Frank Sinatra

Frank Sinatra
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Francis Albert Sinatra
Jaiotza	Hoboken (New Jersey), 1915eko abenduaren 12a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Hoboken (New Jersey)
Talde etnikoa	Italo-estatubatuarra
Lehen hizkuntza	estatubatuar ingelesa
Heriotza	Los Angeles, 1998ko maiatzaren 14a (82 urte)
Hobiratze lekua	Desert Memorial Park (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: miokardio infartu akutua
Familia
Aita	Anthony Martin Sinatra
Ama	Dolly Sinatra
Ezkontidea(k)	Nancy Barbato (en) (1939ko otsailaren 4a - 1951ko urriaren 29a); Ava Gardner (1951ko azaroaren 7a - 1957ko uztailaren 5a); Mia Farrow (1966ko uztailaren 19a - 1968ko abuztuaren 16a); Barbara Sinatra (1976ko uztailaren 11 - 1998ko maiatzaren 14a)
Bikotekidea(k)	ikusi Judith Exner (en) ; Angie Dickinson;
Seme-alabak	ikusi Nancy Sinatra; Frank Sinatra Jr. (en) ; Tina Sinatra;
Hezkuntza
Heziketa	Hoboken High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Jarduerak
Jarduerak	telebista-aktorea, zinema aktorea, aktorea, abeslaria, ahots-aktorea, jazz musikaria, zinema ekoizlea, estudioko musikaria eta film-zuzendaria
Jasotako sariak	ikusi Emmy sariak ; Urrezko Globo Sariak ; Screen Actors Guild Life Achievement Award ; Askatasunaren Domina Presidentziala ; Austrian Decoration for Science and Art ; Peabody Awards ; Karrera artistikoari Grammy saria (1965) ; Grammy Trustees Award (1979) ; Grammy Legend Award (1994) ; Jean Hersholt Humanitarian Award ; Taldeko gizonezko aktore onenaren Oscar Saria (1953) : From Here to Eternity; Cecil B. DeMille Saria (1971) ; Ameriketako Estatu Batuetako Kongresuko Urrezko Domina ; New Jersey Ospe-aretoa ; Gaming Hall of Fame ; Kennedy Center Honors ; Johnny Mercer Award (1980) ; Grammy Award for Album of the Year (1959ko azaroaren 29a) : Come Dance with Me!; Grammy Award for Best Male Pop Vocal Performance (1959ko azaroaren 29a) : Come Dance with Me!; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan ;
Influentziak	Billie Holiday eta Bing Crosby
Kidetza	Harry James & his Orchestra; Tommy Dorsey & His Orchestra; Rat Pack
Genero artistikoa	vocal jazz (en) ; big banda; bluesa; jazza; traditional pop music (en) ; swinga; Bossa nova
Ahots mota	baritonoa
Musika instrumentua	ukelelea; Triangelua; Kriskitinak; Eltzagorra; ahotsa
Diskoetxea	Reprise Records; Columbia Records; Capitol Records; Warner Bros. Records; RCA Records; Philips
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata; Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Errepublikanoa
	sinatra.com

Francis Albert Sinatra (Hoboken, 1915eko abenduaren 12 - Los Angeles, 1998ko maiatzaren 14) Estatu Batuetako aktore eta abeslaria zen.

Bizialdia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sinatrak hiru seme-alabak izan zituen: Nancy, Frank Jr. eta Tina, guztiak Nancy Barbato (ezkontza 1939-1951) lehenengo emaztearekin. Gero, hirutan ezkondu zituen aktorea hauek: Ava Gardner (ezkontza 1951-1957), Mia Farrow (ezkontza 1966-1968) eta Barbara Marx (ezkontza 1976-1998).

Askoren ustez, historiako abeslari herrikoirik onena da. Bere errepertorioa AEBetako konpositore ezagun garrantzitsuenen obran oinarritzen da (Cuelo Portero, Sammy Cahn…), eta bere kategoria artistikoa kalitate bikainean oinarritzen da, kanten letretako emozio eta sentimenduak transmititzen dituen interpretatzailea. Teknikoki, arnasketaren kontrola menderatzen duelako bereizten da. Ahotsaren maila baxu-baritono batenaren antzekoa da.^[1]

Sinatrari, gainera, aitortzen zaio soinua anplifikatzeko bitartekoen erabilera kontzientea egin duen lehen abeslaria izan dela, ahotsa orkestren gainetik jartzeaz gain (haiek baitziren XX. mendearen hasierako Ipar Amerikako herri-musika menderatzen zutenak), entzulearen belarriaren intimitatera hurbiltzen duena.

Sinatraren erabateko ospea bere bizitza osoan zehar nabaritu zen ia. Hala ere, 50.eko hamarkada izan zen arrakastatsuena; azken hori, zehazki, Capitol konpainiarentzat egindako diskografiaren ondorioz arte-kalitate handienekotzat jotzen direnak dira^[2]

Aktore gisa, Sinatra artista intuitibo hutsa izan zen, ez baitzen gai grabazio bateko ohiko saiakuntza eta errepikapenak egiteko, eta, beraz, haren interpretazioak oso biziak eta irregularrak izan ohi dira. Aktore-lanak garrantzi handia izan zuen bizitzan; izan ere, From Here to Eternity (1953) izan zen, hain zuzen ere, 40ko hamarkadatik 1950eko hamarkadara bitarteko pertsona- eta arte-krisi batetik ateratzeko bidea eman ziona, eta bere ospearen gailurrera iritsi zen behin betiko, Oscar saria irabazi zuen lan horregatik bigarren mailako aktore onenaren atalean.^[2]

Filmagintza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea	Filma	Pertsonaia
1980	The First Deadly Sin	Edward Delaney sarjentua
1970	Dirty Dingus Magee	Dingus Billy Magee
1968	The Detective	Joe Leland sarjentua
1968	Lady In Cement	Tony Rome
1967	Tony Rome	Tony Rome
1967	The Naked Runner	Sam Laker
1966	Assault on a Queen	Mark Brittain
1966	Cast a Giant Shadow	Vince Talmadge
1965	Marriage on the Rocks	Dan Edwards
	Von Ryan's Express	Joseph L. Ryan koronela
	None But the Brave	Mate nagusia
1964	Robin and the 7 Hoods	Robbo
1963	4 for Texas	Frances Andros
1963	Come Blow Your Horn	Zack Thomas
1962	The Manchurian Candidate	Bennett Marco kapitaina
1962	Sergeants 3	Mike Merry 1. sarjentua
1961	The Devil at 4 O'Clock	Harry
1960	Ocean's Eleven	Danny Ocean
1960	Can-Can	François Durnais
1959	Never So Few	Tom Reynolds kapitaina
1959	A Hole In The Head	Tony Manetta
1958	Some Came Running	Dave Hirsh
1958	Kings Go Forth	Sam Loggins 1. tenientea
1957	Pal Joey	Joey Evans
	The Joker Is Wild	Joe E. Lewis
	The Pride and the Passion	Miguel
1956	High Society	Mike Connor
	Johnny Concho	Johnny Concho (edo Johnny Collins)
	Around the World in Eighty Days	Piano-jolea
	Carousel	Billy Bigelow
1955	The Man With The Golden Arm	Frankie Machine
	Guys and Dolls	Nathan Detroit
	The Tender Trap	Charlie Y. Reader
	Not As a Stranger	Alfred Boone
	Finian's Rainbow	Bukatu gabe
1954	Suddenly	John Baron
1954	Young at Heart	Barney Sloan
1953	From Here to Eternity	Angelo Maggio soldadua
1952	Meet Danny Wilson	Danny Wilson
1951	Double Dynamite	Johnny Dalton
1949	On the Town	Chip
1949	Take Me Out To The Ball Game	Dennis Ryan
1948	The Miracle of the Bells	aita Paul
1948	The Kissing Bandit	Ricardo
1947	It Happened in Brooklyn	Danny Webson Miller
1945	Anchors Aweigh	Clarence “Brooklyn” Doolittle
1944	Step Lively	Glen Russell

Diskografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Sinatra irratian abesten.

Hona hemen Sinatrak egindako LPen zerrenda:

Columbia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1946: The Voice Of Frank Sinatra
1947: Songs By Sinatra, Volume 1
1949: Frankly Sentimental
1950: Dedicated To You
1950: Sing And Dance With Frank Sinatra

Frank Sinatra, 1947

Capitol[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1954: Songs for Young Lovers.
1954: Swing Easy.
1955: In The Wee Small Hours.
1956: Songs For Swingin' Lovers.
1957: Close To You.
1957: A Swingin' Affair.
1957: Where Are You?.
1958: Come Fly With Me.
1958: Frank Sinatra Sings For Only The Lonely.
1959: Come Dance With Me!.
1959: No One Cares.
1960: Nice 'N' Easy.
1961: Sinatra's Swingin' Session!!! And More.
1961: Come Swing With Me.
1962: Point Of No Return.

Reprise Records[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1961: Ring-a-ding ding!.
1961: Sinatra Swings / Swing Along With Me.
1961: I Remember Tommy.
1962: Sinatra And Strings.
1962: Sinatra And Swingin' Brass.
1962: Sinatra Sings Great Songs From Great Britain.
1962: Sinatra-Basie.
1962: All Alone.
1963: The Concert Sinatra.
1963: Sinatra's Sinatra.
1964: Frank Sinatra Sings Days Of Wine And Roses, Moon River And Other Academy Award Winners.
1964: It Might As Well Be Swing.
1965: Septembers of my years.
1965: A Man And His Music.
1966: Moonlight Sinatra.
1966: Strangers In The Night.
1966: That's Life.
1967: Francis Albert Sinatra And Antonio Carlos Jobim.
1967: The World We Knew.
1968: Francis A. And Edward K.
1968: Cycles.
1969: My Way.
1969: A Man Alone.
1970: Watertown.
1971: Sinatra And Company.
1973: Ol' Blue Eyes Is Back.
1974: Some Nice Things I've Missed.
1980: Trilogy.
1981: She Shot Me Down.
1984: L.A. Is My Lady.
1993: Duets.
1994: Duets II

Hilondoko albumak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1994: Sinatra & Sextet: Live in Paris
1995: Sinatra 80th: Live in Concert
1997: With Red Norvo Quintet: Live in Australia, 1959
1999: Sinatra ’57 in Concert
2005: Live from Las Vegas
2006: Sinatra: Vegas

Zuzendutako albumak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1946: Frank Sinatra Conducts The Music Of Alec Wilder
1956: Frank Sinatra Conducts Tone Poems of Color
1957: The Man I Love
1958: Sleep Warm
1962: Frank Sinatra Conducts Music From Pictures And Plays
1982: Syms by Sinatra]]
1983: What's New?

Rat Packekin albumak (zuzenean)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

1993: Frank Sinatra, Dean Martin, Sammy Davis Jr. at Villa Venice, Chicago - Live 1962
1999: Frank, Sammy & Dean: The Summit in Concert
2001: The Rat Pack Live at the Sands
2002: Ratpack: From Vegas to St. Louis
2002: Christmas with the Rat Pack
2003: The Ultimate Rat Pack Collection: Live & Swingin

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Katalanez) Frank Sinatra. 2022-08-12 (Noiz kontsultatua: 2022-08-19).
↑ ^a ^b (Ingelesez) «Movie Reviews» The New York Times 2022-08-18 ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-08-19).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q40912
Multimedia: Frank Sinatra

[1] (Katalanez) Frank Sinatra. 2022-08-12 (Noiz kontsultatua: 2022-08-19).

[Izenik_gabekoa-1ž7ey-1-2] (Ingelesez) «Movie Reviews» The New York Times 2022-08-18 ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2022-08-19).

[1]

[2]