Fernando I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa

Fernando I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa
	; Irudi gehiago
; Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea
; Hungariako erregea
19. Bohemiako erregea
printze hautesle
Bizitza
Jaiotza	Alcalá de Henares, 1503ko martxoaren 10a (egutegi gregorianoa)
Herrialdea	Germaniako Erromatar Inperio Santua
Heriotza	Viena, 1564ko uztailaren 25a (egutegi gregorianoa) (61 urte)
Hobiratze lekua	San Vito katedrala
Familia
Aita	Filipe I.a Gaztelakoa
Ama	Joana Gaztelakoa
Ezkontidea(k)	Ana Bohemiakoa eta Hungariakoa (1521eko maiatzaren 25a, 1521eko maiatzaren 25a (egutegi gregorianoa) - 1547ko urtarrilaren 27a)
Seme-alabak	ikusi Joana Habsburgo-Jagellon; Karlos II.a Austriakoa; Archduchess Barbara of Austria (en) ; Margaret of Austria (en) ; Eleonore of Austria, Duchess Consort of Mantua (en) ; Catherine of Austria (en) ; Archduchess Magdalena of Austria (en) ; Maria Habsburgo-Jagellondarra; Fernando II.a Austriakoa; Archduchess Anna of Austria (en) ; Maximiliano II.a Habsburgokoa; Elizabeth of Austria (en) ; John of Habsburg (en) ; Archduchess Helena of Austria (en) ; Ursula von Habsburg (en) ;
Anai-arrebak	ikusi Karlos V.a Habsburgokoa; Leonor Austriakoa; Maria Hungariakoa; Katalina Austriakoa; Isabel Austriakoa (1501-1526); Rietje Koane (en) ;
Familia	ikusi Luis II.a Hungariakoa (koinatu); Ladislao II.a Bohemiakoa eta Hungariakoa (aitaginarreba); Elisabet Klara Eugenia Austriakoa (grandniece (en) ); Fernando III.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa (biloba); Fernando II.a Aragoikoa (amaldeko aitona); Elisabet I.a Gaztelakoa (amaldeko ama); Maximiliano I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa (aitaldeko aitona); Maria Borgoinakoa (aitaldeko amona);
Leinua	Habsburgo
Hezkuntza
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	aristokrata, monarka eta politikaria
Jasotako sariak	ikusi Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna ; Galtzariaren Ordena ;
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Erromatar Eliza Katolikoa

Fernando I.a Habsburgokoa (Alcalá de Henares, Gaztelako Koroa, 1503ko martxoaren 10a - Viena, 1564ko uztailaren 25a^[1]) Austriako artxidukea (1521-1564), Bohemiako eta Hungariako erregea (1526-1564), Alemaniako erregea (1531-1564) eta, bere anaia Karlos V.ak koroa utzi ondoren, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (1558-1564) izan zen^[1].

Bizitza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Espainian hezi zen. Karlos V.ak habsburgotarren bost estatuen jabetza aitortu zion (Wormseko Hitzarmena) eta Hego Alemania, Tirol eta Goi-Alsaziako gobernadore izan zen. Hungariako Ana Jagellonekin ezkondu zen 1521. urtean, eta Bohemia eta Hungariako errege hautatu zuten Luis II.a hil ondoren (1526), Joan Szápolyairen ordez. Berehala aurre egin behar izan zion turkiarren erasoari (1529an setiatu zuten Viena). Budako gudua galdu (1541) eta zortzi urteko su-etena izenpetu zuen (1562). Turkiarrei zerga ordaindu eta Szápolyai Transilvanian onartu behar izan zuen. Humanismoak bultzaturik irekia zen protestanteekin. Horretarako, Suitzako bost kantoiekin Batasun kristaua osatu (1529) eta txekiarren matxinada zapaldu bazuen ere (1547), Eliza eraberritzen eta protestanteak eta katolikoak elkarri hurbilarazten saiatu zen. Ratisbonako Batzarrean (1524) parte hartu ondoren, Trentoko Kontzilioan bere ideia eraberritzaileak ezartzen saiatu zen. Augsburgoko Bakean parte hartu zuen (1555) eta protestanteen aldeko begiramena eskaini zuen.

Zuhaitz genealogikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b Ferdinand I Encyclopædia Britannica

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Fernando I.a Germaniako Erromatar Inperio Santukoa

Datuak: Q150611
Multimedia: Ferdinand I, Holy Roman Emperor

[brita-1] Ferdinand I Encyclopædia Britannica

[1]

i e a Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadoreak
Karolingiar Inperioa	Karlos I.a (Karlomagno) • Luis I.a • Lotario I.a • Luis II.a • Karlos II.a • Karlos III.a • Guy • Lambert • Arnulfo • Luis III.a • Berengario
Germaniako Erromatar Inperio Santua	Oton I.a • Oton II.a • Oton III.a • Henrike II.a • Konrado II.a • Henrike III.a • Henrike IV.a • Henrike V.a • Lotario II.a • Frederiko I.a • Henrike VI.a • Oton IV.a • Frederiko II.a • Henrike VII.a • Luis IV.a • Karlos IV.a • Sigismundo I.a • Frederiko III.a • Maximiliano I.a • Karlos V.a • Fernando I.a • Maximiliano II.a • Rodolfo II.a • Matias I.a • Fernando II.a • Fernando III.a • Leopoldo I.a • Josef I.a • Karlos VI.a • Karlos VII.a • Frantzisko I.a • Josef II.a • Leopoldo II.a • Frantzisko II.a

i e a Alemaniako monarkak
Ekialdeko Frankoen Erresuma (843–911)	Luis II.a • Karloman • Luis III.a • Karlos • Arnulfo • Luis IV.a
Alemaniako Erresuma (911–962)	Konrado I.a • Henrike I.a • Oton I.a
Alemaniako Erresuma Germaniako Erromatar Inperio Santuaren barnean (962–1806)	Oton I.a • Oton II.a • Oton III.a • Henrike II.a • Konrado II.a • Henrike III.a • Henrike IV.a • Henrike V.a • Lotario II.a • Konrado III.a • Frederiko I.a • Henrike VI.a • Filipe • Oton IV.a • Frederiko II.a • Konrado IV.a • Rodolfo I.a • Adolfo • Alberto I.a • Henrike VII.a • Luis IV.a • Karlos IV.a • Wentzeslao • Roberto • Sigismundo • Alberto II.a • Frederiko III.a • Maximiliano I.a • Karlos V.a • Fernando I.a • Maximiliano II.a • Rodolfo II.a • Matias • Fernando II.a • Fernando III.a • Leopoldo I.a • Josef I.a • Karlos VI.a • Karlos VII.a • Frantzisko I.a • Josef II.a • Leopoldo II.a • Frantzisko II.a
Rhingo Konfederazioa (1806–1813)	Napoleon I.a
Germaniar Konfederazioa (1815–1848)	Frantzisko I.a • Fernando I.a
Alemaniar Inperioa (1849)	Frederiko Gilen IV.a (enperadore-hautetsia)
Alemaniar Batasuna (1849–1850)	Frederiko Gilen IV.a
Germaniar Konfederazioa (1850–1866)	Frantzisko Josef I.a
Iparraldeko Alemaniar Konfederazioa (1867–1871)	Gilen I.a
Alemaniar Inperioa (1871–1918)	Gilen I.a • Frederiko III.a • Gilen II.a