Joan XII.a

Wikipedia, Entziklopedia askea
Joan XII.a (aita santua)» orritik birbideratua)
Joan XII.a


130. Aita santu

955eko abenduaren 16a - 964ko maiatzaren 14a (egutegi gregorianoa)
Agapeto II.a - Benedikto V.a
Bizitza
JaiotzaErromac. 937
HeriotzaErroma964ko maiatzaren 14a (26/27 urte)
Hobiratze lekuaSan Joan Laterangoa
Heriotza modua: istripu zerebrobaskularra
Familia
AitaAlberic II of Spoleto
AmaAlda of Italy
Hezkuntza
Hizkuntzaklatina
Jarduerak
Jarduerakapaiz katolikoa, agintaria eta idazlea
Lantokia(k)Erroma eta Aita Santuen Lurraldea
InfluentziakPornokrazia
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa

Joan edo Joanes XII.a[1] (Erroma, 937 inguru - † ibidem., 964ko maiatzaren 14a) Eliza Katolikoaren 130. Aita Santua izan zen 946 eta 955 urteen bitartean.

Alberiko II.a Spoletokoa aita zuen eta bera hiltzean bere semea Petriren tronuan kokatu zuen. Orduan Oktabiano izeneko gazteak 18 urte besterik ez zituen. Adituen ustez, bere agintaldian moraltasunik eza nagusia zen Erroman. Berengario II.a Italiakoa etsaia zuen eta honek Aita Santuen lurraldeetako asko konkistatu zituen. Berengario geldiarazteko, Oto I.arekin ituna sinatu zuen. Laguntzaren truke, Joanek Oto enperadore koroatu zuen.

Familia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Aitasantu Fornikatzaile ezizenarekin ezaguna, Oktabiano Alberiko II.a Spoletokoaren sasiko semea izan zen, eta beraz Maroziaren biloba (Sergio III.aren maitalea) eta Teodoraren birriloba (Teofilakto I.a senatariaren emaztea). Emakume hauek oso garrantzitsuak izan ziren pornokrazia izeneko garaian.

Aitasantutza[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Alberiko II.a aitak inposatu zuen aita santu gisa hil aurretik (954), Erromako de facto gobernua baitzuen, eta Agapito II.aren heriotzaren ondoren aitasantu hautatu zuten. Aukeratzeko unean hemezortzi urte baino gutxiago zituen, eta ez zuen prestakuntzarik, ez mundutarra ez erlijiosoa. Bere garaiko dokumentuek bat egiten dute espiritualarekiko interesik ezarekin, plazer zakarrekiko zaletasunarekin eta inhibiziorik gabeko bizitza disolbatuarekin. Pontifikatura sartzean Joan XII.a izena hartu zuen.

Bere agintaldia Erromatar Eliza Katolikoaren okerrenetako bat izan zela esaten da, zuen moraltasuna dela eta. Berengario II.a Italiakoak erregea bere subiranotasuna Elizaren lurraldeen gainean zabaltzen saiatu zen, eta horregatik, 960an, Joan XII.ak Oton I.a errege alemanaren laguntza eskatu zuen, koro inperiala trukean eskainiz.

Oton Italian sartu eta Pavia hartu zuen, Agapito II.aren garaian jada konkistatu zuen hiria, baina oraingoan Erromara joan zen berehala, eta han enperadore koroatu zuten 962ko otsailaren 2an. Aita santuak eta herri erromatarrak leialtasun-zina eman zieten. Koroatze horrekin Germaniako Erromatar Inperio Santua sortu zen.

Joan XII.ak eta Oton I.ak beren aliantza sinatu zuten, 962ko otsailaren 13an, Pribilum Ottonianum izeneko agiri batean. Dokumentu horren bidez, enperadoreak Pipino Laburraren erregealditik Elizari egindako lurralde-dohaintzak berretsiko zituen, Constitutio Lotharii aplikatzearen truke. Agiri hori 824. urtean sinatu zuten Eugenio II.ak eta Lotario I.ak, eta esaten zuen aita-santurik ez zela ezarriko Mendebaldeko enperadoreak oniritzia eman gabe, enperadoreak Erromaren gaineko botere judizial osoa zuela eta Erromaren eta Inperioaren artean leialtasuna zegoela.

Itun hori Otonek Erroman iraun zuen denboran bakarrik mantendu zen; izan ere, enperadoreak Italia utzi zuenean, Joan XII.ak, bere leialtasun-zina hautsi ondoren, bizantziarrekin, hungariarrekin eta printze italiarrekin aliantzak bilatu zituen enperadorearen boteretik askatzeko.

Otonek Erromaren gaineko martxa militar berri batekin erreakzionatu du, eta Joan XII.a hiritik ihes egitera behartu zuen. Enperadoreak San Pedron kontzilio bat deitu zuen 963ko abenduaren 4an. Bertan, kardinalak, gotzainak, apezpikuak eta laikoak bilduta, testigantza eskatu zitzaien. Joani erlijioari trufa egitea leporatu zioten, dadoekin jolasten zuen bitartean jainko paganoak deitzea, apezpiku ordenak saltzea (Todiko gotzaina hamar urteko haur bat izendatu zuen), eta beste bizio asko, tartean intzestua, zinaustea, gizahilketa eta donaustea. Lekukotasun horien zinpeko aitorpena egin ondoren, Joani eskatu zitzaion batzarrera ager zedila justifikatzera, baina Joanek uko egin zion eta mehatxatu egin zituen bere aurka ziharduten guztiak. Azkenik, han bildutakoek eskatuta, Otonek aita santua kargutik kendu zuen[2]. Liutprando Cremonakoak Antapodosis testuan jaso zuenez:

« bere adulterioari buruzko testigantzak eman ziren, euren begiekin ikusi ez zituztenak, baina ziurtasunez ezagunak: Rainieroren alargunarekin larrua jo zuela, bere aitaren konkubina zen Estefaniarekin, Ana alargunarekin eta bere ilobarekin, eta hark burdel bat egin zuela jauregi sakratutik. »


Handik gutxira, enperadorearen idazkari Leon hautatu zuten, egun horretan bertan agindu sakratuak jaso zituen eta Leon VIII.a izena hartu zuen.

Joan XII.ak, bere ihesaldian Elizako altxorrak eraman zituenak, armada bat antolatu zuen eta harekin Erromara itzuli zen 964ko otsailean, Oton Alemaniara itzuli zenean, eta Leon VIII.aren hautaketa baliogabe deklaratu zuen. Bere bizitzako azken egunetan bere oposiziogileen aurkako mendekuak antolatzen eman zituen.

Joan XII.a 964ko maiatzaren 14an hil zen. Bi bertsio daude heriotzari buruz: batek dio amorante baten senarrak buruan mailukada bat jota hil zela; besteak dio apoplexiaz hil zela sexu-ekintza betean[3].

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. Euskaltzaindia. 129. araua: Aita santuen izenak. .
  2. (Gaztelaniaz) Bérault-Bercastel, Antoine-Henri de. (1852). Historia general de la Iglesia desde la predicación de los apóstoles, hasta el pontificado de Gregorio XVI.... Imp. de Ancos (Noiz kontsultatua: 2023-09-07).
  3. «Enciclopedia Católica» web.archive.org 2009-05-05 (Noiz kontsultatua: 2023-09-07).

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]