Urrezko Baloia

Wikipedia, Entziklopedia askea
Urrezko baloia» orritik birbideratua)

Urrezko Baloia (frantsesez: Ballon d'Or) 1956 eta 2009 artean France Football aldizkari frantziarrak Europako futbolari onenari eman izan zion bakarkako saria da. 2010etik aurrera FIFAren Urteko Munduko Futbolariaren Sariarekin bat egin eta FIFA Urrezko Baloia eman zen, harik eta 2016an berriz banatu ziren arte. 2016ko ekitaldia beraz "Urrezko Baloiaren" 61. ekitadia kontsideratzen da.

Saiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Saria hirutan lortu duten jokalari bakarrak Johan Cruyff eta Marco Van Basten holandarrak eta Michel Platini frantziarra izan dira, azkenak jarraian lortu zituelarik.

Epaimahaia Europako herrialde ezberdinetako kazetari espezializatu batzuek osatzen dute, eta hauek bost jokalari hautatu behar dituzte aldizkarikoek aurrez prestatu duten berrogeita hamarreko zerrenda batetik. Kazetari bakoitzak hautaturiko lehen jokalariak bost puntu jasotzen ditu, bigarrenak lau, eta horrela jarraian. Hautapena egiterakoan urtean zehar izandako arrakasta izaten da kontuan, bai taldearekin eta baita selekzioarekin ere.

Saria banatzeko ez da ospakizunik egiten. Azaro amaieran irabazleari deitzen zaio argazki saio batetara azaltzeko, eta France Football aldizkariaren abenduko alean argitaratzen da honen berri, irabazlea azalean Urrezko Baloiarekin agertzen delarik. Bitartean, jokalariak sekretuan mantendu behar du berria.

Urteetan zehar sari honek aldaketa batzuk izan ditu. Hasiera batean jokalari europarrak baino ez ziren saritzen, eta 1995etik aurrera Europako talde batean jokatzen duen edozein futbolarik irabaz dezake. Urte hartan AC Milan taldeko George Weah liberiarra izan zen garailea, europarra ez zen lehen irabazlea bihurtuz.

1970 eta 1994 urte bitartean France Football aldizkariak Urrezko Baloi afrikarra ere banatu zuen, Afrikako jokalari onenari hain zuzen.

2007az geroztik saria munduko jokalaririk onenari emango zaio, eta ez du Europako ligaren batean jokatu beharrik izango.

Irabazleak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urtea Urrezko Baloia Zilarrezko Baloia Brontzezko Baloia
1956 Ingalaterra Stanley Matthews (Blackpool FC) 47 Argentina Espainia Alfredo Di Stéfano (Real Madrid) 44 Frantzia Raymond Kopa (Real Madrid) 33
1957 Argentina Espainia Alfredo Di Stéfano (Real Madrid) 72 Ingalaterra Billy Wright (Wolverhampton FC) 19 Frantzia Raymond Kopa (Real Madrid) 16
1958 Frantzia Raymond Kopa (Real Madrid) 71 Alemania Helmut Rahn (Rot-Weiss Essen) 40 Frantzia Just Fontaine (Stade de Reims) 23
1959 Argentina Espainia Alfredo Di Stéfano (Real Madrid) 80 Frantzia Raymond Kopa (Real Madrid) 42 Gales John Charles (Juventus FC) 24
1960 Espainia Luis Suárez (FC Barcelona) 54 Hungaria Espainia Ferenc Puskás (Real Madrid) 37 Alemania Uwe Seeler (Hamburger SV) 33
1961 Argentina Italia Omar Sivori (Juventus FC) 46 Espainia Luis Suárez (Milango Inter) 40 Ingalaterra Johnny Haynes (Fulham FC) 22
1962 Txekia Josef Masopust (Dukla Praga) 65 Portugal Eusebio (SL Benfica) 53 Alemania Karl-Heinz Schnellinger (1. FC Köln) 33
1963 Errusia Lev Yashin (FC Dinamo Mosku) 73 Italia Gianni Rivera (AC Milan) 55 Ingalaterra Jimmy Greaves (Tottenham Hotspur FC) 50
1964 Eskozia Denis Law (Manchester United) 61 Espainia Luis Suárez (Milango Inter) 43 Espainia Amancio (Real Madrid) 38
1965 Portugal Eusebio (SL Benfica) 65 Italia Giacinto Facchetti (Milango Inter) 59 Espainia Luis Suárez (Milango Inter) 45
1966 Ingalaterra Bobby Charlton (Manchester United) 81 Portugal Eusebio (SL Benfica) 80 Alemania Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 59
1967 Hungaria Flórián Albert (Ferencváros TC) 68 Ingalaterra Bobby Charlton (Manchester United) 40 Eskozia Jimmy Johnstone (Celtic FC) 39
1968 Ipar Irlanda George Best (Manchester United) 61 Ingalaterra Bobby Charlton (Manchester United) 53 Serbia Dragan Džajić (Izar Gorria) 46
1969 Italia Gianni Rivera (AC Milan) 83 Italia Luigi Riva (Cagliari Calcio) 79 Alemania Gerd Müller (FC Bayern München) 38
1970 Alemania Gerd Müller (FC Bayern München) 77 Ingalaterra Bobby Moore (West Ham United F.C.) 70 Italia Luigi Riva (Cagliari Calcio) 65
1971 Herbehereak Johan Cruyff (Ajax) 116 Italia Sandro Mazzola (Milango Inter) 57 Ipar Irlanda George Best (Manchester United) 56
1972 Alemania Franz Beckenbauer (FC Bayern Munich) 81 Alemania Gerd Müller (FC Bayern München) 79 Alemania Günter Netzer (Borussia Mönchengladbach) 79
1973 Herbehereak Johan Cruyff (FC Barcelona) 96 Italia Dino Zoff (Juventus FC) 47 Alemania Gerd Müller (FC Bayern München) 44
1974 Herbehereak Johan Cruyff (FC Barcelona) 116 Alemania Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 105 Polonia Kazimierz Deyna (Legia Varsovia) 35
1975 Ukraina Oleg Blokhin (Dinamo Kiev) 122 Alemania Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 42 Herbehereak Johan Cruyff (FC Barcelona) 27
1976 Alemania Franz Beckenbauer (FC Bayern München) 91 Herbehereak Rob Rensenbrink (RSC Anderlecht) 75 Txekia Ivo Viktor (Dukla Praga) 52
1977 Danimarka Allan Simonsen (Borussia Mönchengladbach) 74 Ingalaterra Kevin Keegan (Hamburger SV) 71 Frantzia Michel Platini (FC Nantes) 70
1978 Ingalaterra Kevin Keegan (Hamburger SV) 87 Austria Hans Krankl (FC Barcelona) 81 Herbehereak Rob Rensenbrink (RSC Anderlecht) 50
1979 Ingalaterra Kevin Keegan (Hamburger SV) 118 Alemania Karl-Heinz Rummenigge (FC Bayern München) 52 Herbehereak Ruud Krol (Ajax) 41
1980 Alemania Karl-Heinz Rummenigge (FC Bayern München) 122 Alemania Bernd Schuster (FC Barcelona) 34 Frantzia Michel Platini (AS Saint-Etienne) 33
1981 Alemania Karl-Heinz Rummenigge (FC Bayern München) 106 Alemania Paul Breitner (FC Bayern München) 64 Alemania Bernd Schuster (FC Barcelona) 39
1982 Italia Paolo Rossi (Juventus FC) 115 Frantzia Alain Giresse (Girondins) 64 Polonia Zbigniew Boniek (Juventus FC) 53
1983 Frantzia Michel Platini (Juventus FC) 110 Eskozia Kenny Dalglish (Liverpool FC) 26 Danimarka Allan Simonsen (Vejle BK) 25
1984 Frantzia Michel Platini (Juventus) 128 Frantzia Jean Tigana (Girondins) 57 Danimarka Preben Elkjær (Hellas Verona) 48
1985 Frantzia Michel Platini (Juventus) 127 Danimarka Preben Elkjær (Hellas Verona) 71 Alemania Bernd Schuster (FC Barcelona) 46
1986 Ukraina Igor Belanov (Dinamo Kiev) 84 Ingalaterra Gary Lineker (FC Barcelona) 62 Espainia Emilio Butragueño (Real Madrid) 59
1987 Herbehereak Ruud Gullit (AC Milan) 106 Portugal Paulo Futre (Atlético de Madrid) 91 Espainia Emilio Butragueño (Real Madrid) 61
1988 Herbehereak Marco Van Basten (AC Milan) 129 Herbehereak Ruud Gullit (AC Milan) 88 Herbehereak Frank Rijkaard (AC Milan) 45
1989 Herbehereak Marco Van Basten (AC Milan) 119 Italia Franco Baresi (AC Milan) 80 Herbehereak Frank Rijkaard (AC Milan) 43
1990 Alemania Lothar Matthäus (Milango Inter) 137 Italia Salvatore Schillaci (Juventus FC) 84 Alemania Andreas Brehme (Milango Inter) 68
1991 Frantzia Jean Pierre Papin (Olympique de Marseille) 141 Alemania Lothar Matthäus (Milango Inter) 42 Ipar Mazedoniako Errepublika Darko Pancev (Izar Gorria) 42
1992 Herbehereak Marco Van Basten (AC Milan) 98 Bulgaria Hristo Stoichkov (FC Barcelona) 80 Herbehereak Dennis Bergkamp (Milango Inter) 53
1993 Italia Roberto Baggio (Juventus FC) 142 Herbehereak Dennis Bergkamp (Milango Inter) 83 Frantzia Eric Cantona (Manchester United) 34
1994 Bulgaria Hristo Stoichkov (FC Barcelona) 210 Italia Roberto Baggio (Juventus FC) 136 Italia Paolo Maldini (AC Milan) 109
1995 Liberia George Weah (AC Milan) 144 Alemania Jürgen Klinsmann (FC Bayern München) 108 Finlandia Jari Litmanen (Ajax) 67
1996 Alemania Matthias Sammer (Borussia Dortmund) 144 Brasil Ronaldo (FC Barcelona) 143 Ingalaterra Alan Shearer (Newcastle United) 107
1997 Brasil Ronaldo (Milango Inter) 222 Montenegro Predrag Mijatović (Real Madrid) 68 Frantzia Zinedine Zidane (Juventus FC) 63
1998 Frantzia Zinedine Zidane (Juventus FC) 244 Kroazia Davor Šuker (Real Madrid) 68 Brasil Ronaldo (Milango Inter) 66
1999 Brasil Rivaldo (FC Barcelona) 219 Ingalaterra David Beckham (Manchester United) 154 Ukraina Andrii Xevtxenko (AC Milan) 64
2000 Portugal Luís Figo (Real Madrid) 197 Frantzia Zinedine Zidane (Juventus FC) 181 Ukraina Andrii Xevtxenko (AC Milan) 85
2001 Ingalaterra Michael Owen (Liverpool FC) 176 Espainia Raúl González (Real Madrid) 140 Alemania Oliver Kahn (FC Bayern München) 114
2002 Brasil Ronaldo (Real Madrid) 169 Brasil Roberto Carlos (Real Madrid) 145 Alemania Oliver Kahn (FC Bayern München) 110
2003 Txekia Pavel Nedved (Juventus FC) 190 Frantzia Thierry Henry (Arsenal FC) 128 Italia Paolo Maldini (AC Milan) 123
2004 Ukraina Andrii Xevtxenko (AC Milan) 175 Brasil Portugal Deco (FC Barcelona) 139 Brasil Ronaldinho (FC Barcelona) 133
2005 Brasil Ronaldinho (FC Barcelona) 225 Ingalaterra Frank Lampard (Chelsea FC) 148 Ingalaterra Steven Gerrard (Liverpool FC) 142
2006 Italia Fabio Cannavaro (Real Madrid) 173 Italia Gianluigi Buffon (Juventus FC) 124 Frantzia Thierry Henry (Arsenal FC) 121
2007 Brasil Kaká (AC Milan) 444 Portugal Cristiano Ronaldo (Manchester United) 277 Argentina Lionel Messi (FC Barcelona) 255
2008 Portugal Cristiano Ronaldo (Manchester United) 446 Argentina Lionel Messi (FC Barcelona) 281 Espainia Fernando Torres (Liverpool FC) 179
2009 Argentina Lionel Messi (FC Barcelona) 473 Portugal Cristiano Ronaldo (Real Madrid) 233 Katalunia Xavi Hernandez (FC Barcelona) 170
2010-2015 ikus FIFA Urrezko Baloia
2016 Portugal Cristiano Ronaldo (Real Madrid) 745 Argentina Lionel Messi (FC Barcelona) 316 Frantzia Antoine Griezmann (Atletico Madrid) 198
2017 Portugal Cristiano Ronaldo (Real Madril) 946 Argentina Lionel Messi (Bartzelona) 670 Brasil Neymar (Bartzelona) 361
2018 Kroazia Luka Modrić (Real Madril) 753 Portugal Cristiano Ronaldo (Juventus) 476 Frantzia Antoine Griezmann (Atletico) 414
2019 Argentina Lionel Messi (Bartzelona) 686 Herbehereak Virgil van Dijk (Liverpool) 679 Portugal Cristiano Ronaldo (Juventus) 476

Jokalarien arabera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zenbat aldiz Jokalaria Taldea
7
Argentina Lionel Messi (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021) Katalunia FC Barcelona, Frantzia Paris Saint Germain FC
4
Portugal Cristiano Ronaldo (2008, 2013, 2014, 2016) Ingalaterra Manchester United, Espainia Real Madrid
3
Herbehereak Johan Cruyff (1971, 1973, 1974) Herbehereak Ajax, Katalunia FC Barcelona
3
Frantzia Michel Platini (1983, 1984, 1985) Italia Juventus FC
3
Herbehereak Marco van Basten (1988, 1989, 1992) Italia AC Milan
2
Argentina Espainia Alfredo Di Stéfano (1957, 1959) Espainia Real Madrid
2
Alemania Franz Beckenbauer (1972, 1976) Alemania FC Bayern München
2
Ingalaterra Kevin Keegan (1978, 1979) Alemania Hamburger SV
2
Alemania Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981) Alemania FC Bayern München
2
Brasil Ronaldo (1997, 2002) Italia Milango Inter, Espainia Real Madrid

Herrialdeen arabera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Herrialdea Sariak Zenbat jok. Jokalariak
 Argentina
10
8
Alfredo Di Stéfano* (1957, 1959)
Omar Sivori* (1961)
Lionel Messi (2009, 2010, 2011, 2012, 2015, 2019, 2021)
 Alemania
7
5
Gerd Müller (1970)
Franz Beckenbauer (1972, 1976)
Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981)
Lothar Matthäus (1990)
Matthias Sammer (1996)
 Herbehereak
7
3
Johan Cruyff (1971, 1973, 1974)
Ruud Gullit (1987)
Marco van Basten (1988, 1989, 1992)
 Frantzia
6
4
Raymond Kopa (1958)
Michel Platini (1983, 1984, 1985)
Jean-Pierre Papin (1991)
Zinedine Zidane (1998)
 Italia
5
5
Omar Sivori* (1961)
Gianni Rivera (1969)
Paolo Rossi (1982)
Roberto Baggio (1993)
Fabio Cannavaro (2006)
 Ingalaterra
5
4
Stanley Matthews (1956)
Bobby Charlton (1966)
Kevin Keegan (1978, 1979)
Michael Owen (2001)
 Brasil
5
4
Ronaldo (1997, 2002)
Rivaldo (1999)
Ronaldinho (2005)
Kaká (2007)
 Portugal
4
3
Eusébio (1965)
Luís Figo (2000)
Cristiano Ronaldo (2008, 2016)
 Espainia
3
2
Alfredo Di Stéfano* (1957, 1959)
Luis Suárez (1960)
 Ukraina
3
3
Oleg Blokhin (1975)
Igor Belanov (1986)

* Di Stefano eta Sivori jokalari argentinarrak ziren, baina nazionalitate espainiarra eta italiarra hartu zuten, hurrenez hurren.

Taldeen arabera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Urrezko Baloia irabazi zuten jokalariek urte horretako lehen zatian bakarrik jokatu zuten taldeak ez dira kontuan hartzen.

Taldea Sariak Zenbat jok. Jokalariak
Italia AC Milan
8
6
Italia Gianni Rivera (1969)
Herbehereak Ruud Gullit (1987*)
Herbehereak Marco van Basten (1988, 1989, 1992)
Liberia George Weah (1995*)
Ukraina Andrii Xevtxenko (2004)
Brasil Kaká (2007)
Italia Juventus FC
8
6
Italia Argentina Omar Sivori (1961)
Italia Paolo Rossi (1982)
Frantzia Michel Platini (1983, 1984, 1985)
Italia Roberto Baggio (1993)
Frantzia Zinedine Zidane (1998)
Txekia Pavel Nedvěd (2003)
FC Barcelona
8
6
Espainia Luis Suárez (1960)
Herbehereak Johan Cruyff (1973*, 1974)
Bulgaria Hristo Stoichkov (1994)
Brasil Rivaldo (1999)
Brasil Ronaldinho (2005)
Argentina Lionel Messi (2009, 2019)
Espainia Real Madrid
7
6
Espainia Argentina Alfredo Di Stéfano (1957, 1959)
Frantzia Raymond Kopa (1958)
Portugal Luís Figo (2000*)
Brasil Ronaldo (2002*)
Italia Fabio Cannavaro (2006*)
Portugal Cristiano Ronaldo (2016)
Alemania FC Bayern München
5
3
Alemania Gerd Müller (1970)
Alemania Franz Beckenbauer (1972, 1976)
Alemania Karl-Heinz Rummenigge (1980, 1981)
Ingalaterra Manchester United
4
4
Eskozia Denis Law (1964)
Ingalaterra Bobby Charlton (1966)
Ipar Irlanda George Best (1968)
Portugal Cristiano Ronaldo (2008)
Ukraina Dinamo Kiev
2
2
Ukraina Oleg Blokhin (1975)
Ukraina Igor Belanov (1986)
Italia Milango Inter
2
2
Alemania Lothar Matthäus (1990)
Brasil Ronaldo (1997*)
Alemania Hamburger SV
2
1
Ingalaterra Kevin Keegan (1978, 1979)

* Jokalaria urte horretako bigarren zatian soilik egon zen talde horretan.

Ligen arabera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Liga Sariak Zenbat talde Taldeak
Italia Serie A
18
3
Juventus FC (1961, 1982, 1983, 1984, 1985, 1993, 1998, 2003)
AC Milan (1969, 1987, 1988, 1989, 1992, 1995, 2004, 2007)
Milango Inter (1990, 1997)
Espainia La Liga
14
2
FC Barcelona (1960, 1973, 1974, 1994, 1999, 2005, 2009)
Real Madrid (1957, 1958, 1959, 2000, 2002, 2006, 2016)
Alemania Bundesliga
9
4
FC Bayern München (1970, 1972, 1976, 1980, 1981)
Hamburger SV (1978, 1979)
Borussia Mönchengladbach (1977)
Borussia Dortmund (1996)
Ingalaterra Premier League
5
3
Manchester United (1964, 1966, 1968)
Blackpool FC (1956)
Liverpool FC (2001)
Ukraina Ukrainako Premier Liga
3
2
Dinamo Kiev (1975, 1986)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]