Aktinio
Aktinioa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![]() |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
89 Radioa ← Aktinioa → Torioa |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ezaugarri orokorrak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Izena, ikurra, zenbakia | Aktinioa, Ac, 89 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Serie kimikoa | aktinidoak | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Taldea, periodoa, orbitala | 3, 7, f | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomikoa | (227) g/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfigurazio elektronikoa | [Rn] 6d1 7s2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroiak orbitaleko | 2, 8, 18, 32, 18, 9, 2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Propietate fisikoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Egoera | solidoa | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Dentsitatea | (0 °C, 101,325 kPa) 10 g/L | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Urtze-puntua | (circa) 1.323 K (1.050 °C, 1.922 °F) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Irakite-puntua | 3.471 K (3.198 °C, 5.788 °F) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Urtze-entalpia | 14 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Irakite-entalpia | 400 kJ·mol−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Bero espezifikoa | (25 °C) 27,2 J·mol−1·K−1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Propietate atomikoak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kristal-egitura | kubikoa, aurpegietan zentratua | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Oxidazio-zenbakia(k) | 3 (oxido neutroa) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektronegatibotasuna | 1,1 (Paulingen eskala) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ionizazio-potentziala | 1.a: 499 kJ/mol 2.a: 1.170 kJ/mol |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Erradio atomikoa (batezbestekoa) | 195 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Datu gehiago | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eroankortasun termikoa | (300 K) 12 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Isotopo egonkorrenak | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Aktinioa elementu kimiko bat da, Ac ikurra eta 89 zenbaki atomikoa dituena.
Ezaugarri nagusiak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Aktinioa elementu metaliko, zilarkara eta erradioaktiboa da. Bere erradioaktibitate biziaren ondorioz, iluntasunean argi urdin zurbila igortzen du. Aztarna-elementu gisa dago uranio-meetan, 21,773 urteko erdibizitza duen 227Ac forman. Tona bat uranio-meak gramo hamarren bat aktinio dauka.
Aplikazioak[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Radioa baino 150 aldiz erradioaktiboagoa da eta, beraz, oso estimatua da neutroi-iturri gisa. Ez dauka beste aplikazio industrial berezirik.
Medikuntzan, 225Ac isotopoa 213Bi ekoizteko erabiltzen da, gero erradioterapian erabilia izateko.
![]() |
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Aktinio ![]() |