskararen erabilera[2] | % 45,4 (2011) | |
| Datu gehigarriak | ||
| Sorrera | 1615. urtea | |
| Webgunea | http://www.ormaiztegi.net | |
.svg)
Ormaiztegi Gipuzkoa hegoaldeko udalerri bat da, Goierri eskualdekoa. 1.300 biztanle zituen 2016. urtean, eta 6,77 km2. Autobusak egiten dituen Irizar enpresaren egoitza delako da ezaguna.
Eduki-taula
Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Herri hauek ditu mugakide: iparraldean Ezkio-Itsaso; hegoaldean Mutiloa eta Idiazabal; ekialdean Beasain; eta mendebaldean Gabiria.
Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Auzo bat baino ez zen Ormaiztegi, gaizkile eta lapurrei aurre egiteko 1384. urtean Segurako herriarekin bat egin zuenean. 1615 arte iraun zuen bi herriguneen arteko batasunak; urte horretan jaso zuen hiri-gutuna Filipe III.a Espainiako erregearen eskutik. 1617. urtean Astigarreta, Gudugarreta, Zerain eta Mutiloako herriguneekin bat egin zuen, San Esteban herri-elkartea osatzeko eta Batzar Nagusietara prokuradore bakarra bidaltzearren. Zegamako herri-elkarte bihurtu zen 1637. urtean, Zegamako herriak aurrekoekin bat egin zuenean. 1863. urtean, Norteko burdinbidea heldu zen herrira, eta ospe handiko Ormaiztegiko burdinazko zubia eraiki zen.
Ekonomia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Industria (metalurgia, makineria, industria kimikoa, eraikuntza) da ekonomia jarduera nagusia.
Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]
| Ormaiztegiko biztanleria |
|---|
 |
Azpiegiturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]
1996an ormaiztegiarren % 85 ziren euskaldunak.
Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Tren bidezubia: 286 m luze eta 35 m garai da. Madril eta Irun lotzen dituen trenbidearen zatia zen. Lavaley frantziar ingeniariak egin zuen 1863an. Espainiako Gerra Zibilean kaltetu ondoren, 1940an berritu zuten. 1996an utzi zioten erabiltzeari.
- Zumalakarregi Museoa.
- San Andres parrokia eliza: XV. mendekoa da, eta atari eta bataio-harri erromanikoak ditu.
- Eskola Zaharra
Ormaiztegiar ospetsuak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
.jpg)
- Tomas Zumalakarregi (1788-1835), jeneral karlista.
- Gregorio Muxika (1882-1931), euskal idazlea eta euskaltzalea.
- Gorka Izagirre (1987- ,) txirrindulari profesionala.
Argazki galeria[aldatu | aldatu iturburu kodea]
-
Ormaiztegiko udaletxea.
-
Zumalakarregi Museoa eta San Andres parrokia eliza.
Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
- Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011-12-26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira, Udalbiltza, http://udalbiltza.eus/eu/euskal-herriari-begira.
- ↑ «UEMA-Atlasa», Euskararen erabilera (UEMA), http://46.226.108.156/UEMA/atlas.html.
Kanpo loturak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
 |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ormaiztegi  |
|
||||||||||
