Práxedes Mateo Sagasta

Práxedes Mateo Sagasta
Irudi gehiago
Ministro Kontseiluko Presidentea 1902ko azaroaren 15a - 1902ko abenduaren 6a ← Práxedes Mateo Sagasta - Francisco Silvela (en) → Ministro Kontseiluko Presidentea 1902ko maiatzaren 17a - 1902ko azaroaren 15a ← Práxedes Mateo Sagasta - Práxedes Mateo Sagasta → Ministro Kontseiluko Presidentea 1902ko martxoaren 19a - 1902ko maiatzaren 17a ← Práxedes Mateo Sagasta - Práxedes Mateo Sagasta → Gorteetako diputatua 1901eko maiatzaren 31 - 1903ko urtarrilaren 5a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1901 Spanish general election (en) Ministro Kontseiluko Presidentea 1901eko martxoaren 6a - 1902ko martxoaren 19a ← Marcelo Azcárraga Palmero (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Gorteetako diputatua 1899ko apirilaren 23a - 1901eko apirilaren 24a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1899 Spanish general election (en) Sustapen ministroa 1898ko urriaren 22a - 1899ko otsailaren 10a ← Germán Gamazo - Vicente Romero Girón (en) → Gorteetako diputatua 1898ko apirilaren 2a - 1899ko martxoaren 16a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1898 Spanish general election (en) Ministro Kontseiluko Presidentea 1897ko urriaren 4a - 1899ko martxoaren 4a ← Marcelo Azcárraga Palmero (en) - Francisco Silvela (en) → Gorteetako diputatua 1896ko maiatzaren 12a - 1898ko otsailaren 26a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1896 Spanish general election (en) itsasoz haraindiko ministro 1894ko azaroaren 4a - 1894ko azaroaren 7a ← Manuel Becerra Bermúdez (en) - Buenaventura de Abarzuza y Ferrer (en) → Gorteetako diputatua 1893ko ekainaren 5a - 1893ko ekainaren 8a Barrutia: Cuba (en) Hautetsia: 1893ko Espainiako hauteskunde orokorrak Gorteetako diputatua 1893ko martxoaren 10a - 1895eko uztailaren 1a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1893ko Espainiako hauteskunde orokorrak Ministro Kontseiluko Presidentea 1892ko abenduaren 11 - 1895eko martxoaren 23a ← Antonio Cánovas del Castillo - Antonio Cánovas del Castillo → Gorteetako diputatua 1891ko otsailaren 7a - 1893ko urtarrilaren 5a Barrutia: Q42600205 Hautetsia: 1891 Spanish general election (en) Ministro Kontseiluko Presidentea 1890eko urtarrilaren 21a - 1890eko uztailaren 5a ← Práxedes Mateo Sagasta - Antonio Cánovas del Castillo → Ministro Kontseiluko Presidentea 1888ko abenduaren 11 - 1890eko urtarrilaren 21a ← Práxedes Mateo Sagasta - Práxedes Mateo Sagasta → Gorteetako diputatua 1886ko apirilaren 12a - 1890eko abenduaren 29a Barrutia: Q42600205 Hautetsia: 1886 Spanish general election (en) Ministro Kontseiluko Presidentea 1885eko azaroaren 27a - 1888ko abenduaren 11 ← Antonio Cánovas del Castillo - Práxedes Mateo Sagasta → Gorteetako diputatua 1884ko maiatzaren 24a - 1886ko martxoaren 8a Barrutia: Q42600205 Hautetsia: 1884 Spanish general election (en) Diputatuen Kongresuko lehendakari 1883ko abenduaren 17a - 1884ko martxoaren 31 ← José Posada - Francisco de Borja Queipo de Llano, 8th Count of Toreno (en) → Agintaritza ministroa 1881eko irailaren 6a - 1881eko irailaren 22a ← Venancio González y Fernández (en) - Venancio González y Fernández (en) → Gorteetako diputatua 1881eko abuztuaren 29a - 1884ko martxoaren 31 Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1881 Spanish general election (en) Ministro Kontseiluko Presidentea 1881eko otsailaren 8a - 1883ko urriaren 13a ← Antonio Cánovas del Castillo - José Posada → Gorteetako diputatua 1879ko apirilaren 28a - 1881eko ekainaren 25a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1879 Spanish general election (en) Gorteetako diputatua 1876ko otsailaren 18a - 1878ko abenduaren 30a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1876 Spanish general election (en) Agintaritza ministroa 1874ko irailaren 3a - 1874ko abenduaren 31 ← Práxedes Mateo Sagasta - Francisco Romero Robledo (en) → Ministro Kontseiluko Presidentea 1874ko irailaren 3a - 1874ko abenduaren 31 ← Práxedes Mateo Sagasta - Antonio Cánovas del Castillo → Ministro Kontseiluko Presidentea 1874ko ekainaren 29a - 1874ko irailaren 3a ← Juan de Zavala, 1st Marquis of Sierra Bullones (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Agintaritza ministroa 1874ko maiatzaren 13a - 1874ko irailaren 3a ← Eugenio García Ruiz (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Espainiako Estatu Ministroa 1874ko urtarrilaren 3a - 1874ko maiatzaren 13a ← José de Carvajal y Hué (en) - Augusto Ulloa y Castañón (en) → Ogasun Ministroa 1874ko urtarrilaren 3a - 1874ko urtarrilaren 4a ← Manuel Pedregal y Cañedo (en) - José Echegaray → Gorteetako diputatua 1872ko maiatzaren 1a - 1872ko ekainaren 28a Barrutia: Seville (en) Hautetsia: April 1872 Spanish general election (en) Gorteetako diputatua 1872ko apirilaren 29a - 1872ko ekainaren 28a Barrutia: Girona (en) Hautetsia: April 1872 Spanish general election (en) Agintaritza ministroa 1872ko otsailaren 20a - 1872ko maiatzaren 26a ← Práxedes Mateo Sagasta - Francisco de Paula Candau (en) → Ministro Kontseiluko Presidentea 1872ko otsailaren 20a - 1872ko maiatzaren 26a ← Práxedes Mateo Sagasta - Francisco Serrano → Ministro Kontseiluko Presidentea 1871ko abenduaren 21a - 1872ko otsailaren 20a ← José Malcampo, 3rd Marquis of San Rafael (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Agintaritza ministroa 1871ko abenduaren 21a - 1872ko otsailaren 20a ← Francisco de Paula Candau (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Diputatuen Kongresuko lehendakari 1871ko urriaren 3a - 1872ko urtarrilaren 6a ← Manuel Ruiz Zorrilla - Salustiano Olotzaga → Ogasun Ministroa 1871ko uztailaren 10a - 1871ko uztailaren 24a ← Segismundo Moret - Servando Ruiz-Gómez y González-Llanos (en) → Sustapen ministroa 1871ko maiatzaren 23a - 1871ko ekainaren 25a ← Manuel Ruiz Zorrilla - Manuel Ruiz Zorrilla → Gorteetako diputatua 1871ko apirilaren 14a - 1872ko urtarrilaren 24a Barrutia: Madril Hautetsia: 1871 Spanish general election (en) Ministro Kontseiluko Presidentea 1871ko martxoaren 13a - 1871ko martxoaren 19a ← Francisco Serrano - Francisco Serrano → Agintaritza ministroa 1871ko urtarrilaren 4a - 1871ko uztailaren 24a ← Práxedes Mateo Sagasta - Manuel Ruiz Zorrilla → Ministro Kontseiluko Presidentea 1870eko abenduaren 29a - 1871ko urtarrilaren 2a ← Joan Prim - Juan Bautista Topete (en) → Espainiako Estatu Ministroa 1870eko abenduaren 25a - 1870eko abenduaren 27a ← Práxedes Mateo Sagasta - Juan Bautista Topete (en) → Agintaritza ministroa 1870eko abenduaren 25a - 1871ko urtarrilaren 4a ← Nicolás María Rivero (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Espainiako Estatu Ministroa 1870eko urtarrilaren 9a - 1870eko abenduaren 25a ← Cristino Martos y Balbí (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Agintaritza ministroa 1869ko ekainaren 18a - 1870eko urtarrilaren 9a ← Práxedes Mateo Sagasta - Práxedes Mateo Sagasta → Agintaritza ministroa 1869ko otsailaren 25a - 1869ko ekainaren 18a ← Práxedes Mateo Sagasta - Práxedes Mateo Sagasta → Gorteetako diputatua 1869ko otsailaren 16a - 1869ko martxoaren 3a - José Olózaga Almandoz (en) → Barrutia: Q42600205 Hautetsia: 1869 Spanish general election (en) Gorteetako diputatua 1869ko otsailaren 16a - 1869ko martxoaren 3a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: 1869 Spanish general election (en) Gorteetako diputatua 1869ko otsailaren 16a - 1871ko urtarrilaren 2a Barrutia: Madril Hautetsia: 1869 Spanish general election (en) Agintaritza ministroa 1868ko urriaren 8a - 1869ko otsailaren 22a ← Luis González-Brabo y López de Arjona (en) - Práxedes Mateo Sagasta → Q64877910 1858ko abenduaren 6a - 1863ko abuztuaren 12a Barrutia: Q42600205 Hautetsia: Spanish general election, 1858 (en) Q64877910 1854ko azaroaren 13a - 1856ko irailaren 2a Barrutia: Zamora (en) Hautetsia: Spanish general election, 1854 (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Práxedes Mariano Mateo Sagasta y Escolar
Jaiotza	Torrecilla en Cameros, 1825eko uztailaren 21a
Herrialdea	Espainia
Lehen hizkuntza	gaztelania
Heriotza	Madril, 1903ko urtarrilaren 5a (77 urte)
Hobiratze lekua	Gizon Ospetsuen Panteoia
Familia
Aita	Clemente Mateo-Sagasta y Díaz Antoniana
Ama	Valentina Esperanza Escolar Saenz del Prado
Ezkontidea(k)	Ángela Vidal Herrero (en)  (1885eko otsailaren 18a -  1897ko otsailaren 3a)
Familia	ikusi Bernardo Mateo Sagasta (en) (izter-lehengusu) Fernando Merino Villarino (en) (suhi)
Hezkuntza
Heziketa	Madrilgo Unibertsitate Politeknikoa
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	politikaria, ingeniaria eta ingeniari zibila
Lantokia(k)	Madril
Jasotako sariak	ikusi Urrezko Ardi-larruaren Ordenako zalduna  (1891ko urtarrilaren 19a) Order of Saints Maurice and Lazarus Ohorezko Legioa Grand Cross of the Order of the Tower and Sword Order of the Immaculate Conception of Vila Viçosa Jerusalemgo Hilobi Santuaren Zaldun Ordena Karlos III.aren Ordenaren Gurutze Handia
Kidetza	Zientzia Zehatzen, Fisikoen eta Naturalen Errege Akademia
Sinesmenak eta ideologia
Alderdi politikoa	Alderdi Liberal Fusionista

Práxedes Mateo Sagasta Escolar (Torrecilla en Cameros, Errioxa, 1825eko uztailaren 21a - Madril, 1903eko urtarrilaren 5a) espainiar politikaria izan zen. 1870-1902 bitartean, gutxienez zazpi bider izan zen Espainiako Gobernuko presidente. Erretorikarako trebetasunak ezagun egin zuen.

Biografia

Práxedes Mariano Mateo-Sagasta y Escolar 1825eko uztailaren 21ean jaio zen Torrecilla en Cameros (Errioxa). Clemente Sagasta y Díaz eta Esperanza Escolar izan ziren gurasoak eta 3 senideetako bat izan zen.

1849an, Portu, ubide eta bideetako ingeniarian lizentziatu zen eta Zamorako Herri Lanetako buru egin zuten, Zamora-Ourense arteko errepidearen ardura hartu zuelarik.

1852an, Norteko trenbidearen ikerketa egin zuen: Valladolid-Burgos arteko 121 kilometroak.

32 urte zituen 1857an, ingeniari-irakasle egin zutenean sortu berria zen Herri Lanetako Laguntzaileen Eskolan, eta hantxe eman zituen hurrengo 9 urteak Topografia eta Eraikuntza gaiak irakatsiz.

1858an, zuzendariorde egin zuten eta irakaskuntza eta parlamentari lanak eraman zituen batera.

1866an etorri zen aldaketa, San Gil kuartelean izandako altxamendu baten ondorioz, irakasle lana galdu baitzuen eta Bide Ingeniarien taldetik alboratua izan zen.

1868an, Iraultza Loriatsuaren ondoren, erbestetik itzuli zen eta politikari ekin zion bete-betean.

Hastapenak politikan

1848an, Portu, ubide eta bideetako ingeniaritza ikasketak egiten aritu zen bitartean, Espainiako Elisabet II.aren aldeko manifestua sinatzeari uko egin zion eskolako ikasle bakarra izan zen.

Zamoran murgildu zen politikan 1854an, Herri Lanetako buru egin zutenean. Hiriko Batzar Iraultzailearen presidente egin zuten eta Gorteetarako diputatu ere bai.

1858an, berriro hautatu zuten diputatu eta hantxe egon zen 1863ra arte.

1865etik aurrera, Primekin ekintza iraultzaileetan elkarlanean aritu zen 1866ra arte. San Gil kuarteleko altxamenduan parte hartu zuen, Elisabet II.a eraisteko xedean, eta horregatik atxilotu zuten, epaitu eta heriotza zigorra esleitu zioten. Hala ere, alde egin eta Frantzian erbesteratu ahal izan zuen.

Seiurteko Demokratikoa

Sagasta 1869ko Behin-behineko Gobernuan

1868ko Iraultza Loriatsuaren ostean, Elisabet II.a erori eta gero, Sagasta etxeratu egin zen. Seiurteko Demokratikoaren hasieran, Behin-behineko gobernua eratu zuten eta, Práxedes Mateo gobernazio ministro egin zuten.

Primen heriotzaren ondoren sortutako Alderdi Konstituzionaleko kide izan zen eta, 1871n, Amadeo Saboiakoa agintean zegoen bitartean, Ministro Kontseiluaren presidente izendatu zuten.

1874ko irailetik urte amaierara arte, Ministro Kontseiluaren buru izan zen berriro, Serrano jeneralaren agindupeko gobernuaren garaian eta, krisi sozial eta politiko larriak zeuden garai hartan, Alderdi Konstituzionalaren buru izan zen.

1874ko Borboien Berrezarkuntza

Borboiak berriro tronuan, Alfontso XII.a errege, 1880an, Sagastak Alderdi Liberala eratu zuen eta Cánovas del Castilloren Alderdi Kontserbadorearekin batera, txandakako sistemari eman zioten hasiera. Epe horretan, Sagastak 5 alditan hartu zuen gobernuaren ardura.

1885eko azaroaren 24an, Alfontso XII.a hiltzear zegoen eta Alderdi Liberaleko buru zen Sagastak Pardoko Ituna hitzartu zuen Alderdi Kontserbadorearen buru zen Cánovas del Castillorekin. Maria Kristina Austriakoa haurdun zegoen eta, bat-bateko heriotza haren aurrean, jaiotzeke zegoen Alfontso XIII.aren erregetzari lagundu nahi zioten. Itun haren arabera, Cánovasek Sagastari utziko zion lehendakaritza, beti ere 1876ko Konstituzioa errespetatzen bazen. Adostutakoaren arabera, azaroaren 27an, Sagastak gobernu berria eratu zen.

1893ko ekainean, Sagasta Euskal Herrira heldu zen trenez. Haren gobernuko Gamazo ministroak Gamazada protestaldia piztu zuen Nafarroa Garaian, eta errebolta giroa Hego Euskal Herri osora zabaldu zen. Abuztu amaieran, Donostian zen, eta Sagastaren tiroen gaua deitu kinka gertatu zen haren hotelaren kanpoaldean.

Pardoko Itun hark 1909ra arte iraungo zuen. Egia esan behar bada, 1881az geroztik martxan zegoela esan dezakegu, Sagastak Berrezarkuntzan lehendakaritza hartu zuen lehen aldian.

Sagasta zen presidente 1898an, Espainiak Kubako Gerra galdu zuenean, Kuba, Puerto Rico, Filipinak eta Guam galduz. Galera haren ondoren ere izan zuen gobernatzeko aukera, 1901 eta 1902 bitartean.

Bizitza pertsonala

Praxedes Mateo Sagastaren hilobia

Urrezko Toisoiaren zaldun egin zuten eta Concepción de Villaviciosa eta Torre y Espada ordenatako Gurutz Handiak jaso zituen. Sagasta hargin beltz garrantzitsua izan zen eta Espainiako Gran Orienteko Maestre Handia izatera iritsi zen.

1885ean, Ángela Vidal Herrerorekin ezkondu zen eta bi seme-alaba izan zituzten: José Sagasta Vidal eta Victoria Esperanza Mateo Sagasta y Vidal, lehen Sagasta kondesa.

1903ko urtarrilaren 5ean Práxedes Mateo Sagasta Madrilen hil zenean, Gorteetako diputatu zen, Logroño ordezkatuz.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Práxedes Mateo Sagasta

• Datuak: Q379779
• Multimedia: Práxedes Mateo Sagasta / Q379779