Izabako gaztelua
Izabako gaztelua | |
---|---|
Gazteluaren kokapena originala | |
Kokapena | |
Herrialdea | Euskal Herria |
Probintzia | Nafarroa Garaia |
Udalerria | Izaba |
Koordenatuak | 42°51′43″N 0°55′32″W / 42.8618241°N 0.9255532°W |
Izabako gaztelua Nafarroa Garaiko Erronkariko ibaxako Izaba udalerrian kokatutako gaztelu bat da. Hiribildua menderatuz, Erdi Aroan Nafarroako Erresumarako sarbidea Bearnotik kontrolatzen zuen gotorleku bat egon zen. Zerbitzuan jarraitu zuen XVI. mendearen hasierara arte, Espainiako tropek suntsitu zuten arte.
Historia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Lanak egin ziren gazteluan 1258an eta 1277an, Antso Ruiz Irunberrikoa zaldunak, Izabako eta Burgiko gazteluetako alkaideak, leialtasunezko omenaldia egin zion Juana erreginari, Uztakio Beaumarché seneskalaren pertsonan. Dorre nagusian lan egiten zen, 1300. urtean estalkiaren egurra berregiten, Paulo Betxabena alkaide zelarik. 1310ean Joan Lopitz Urrozkoa zaindaria zuen, eta 1320an Odon Miriacekoa; urte horietan, 6 libera diru eta 30 kahitze gari atxiki zizkioten. 1328tik 1340ra Martin Gartzia Leiungoa gotorlekuaren buruan agertzen da.
1350etik aurrera gazteluak utzikeria garai luze bat ezagutu zuen. Benetako kontuek ez dute erregistratzen beren esparruan egindako obren gasturik, ezta alkateei hartzekoen ordainketarik ere. 1405eko kontuetan berariaz jasotzen da garai hartan ez zegoela ez atxikipenik ez goarniziorik. 1482ko dokumentu batek dio lehenago eraitsia izan zela.
Fernando Katolikoak Nafarroa konkistatu zuenean, gaztelua eraitsi egin zuten. 1519an, Naiarako duke erregeordeak diruzainari agindu zion ez ziezaiola alkaideari atxikimendua ordaindu, gotorlekua eraitsia izan zelako.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Nafarroako Entziklopedia Handia | IZABA. (Noiz kontsultatua: 2022-01-09).