Nafarroa Beherea edo, maila apalean, Baxenabarre (frantsesez Basse-Navarre, eta gaskoieraz Baisha Navarra edo Bassa Navarra) Euskal Herriko zazpi herrialdeetako bat da. Administrazioari dagokionez, Akitania (Frantzia) eskualdeko Pirinio Atlantikoak departamenduko (64) eta Baionako barrutiko zati da.
Hiriburua Donibane Garazi bada ere, Donapaleu eta Baigorri bera baino populatuagoak dira.
...gehiago irakurri
Nafarroa Garaia edota Nafarroako Foru Erkidegoa (gaztelaniaz Comunidad Foral de Navarra) Euskal Herriko zazpi herrialdeetatik handiena da (10.391 km², Euskal Herriaren % 49,6), Euskal Herriko erdialdean eta hegoaldean dagoena, eta Espainiako autonomia erkidegoetako bat. 644.566 biztanle ditu, eta Iruñea du hiriburu (197.604 biztanle).
Nafarroa Garaia Iberiar penintsularen iparraldean dago. Bere mugakideak hauexek dira: Lapurdi, Nafarroa Beherea eta Zuberoa iparraldean, Aragoi ekialdean, Errioxa hegoaldean, eta Gipuzkoa eta Araba mendebaldean.
Nafarroako konkista XII. mendean Nafarroako Erresuma banatzeko Gaztela eta Aragoiko Erresumen arteko itunekin hasi eta XVI. mendean inbasioarekin jarraitutako prozesua da. Ondoren, Nafarroa Beherea, inbasioa saihestu zuena, erresuma independentea izan zen XVII. mendera arte. Orduan, Nafarroako Erresuma Frantziako koroan batu eta, XVIII. mendeko Frantziako Iraultza eta gero desagertu zen. Nafarroa Garaiak, bestetik, Espainiako koroan indarrez sartua zenak, XIX. mendean utzi zion Erresuma izateari.
Frantzisko Xabierkoa, bataioko izenez Frantzisko Jatsu Azpilikueta, (Xabier, Nafarroako Erresuma, 1506ko apirilaren 7 - Shangchuan uhartea, Txina, 1552ko abenduaren 3) nafar santu euskalduna izan zen, San Inazio Loiolakoarekin batera Jesusen Lagundiko lehenengo zazpi kideetako bat, eta misiolari izan zena Indian, Malaysian, Txinan eta Japonian. Horregatik, Indietako Apostolua ezizena ezarri zioten. Eliza katolikoak San Frantzisko Xabierkoa izenarekin santutu zuen.
Nafarroaren eta Euskal Herriaren zaindaria da, eta abenduaren 3an ospatzen da haren eguna.
Euskararen santu ofiziala ere bada, Euskararen Nazioarteko Eguna (ENE) abenduaren 3an baita.
Nafarroa Garaiko Arkitektura • Nafarroako Garaiko Artea • Behe Nafarroa • Nafarroa Garaiko Demografia • Donibane Garazi • Nafarroa Garaiko Ekonomia • Nafarroa Behereko Geografia • Nafarroa Garaiko Geografia • Nafarroa Garaiko Heziketa • Nafarroa Garaiko Historia • Nafarroa Garaiko Kultura • Nafarroa Behereko Mapak • Nafarroa Garaiko Mapak • Nafarroa Garaiko Jendea • Nafarroa Garaiko Politika • Nafarroa Garaiko Natura • Iruñea • Nafarroa Behereko Paisaiak • Nafarroa Garaiko Paisaiak • Nafarroako Foru Gobernua • Nafarroa Garaiko Eskualdeak eta Merindadeak • Nafarroa Garaiko Kirolak • Nafarroako Ikurrak • Nafarroa Garaiko Garraioak • Nafarroa Garaiko Udalerriak
1978ko Sanferminak • Donibane Garazi • Ekialdeko nafar euskalkia: Aezkera, Erronkariera eta Zaraitzuera • Erribera • Erriberriko Nafarroako Erregeen Jauregia • Eunate • Foru Batzordea • Gamazada • Gazteluko plaza • Gerra Zibileko biktimak Nafarroan • Irantzuko monasterioa • Iratxeko monasterioa • Iruñea • Iruñeko Alde Zaharra • Irati • Iruñeko burguak • Iruñeko entzierroak • Iruñeko Erresuma • Kodesko santutegia • Leireko monasterioa • Nabarreriako Gerra • Nafar-aragoiera • Nafarrera • Nafarroako armarria • Nafarroa Beherea • Nafarroa Behereko eskualdeak • Nafarroako errege-erreginen jauregia • Nafarroako errege-erreginen zerrenda • Nafarroako Errege-Kontseilua • Nafarroako Euskal Elkargoa • Nafarroako Erresuma • Nafarroako euskarazko irratiak • Nafarroako Foru Hobekuntza • Nafarroako Foru Aldundia • Nafarroako Foru Orokorra • Nafarroa Garaia • Nafarroa Garaiko eskualdeak • Nafarroako Gerra Zibila • Nafarroako Foru Erkidegoko Gobernua • Nafarroako Gorteak • Nafarroako historia • Nafarroako jota • Nafarroako merindadeak • Nafarroako konkista • Nafarroako Kontseilua • Nafarroa Oinez • Nafarroako Parlamentua • Obanosko Infantzoien Biltzarrak • Orreagako gudua • Orreagako kolegiata • Osasuna futbol kluba • Sanferminak • San Frantzisko Xabierkoa • Done Mikel Aralarkoa • Sarasate pasealekua • Xabierraldia • Xabierko gaztelua • Zugarramurdiko sorginkeria prozesua
.svg)
