Atlasko zedro

Wikipedia, Entziklopedia askea
Atlasko zedro
Iraute egoera

Galzorian (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
KlaseaPinopsida
OrdenaPinales
FamiliaPinaceae
GeneroaCedrus
Espeziea Cedrus atlantica
Banaketa mapa
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakcedar oil (en) Itzuli eta cedar wood (en) Itzuli

Atlasko zedroa (Cedrus atlantica) cedrus generoko zuhaitz espezie bat da, jatorria Atlas mendietan duena (Aljerian eta Marokon). Iturri moderno gehienek[1][2][3][4][5][6][7][8] espezie bakartzat hartzen dute, baina badira batzuk[9][10] Libanoko zedroaren azpiespezietzat hartzen dutena (C. libani subsp. atlantica).

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hosto iraunkorreko zuhaitz handia da, 40 m garai izan daiteke. Gaztea denean, kono itxura du, eta forma irregularra hartzen du adinarekin.

Zurtoina – Azala[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azala grisa eta ezkatatsua du Atlasko zedroak.

Hostoak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azikulak (orratz formako hostoak) berdeak edo urdinxkak dira, eta multzotan sortzen dira.

Loreak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cedrus atlantica: hostoak eta kono heldu bat.

Irailetik azarora loratzen da zedroa.

Kono arrek 3-5cm luze dira, eta forma konikoa; emeek, berriz, zapala dute muturra. Ernaldu ondoren, haziak sortzen dira kono emeetan. Zedroak landare gimnospermoak dira, eta haziak ez daude fruitu baten barruan.

Habitata[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Afrikako iparraldeko mendialdean du jatorria Atlasko zedroak. Europako mendebaldean, basogintzan erabiltzen da. Euskal Herrian, parkeetan bakarrik ikusten ditugu Atlasko zedroak, apaingarri gisa.

Erabilera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Lorategi eta parkeetan apaingarri gisa erabiltzen da.

Zedroaren zura erretxinaduna eta usaintsua da, eta oso estimatua eraikuntzan eta zurgintzan. Atlasko zedrotik ateratzen den olio-esentzia farmazian eta lurringintzan erabiltzen da.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Artikulu honen edukiaren zati bat Botanika.wikispaces.com webgunetik hartu da, CC BY-SA 3.0 lizentziapean.
  1. Gymnosperm database Cedrus.
  2. GRIN Taxonomy for Plants Cedrus.
  3. NCBI Taxonomy Browser Cedrus.
  4. Flora of China vol. 4
  5. Qiao, C.-Y., Jin-Hua Ran, Yan Li and Xiao-Quan Wang (2007): Phylogeny and Biogeography of Cedrus (Pinaceae) Inferred from Sequences of Seven Paternal Chloroplast and Maternal Mitochondrial DNA Regions. Annals of Botany 100(3):573-580. Available online
  6. Farjon, A. (1990). Pinaceae. Drawings and Descriptions of the Genera. Koeltz Scientific Books ISBN 3-87429-298-3.
  7. Farjon, A. (2008). A Natural History of Conifers. Timber Press ISBN 0-88192-869-0.
  8. Christou, K. A. (1991). The genetic and taxonomic status of Cyprus Cedar, Cedrus brevifolia (Hook.) Henry. Mediterranean Agronomic Institute of Chania, Greece.
  9. Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T., & Başer, K. H. C. (ed.). 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11 (Supplement 2): 5–6. Edinburgh University Press. ISBN 0-7486-1409-5
  10. Eckenwalder, J. E. (2009). Conifers of the World: The Complete Reference. Timber Press ISBN 0-88192-974-3.