Ipar itsasoa: berrikuspenen arteko aldeak
t Euskaltzaindiaren webguneko esteka berriak |
t Robota: Aldaketa kosmetikoak |
||
23. lerroa: | 23. lerroa: | ||
}} |
}} |
||
'''Ipar itsasoa'''<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0159.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Europako toponimia fisikoa}}</ref> [[Ozeano Atlantikoa]]ren ipar-mendebaldean kokatutako itsasoa da, [[Norvegia]] eta [[Danimarka]]ko kostak ekialdean, [[Britainia Handia|Britainia Handiko]] irlak mendebaldean eta [[Alemania]], [[Herbehereak]], [[Frantzia]] eta [[Belgika]] hegoaldean dituena. 960 kilometro luze eta 580 kilometro zabal da, eta 570.000 kilometro koadroko eremua hartzen du. |
'''Ipar itsasoa'''<ref>{{Erreferentzia|url=https://www.euskaltzaindia.eus/dok/arauak/Araua_0159.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Europako toponimia fisikoa}}</ref> [[Ozeano Atlantikoa]]ren ipar-mendebaldean kokatutako itsasoa da, [[Norvegia]] eta [[Danimarka]]ko kostak ekialdean, [[Britainia Handia|Britainia Handiko]] irlak mendebaldean eta [[Alemania]], [[Herbehereak]], [[Frantzia]] eta [[Belgika]] hegoaldean dituena. 960 kilometro luze eta 580 kilometro zabal da, eta 570.000 kilometro koadroko eremua hartzen du. |
||
[[Skagerrak]] itsasartearen bidez, Ipar itsasoa eta [[Baltikoa]] lotzen dira, Danimarka, Norvegia eta Suediaren artean. Hegoaldean Atlantikoarekin bat egiten du |
[[Skagerrak]] itsasartearen bidez, Ipar itsasoa eta [[Baltikoa]] lotzen dira, Danimarka, Norvegia eta Suediaren artean. Hegoaldean Atlantikoarekin bat egiten du [[Calaisko itsasartea]]ren bitartez, eta iparraldean [[Norvegiako itsasoa]]n zehar, tartean [[Shetland uharteak]] daudelarik. |
||
[[Arrantza]]gune nagusi izan da ([[bakailao]]a, [[Sardinzar arrunt|sardinzarra]]). |
[[Arrantza]]gune nagusi izan da ([[bakailao]]a, [[Sardinzar arrunt|sardinzarra]]). |
||
Gaur egun garrantzi handiagoa dute [[1970]]ean han aurkitu ziren [[petrolio]] eta [[gas natural]] hobiek{{lur erref}}. |
Gaur egun garrantzi handiagoa dute [[1970]]ean han aurkitu ziren [[petrolio]] eta [[gas natural]] hobiek{{lur erref}}. |
||
==Ibaiak== |
== Ibaiak == |
||
Hemen itsasoratzen diren [[ibai]]en artean [[Herbehere]]etan [[Rhin]] dugu ([[Rotterdam]] altueran) eta [[Mosa (ibaia)|Mosa]], [[Alemania]]n [[Elba (ibaia)|Elba]] ([[Cuxhaven]]), [[Weser]] ([[Bremerhaven]]) eta [[Ems]] ([[Emden]]), [[Ingalaterra]]n bestela [[Tamesis]] ([[Essex]]), [[Tweed ibaia]] ([[Northumberland]]), [[Tyne]] ([[Tyne eta Wear]]) [[Tees]] ([[Middlesbrough]]etik gertu) eta [[Humber]] ([[Yorkshire]]), [[Eskozia]]n [[Spey ibaia]] ([[Morayko fiordoa]]), [[Don ibaia (Eskozia)|Don]] eta [[Dee ibaia (Eskozia)|Dee]] ([[Aberdeen]]), [[Tay ibaia|Tay]] ([[Perth]] eta [[Dundee]]), [[Forth ibaia|Forth]] ([[Fortheko fiordoa]]) ditugu. Belgika eta Herbehereen artean, azkenik, [[Eskalda]] ibaia itsasoratzen da. |
Hemen itsasoratzen diren [[ibai]]en artean [[Herbehere]]etan [[Rhin]] dugu ([[Rotterdam]] altueran) eta [[Mosa (ibaia)|Mosa]], [[Alemania]]n [[Elba (ibaia)|Elba]] ([[Cuxhaven]]), [[Weser]] ([[Bremerhaven]]) eta [[Ems]] ([[Emden]]), [[Ingalaterra]]n bestela [[Tamesis]] ([[Essex]]), [[Tweed ibaia]] ([[Northumberland]]), [[Tyne]] ([[Tyne eta Wear]]) [[Tees]] ([[Middlesbrough]]etik gertu) eta [[Humber]] ([[Yorkshire]]), [[Eskozia]]n [[Spey ibaia]] ([[Morayko fiordoa]]), [[Don ibaia (Eskozia)|Don]] eta [[Dee ibaia (Eskozia)|Dee]] ([[Aberdeen]]), [[Tay ibaia|Tay]] ([[Perth]] eta [[Dundee]]), [[Forth ibaia|Forth]] ([[Fortheko fiordoa]]) ditugu. Belgika eta Herbehereen artean, azkenik, [[Eskalda]] ibaia itsasoratzen da. |
||
==Mantxako kanala== |
== Mantxako kanala == |
||
[[Mantxako kanala]]k lotzen ditu Ipar itsasoa ekialdean eta [[Ozeano Atlantiko]]a mendebaldean, [[Calaisko itsasartea]]ren bitartez, lehen aipatu bezala. [[Ingalaterra]]ko kostaldeak iparraldean eta [[Frantzia]]koak hegoaldean mugakide ditu. |
[[Mantxako kanala]]k lotzen ditu Ipar itsasoa ekialdean eta [[Ozeano Atlantiko]]a mendebaldean, [[Calaisko itsasartea]]ren bitartez, lehen aipatu bezala. [[Ingalaterra]]ko kostaldeak iparraldean eta [[Frantzia]]koak hegoaldean mugakide ditu. |
||
==Wadden itsasoa== |
== Wadden itsasoa == |
||
[[Herbehere]]etako, [[Alemania]]ko eta [[Danimarka]]ko kostaldeetan zabaltzen da [[Wadden itsasoa]], [[UNESCO]]k izendatu duena [[Gizadiaren Ondare]]tzat eta [[Ramsarko hitzarmena|Ramsar]] lekuak barne hartzen dituena. [[Frisiako uharteak]] muga naturala dira eskualde honen eta Ipar itsaso zabalaren artean. |
[[Herbehere]]etako, [[Alemania]]ko eta [[Danimarka]]ko kostaldeetan zabaltzen da [[Wadden itsasoa]], [[UNESCO]]k izendatu duena [[Gizadiaren Ondare]]tzat eta [[Ramsarko hitzarmena|Ramsar]] lekuak barne hartzen dituena. [[Frisiako uharteak]] muga naturala dira eskualde honen eta Ipar itsaso zabalaren artean. |
||
44. lerroa: | 44. lerroa: | ||
{{commonskat}} |
{{commonskat}} |
||
==Ikus, gainera== |
== Ikus, gainera == |
||
* [[Dogger Bank]] |
* [[Dogger Bank]] |
||
* [[Doggerland]] |
* [[Doggerland]] |
||
51. lerroa: | 51. lerroa: | ||
{{Itsasoen_aurkibidea}} |
{{Itsasoen_aurkibidea}} |
||
[[Kategoria:Ipar Itsasoa| ]] |
[[Kategoria:Ipar Itsasoa| ]] |
10:37, 23 otsaila 2019ko berrikusketa
Ipar itsasoa | |
---|---|
Ozeanoa | Ozeano Atlantikoa |
Kontinentea | Europa |
Koordenatuak | 56°N 3°E / 56°N 3°E |
Azalera | 570.000 km² |
Luzera | 960 km |
Zabalera | 580 km |
Sakonera | batez bestekoa: 95 m handiena: 700 m |
Ipar itsasoa[1] Ozeano Atlantikoaren ipar-mendebaldean kokatutako itsasoa da, Norvegia eta Danimarkako kostak ekialdean, Britainia Handiko irlak mendebaldean eta Alemania, Herbehereak, Frantzia eta Belgika hegoaldean dituena. 960 kilometro luze eta 580 kilometro zabal da, eta 570.000 kilometro koadroko eremua hartzen du.
Skagerrak itsasartearen bidez, Ipar itsasoa eta Baltikoa lotzen dira, Danimarka, Norvegia eta Suediaren artean. Hegoaldean Atlantikoarekin bat egiten du Calaisko itsasartearen bitartez, eta iparraldean Norvegiako itsasoan zehar, tartean Shetland uharteak daudelarik.
Arrantzagune nagusi izan da (bakailaoa, sardinzarra).
Gaur egun garrantzi handiagoa dute 1970ean han aurkitu ziren petrolio eta gas natural hobiek[2].
Ibaiak
Hemen itsasoratzen diren ibaien artean Herbehereetan Rhin dugu (Rotterdam altueran) eta Mosa, Alemanian Elba (Cuxhaven), Weser (Bremerhaven) eta Ems (Emden), Ingalaterran bestela Tamesis (Essex), Tweed ibaia (Northumberland), Tyne (Tyne eta Wear) Tees (Middlesbroughetik gertu) eta Humber (Yorkshire), Eskozian Spey ibaia (Morayko fiordoa), Don eta Dee (Aberdeen), Tay (Perth eta Dundee), Forth (Fortheko fiordoa) ditugu. Belgika eta Herbehereen artean, azkenik, Eskalda ibaia itsasoratzen da.
Mantxako kanala
Mantxako kanalak lotzen ditu Ipar itsasoa ekialdean eta Ozeano Atlantikoa mendebaldean, Calaisko itsasartearen bitartez, lehen aipatu bezala. Ingalaterrako kostaldeak iparraldean eta Frantziakoak hegoaldean mugakide ditu.
Wadden itsasoa
Herbehereetako, Alemaniako eta Danimarkako kostaldeetan zabaltzen da Wadden itsasoa, UNESCOk izendatu duena Gizadiaren Ondaretzat eta Ramsar lekuak barne hartzen dituena. Frisiako uharteak muga naturala dira eskualde honen eta Ipar itsaso zabalaren artean.
Erreferentziak
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Ipar itsasoa |