Paul Newman

Paul Newman
	; (1971) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Paul Leonard Newman
Jaiotza	Shaker Heights (Ohio), 1925eko urtarrilaren 26a
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Lehen hizkuntza	ingelesa
Heriotza	Westport (Connecticut), 2008ko irailaren 26a (83 urte)
Heriotza modua	berezko heriotza: birikako minbizia
Familia
Aita	Arthur Newman
Ama	Theresa Fetzer
Ezkontidea(k)	Jacqueline Witte (en) ; Joanne Woodward (1958ko urtarrilaren 29a - 2008ko irailaren 26a)
Seme-alabak	ikusi Scott Newman; Nell Newman; Melissa Newman;
Hezkuntza
Heziketa	Kenyon College (en) ; Ohio Unibertsitatea ; Yale School of Drama ; Shaker Heights High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Tse Tsun Yu (en)
Jarduerak
Jarduerak	zinema ekoizlea, telebista-aktorea, zinema aktorea, film-zuzendaria, automobil-pilotua, aktorea, ekintzailea, gidoilaria, antzerki aktorea eta ahots-aktorea
	Parte-hartzailea Le Manseko 24 Orduak ;
Jasotako sariak	ikusi Four Freedoms Award - Freedom from Want (1991) ; Jean Hersholt Humanitarian Award (1994) ; Gizonezko aktore onenaren Oscar Saria (1986) : The Color of Money; Theatre World Award (1953) ; Screen Actors Guild Life Achievement Award (1985) ; Kennedy Center Honors (1992) ; Arte eta letren komendadorea (1994ko apirilaren 29a) ; Primetime Emmy Award for Outstanding Supporting Actor in a Miniseries or a Movie (2005) : Empire Falls (en) ; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan ;
Genero artistikoa	Westerna
Zerbitzu militarra
Adar militarra	Ameriketako Estatu Batuetako Itsas Armada
Parte hartutako gatazkak	Bigarren Mundu Gerra
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Ameriketako Estatu Batuetako Alderdi Demokrata
	newmansown.com

Paul Leonard Newman (Shaker Heights, Ohio, 1925eko urtarrilaren 26a - Westport, Connecticut, 2008ko irailaren 26a) Ameriketako Estatu Batuetako aktorea eta zinema zuzendaria izan zen, 1986ko The Color of Money filmean burututako antzezpenari esker gizonezko aktore onenaren Oscar saria irabazi zuen.

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bere aita, Arthur Samuel Newman, judu estatubatuarra zen eta ama, Theresa Garth, Austrohungariar imperiokoa (gaur egungo Eslovakia). Paul Newmanek 1943 eta 1945 artean soldautza bete zuen, Okinawa eta Guameko baseetan.

Bigarren Mundu Gerran borrokatu ostean, Yale Unibertsitatean eta New Yorkeko Actors Studioan^[1] ikasi zuen. Aktore lanean, Broadwayen hasi zen. 1954an lehen filman jokatu zuen, The Silver Chalice izenekoan, zein, Newmanen hitzetan, 1950eko hamarkadako film txarrena zen. Hala ere, paper arrakastatsuak lortu zituen horren geroztik. Begi urdineko eta tankera oneko aktore polita baino gehiago izan nahi zuenez, 1950eko, 1960ko eta 1970eko hamarkadetan mota guztietako paperak egin zituen. Horrek belaunaldi berriaren errespetua eman zion. 2008 hasieratik birikako minbizia zuen eta, kimioterapiak huts egin ostean, bere azken egunak familiaren ondoan pasatzea erabaki zuen, irailaren 26an hil zen arte^[2].

Filmografia (aktore gisa)[aldatu | aldatu iturburu kodea]

The Silver Chalice (1954)
Somebody Up There Likes Me (1956)
The Rack (1956)
The Helen Morgan Story (1957)
Until They Sail (1957)
The Long, Hot Summer (1958)
The Left Handed Gun (1958)
Cat on a Hot Tin Roof (1958)
Rally 'Round the Flag, Boys! (1958)
The Young Philadelphians (1959)
Exodus (1960)
From the Terrace (1960)
The Hustler (1961)
Paris Blues (1961)
Sweet Bird of Youth (1962)
Hemingway's Adventures of a Young Man (1962)
Hud (1963)
A New Kind of Love (1963)
The Prize (1963)
What a Way to Go! (1964)
The Outrage (1964)
Lady L (1965)
A Year Toward Tomorrow (1966) (laburmetraia)
Harper (1966)
Torn Curtain (1966)
Luke (1967) (laburmetraia)
Hombre (1967)
Cool Hand Luke (1967)
Once Upon a Wheel (1968) (dokumentala)
The Private War of Harry Frigg (1968)
Winning (1969)
Butch Cassidy and the Sundance Kid (1969)
The Making of 'Butch Cassidy and the Sundance Kid' (1970) (dokumentala)
King: A Filmed Record... Montgomery to Memphis (1970) (dokumentala)
WUSA (1970)
Sometimes a Great Notion (1971)
Pocket Money (1972)
The Life and Times of Judge Roy Bean (1972)
The Mackintosh Man (1973)
The Sting (1973)
The Towering Inferno (1974)
McCarthy: Death of a Witch Hunter (1975) (dokumentala)
The Drowning Pool (1975)
Silent Movie (1976) (cameo)
Buffalo Bill and the Indians, or Sitting Bull's History Lesson (1976)
Slap Shot (1977)
Quintet (1979)
When Time Ran Out... (1980)
Fort Apache, The Bronx (1981)
Absence of Malice (1981)
The Verdict (1982)
Harry and Son (1984)
The Color of Money (1986)
John Huston: The Man, the Movies, the Maverick (1989) (dokumentala)
Fat Man and Little Boy (1989)
Blaze (1989)
Mr. and Mrs. Bridge (1990)
The Hudsucker Proxy (1994)
Nobody's Fool (1994)
Super Speedway (1997) (dokumentala)
Twilight (1998)
Message in a Bottle (1999)
Where the Money Is (2000)
Road to Perdition (2002)
The Life Between (2003) (dokumentala)
Tell Them Who You Are (2004) (dokumentala)
Empire Falls (2005) (telefilma)
Going Through Splat: The Life and Work of Stewart Stern (2005) (dokumentala)
Cars (2006) (ahotsa)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ (Ingelesez) Harmetz, Aljean. (2008-09-27). «Paul Newman, a Magnetic Titan of Hollywood, Is Dead at 83 (Published 2008)» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).
↑ «NY Daily News - We are currently unavailable in your region» www.tribpub.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q41871
Multimedia: Paul Newman

Artikulu hau Ohioko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] (Ingelesez) Harmetz, Aljean. (2008-09-27). «Paul Newman, a Magnetic Titan of Hollywood, Is Dead at 83 (Published 2008)» The New York Times ISSN 0362-4331. (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

[2] «NY Daily News - We are currently unavailable in your region» www.tribpub.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

[1]

[2]