Zortzimilako

Wikipedia, Entziklopedia askea
(«Zortzimilakoak» orritik birbideratua)
Hamalauak mapan kokatuta.

Zortzimilakoak 8.000 metrotik gorako 14 mendi dira, guztiak Himalaia mendilerroan kokatuak. Hamalauak igo zituen lehen gizakia Reinhold Messner italiarra izan zen, 1986ko urriaren 16an; seigarrena, Juanito Oiarzabal euskal hiritarra; eta hamargarrena, Alberto Iñurrategi.

Historian estraineko aldiz igo zuten lehena Annapurna izan zen, 1950ean; 1964an, lehen aldiz zapaldu zen azkena zortzimilako gailurra: Shishapangmakoa.

Zortzimilako guztiak igo dituen lehen emakumea Edurne Pasaban euskalduna izan zen; lehia hartan, Wanda Rutkiewicz poloniar-lituaniarrak eta ea Oh Eun-Sun hegokorearrak parte hartu zuten.

Mendebaldetik ekialdera, hauek dira: Nanga Parbat, K2, Broad Peak, Gasherbrum II, Gasherbrum I, Dhaulagiri, Annapurna, Manaslu, Shisha Pangma, Cho Oyu, Everest, Lhotse, Makalu eta Kanchenjunga.

Mendien zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hona hemen zortzimilakoak, altueraren arabera ordenatuta, eta bakoitzaren aurreneko igoera:

# Mendia Altuera Kokapena Lehen igoera Mendizaleak
1 Everest 8.848 m  Nepal /  Txina 1953ko maiatzaren 29a Zeelanda Berria Edmund Hillary eta Nepal Tenzing Norgay
2 K2 8.611 m  Pakistan /  Txina 1954ko uztailaren 31 Italia Achille Compagnoni eta Italia Lino Lacedelli
3 Kanchenjunga 8.586 m  Nepal /  India 1955eko maiatzaren 25a Erresuma Batua George Band eta Erresuma Batua Joe Brown
4 Lhotse 8.516 m  Nepal /  Txina 1956ko maiatzaren 18a Suitza Fritz Luchsinger eta Suitza Ernst Reiss
5 Makalu 8.463 m  Nepal /  Txina 1955eko maiatzaren 15a Frantzia Jean Couzy eta Frantzia Lionel Terray
6 Cho Oyu 8.201 m  Nepal /  Txina 1954ko urriaren 19a Austria Joseph Joechler, Nepal Pasang Dawa Lama eta Austria Herbert Tichy
7 Dhaulagiri 8.167 m  Nepal 1960ko maiatzaren 13a Austria Kurt Diemberger, Alemania Peter Diener, Nepal Nawang Dorje,
Nepal Nima Dorje, Suitza Ernst Forrer eta Austria Albin Schelbert
8 Manaslu 8.163 m  Nepal 1956ko maiatzaren 9a Japonia Toshia Imanishi eta Nepal Gyalzen Norbu
9 Nanga Parbat 8.125 m  Pakistan 1953ko uztailaren 3a Austria Hermann Buhl
10 Annapurna 8.091 m  Nepal 1950eko ekainaren 3a Frantzia Maurice Herzog eta Frantzia Louis Lachenal
11 Gasherbrum I 8.068 m  Pakistan /  Txina 1958ko uztailaren 5a Ameriketako Estatu Batuak Andrew Kauffman eta Ameriketako Estatu Batuak Pete Schoening
12 Broad Peak 8.047 m  Pakistan /  Txina 1957ko ekainaren 9a Austria Hermann Buhl, Austria Kurt Diemberger, Austria Marcus Schmuck
eta Austria Fritz Wintersteller
13 Gasherbrum II 8.035 m  Pakistan /  Txina 1956ko uztailaren 7a Austria Josef Larch, Austria Fritz Moravec eta Austria Hans Willenpart
14 Shishapangma 8.027 m  Txina 1964ko maiatzaren 2a Txinako Herri Errepublika Hsu Ching, Txinako Herri Errepublika Chang Chun-yen, Txinako Herri Errepublika Wang Fu-zhou,
Txinako Herri Errepublika Chen San, Txinako Herri Errepublika Cheng Tien-liang, Txinako Herri Errepublika Wu Tsung-yue,
Txinako Herri Errepublika Sodnam Doji, Txinako Herri Errepublika Migmar Trashi, Txinako Herri Errepublika Doji
eta Txinako Herri Errepublika Yonten

Zortzimilako guztiak igo dituzten mendizaleen zerrenda[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Gizonezkoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena Urteak Herrialdea
1 Reinhold Messner 1970-1986  Italia
2 Jerzy Kukuczka 1979-1987  Polonia
3 Erhard Loretan 1982-1995  Suitza
4 Carlos Carsolio 1985-1996  Mexiko
5 Krzysztof Wielicki 1980-1996  Polonia
6 Juanito Oiarzabal 1985-1999  Euskal Herria
7 Sergio Martini 1976-2000  Italia
8 Park Young Seok 1993-2000  Hego Korea
9 Hong-Gil Um 1993-2001  Hego Korea
10 Alberto Iñurrategi 1991-2002  Euskal Herria
11 Hang Wang Yong 1994-2003  Hego Korea
12 Vladislav Terzyul 1993-2004  Ukraina
13 Ed Viesturs 1989-2005 Ameriketako Estatu Batuak
14 Alan Hinkes 1987-2005  Erresuma Batua
15 Silvio Mondinelli 1993-2007  Italia
16 Ivan Vallejo 1999-2008  Ekuador
17 Denis Urubko 2000-2009  Kazakhstan
18 Ralph Dujmovits 1990-2009  Alemania
19 Veikka Gustafsson 1993-2009  Finlandia
20 Andrew Lock 1993-2009  Australia
21 João Garcia 1993-2010  Portugal
22 Piotr Pustelnik 1990-2010  Polonia

Emakumezkoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Izena Urteak Herrialdea
1 Edurne Pasaban 2001-2010  Euskal Herria
2 Oh Eun-sun 1997-2010  Hego Korea
3 Gerlinde Kaltenbrunner 1998-2011  Austria

Hildakoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hainbat zortzimilako, espaziotik ikusita.

2013ko datuen arabera, horrela geratu ziren ordenatuta zortzimilakoak, heriotza tasari eta hildako pertsonen kopuruari dagokienez:

  1. Annapurna: % 33,5 (191 igoera / 61 hildako).
  2. K2: % 29,5 (306 / 81).
  3. Nanga Parbat: % 20,7 (335 / 68).
  4. Dhaulagiri: % 15,7 (448 / 69).
  5. Kangchenjunga: % 14,5 (283 / 40).
  6. Manaslu: % 9,9 (661 / 65).
  7. Makalu: % 8,9 (361 / 31).
  8. Gasherbrum I: % 8,9 (334 / 29).
  9. Shishapangma: % 8,4 (302 / 25).
  10. Broad Peak: % 5,3 (404 / 21).
  11. Everest: % 4,0 (5.656 / 223).
  12. Lhotse: % 2,8 (461 / 13).
  13. Gasherbrum II: % 2,3 (930 / 21).
  14. Cho Oyu: % 1,4 (3.138 / 44).

Iruditegia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zortzimilakoak
Everest (8.848 m) • K2 (8.611 m) • Kanchenjunga (8.586 m) • Lhotse (8.516 m) • Makalu (8.462 m) • Cho Oyu (8.201 m) • Dhaulagiri (8.167 m)
Manaslu (8.156 m) • Nanga Parbat (8.125 m) • Annapurna (8.091 m) • Gasherbrum I (8.080 m) • Broad Peak (8.047 m)
Gasherbrum II (8.035 m) • Shishapangma (8.013 m)
Montaña.svg
Bestelakoak: Zazpi Gailurrak
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zortzimilako&oldid=8343821"(e)tik eskuratuta