Mauritania

Mauritania
Mauritaniako Ereserki Nazionala
flag of Mauritania (en) Seal of Mauritania (en)
Geografia
Hiriburua	Nuakxot 18°5′9″N 15°58′43″W
Azalera	1.030.700 km²
Punturik altuena	Kediet ej Jill (en)
Punturik sakonena	Sebkha de Ndrhamcha (en) (−5 m)
Kontinentea	Afrika
Mugakideak	Mendebaldeko Sahara, Aljeria, Mali eta Senegal
Administrazioa
Gobernu-sistema	Errepublika1
Mauritaniako presidentea	Mohamed Ould Ghazouani (en)
Mauritaniako Lehen Ministroa	Mohamed Ould Bilal (en)
Legebiltzarra	Mauritanian Parliament (en)
Harreman diplomatikoak	Ikusi mapa Wikidatan
Zeren kide	ikusi AFRISTAT (en) Aduanen Mundu Erakundea Afrikako, Karibeko eta Ozeano Bareko Herrialdeak Afrikar Batasuna Arab Bank for Economic Development in Africa (en) Arab Fund for Economic and Social Development (en) Arab Monetary Fund (en) Arabiar Liga Arma Kimikoak Debekatzeko Erakundea Batzar Islamikoko Erakundea Berreraikuntza eta Garapeneko Nazioarteko Bankua Frankofonia Garapeneko Afrikako Bankua International Centre for Settlement of Investment Disputes (en) International Civil Defence Organisation (en) Interpol Magreb Arabiarraren Batasuna Merkataritzaren Mundu Erakundea Multilateral Investment Guarantee Agency (en) Munduko Meteorologia Erakundea Nazio Batuen Erakundea Nazioarteko Finantza Korporazioa Nazioarteko Garapen Elkartea Osasunaren Mundu Erakundea Posta Batasun Unibertsala Telekomunikazioen Batasun Internazionala UNESCO
Demografia
Biztanleria	4.614.974 (2021) 194.790 (2017)
Dentsitatea	4,48 bizt/km²
Hizkuntza ofizialak	ikusi arabiera
Erabilitako hizkuntzak	ikusi arabiera estandar moderno, Hassania, Pulaar (en) , Soninkera, zenaga eta Wolofera
Ezkontzeko adina	genero guztiak: 18
Emankortasun-tasa	4,603 (2014)
Eskolaratu gabeko umeak	451.856 (2015)
Bizi-itxaropena	63,238 (2016)
Giniren koefizientea	32,6 (2014)
Giza garapen indizea	0,556 (2021)
Ekonomia
BPG nominala	5.024.705.934,3369 $ (2017) 285.407.622,94452 (2016)
BPG per capita	1.136 $ (2017) 35 (2016)
BPG erosketa botere paritarioa	17.495.352.437 nazioarteko dolar (2017) 906.938.558 (2016)
BPG per capita EAPn	3.958,06 nazioarteko dolar (2017) 101,202 (2016)
BPGaren hazkuntza erreala	1,5 % (2016)
Erreserbak	873.822.720 $ (2017) 25.355.645 (2016)
Inflazioa	2,8 % (2016) 5,6 (2015)
Historia
Sorrera data: 1960ko azaroaren 28a
Bestelako informazioa
Aurrezenbakia	+222
ISO 3166-1 alpha-2	MR
ISO 3166-1 alpha-3	MRT
Ordu eremua	ikusi UTC±00:00 : Africa/Nouakchott (en)
Elektrizitatea	220 V. 50 Hz.Europlug (en)
Internet domeinua	.mr

Mauritania (arabieraz موريتانيا, Mūrītāniyyāh), ofizialki Mauritaniako Errepublika Islamiarra, Afrikako ipar-mendebaldeko herrialdea da. Mendebaldean Ozeano Atlantikoarekin egiten du muga, hego-mendebaldean Senegalekin, ekialde eta hego-ekialdean Malirekin, Aljeriarekin ipar-ekialdean, eta ipar-mendebaldan Mendebaldeko Sahararekin (zeinaren zatirik handiena Marokok okupatzen baituen). Herrialdearen izena Mauretania berbere erresuma zaharretik dator.

Hiriburua eta hiririk handiena Nuakchot da, Atlantikoko kostaldean.

Geografia

Mauritania satelite irudian.

Mauritania Afrikako ipar-mendebaldean, Ozeano Atlantikoaren itsasertzean kokatzen da. Sahel eskualdean kokaturik dago, eta bere lurraldearen zatirik handiena Saharako basamortuak betetzen du, kostaldeko lerro estuan izan ezik. Lerro horretan kokatzen dira herrialdeko ia hiri garrantzitsu guztiak, Nuakchot (hiriburua) eta Nuadibu (merkataritza hiri nagusia) bezala. Barnealdeko hiri nagusiak Tidjika, Atar eta Chinguetti dira.

Senegal ibaiak Senegal eta Mauritaniaren arteko muga osatzen du, hegoaldean.

Banaketa administratiboa

Mauritaniako eskualdeak.

Mauritania 12 eskualdetan (régions) eta hiriburuko barrutian banaturik dago. Hauek 44 departamendutan (départements) banatzen dira. Eskualdeak eta hiriburu-barrutia, beraien hiriburuekin, hauek dira, hurrenkera alfabetikoz:

Eskualdea	Hiriburua
Adrar	Atar
Assaba	Kifa
Brakna	Aleg
Dakhlet Nouadhibou	Nouadhibou
Gorgol	Kaedi
Guidimaka	Selibaby
Hodh Ech Chargui	Nema

Eskualdea	Hiriburua
Hodh El Gharbi	Ayoun el Atrous
Inchiri	Akjoujt
Nuakchot (hiriburu-barrutia)
Tagant	Tidjikdja
Tiris Zemmour	F'derik
Trarza	Rosso

Demografia

• Biztanleria: 3.270.065 (2007ko uztaila).
• Bizi itxaropena: 53,12 urte (2006).
• Talde etnikoak: %40 arabiar-beltz nahasketa; %30 arabiar; %30 beltz.
• Erlijoak: %99.84 musulman, gehiengo zabala suniak.

Ekonomia

Arrantza Nuakchoten.

Mauritaniako biztanleriaren gehiengoa nekazaritza eta abeltzaintzaz bizi da. Hala ere, 1970 eta 1980ko hamarkadetatik aurrera, nomada nahiz nekazari ugarik hirietara emigratu zuten, Sahelak pairatutako lehorte ugarien eraginez.

Herrialdeak meategi garrantzitsuak baditu, burdinarenak batez ere. Horiek dira Mauritaniako esportazio ia guztiak. Arrantza ere aktibitate ekonomiko esanguratsua da, Kanarietatik (Espainia) hedatzen den arrantzarako eremu aberatsa baitute Mauritaniako itsasaldeak. Hala ere, herrialdeko itsas baliabideak bertako itsas flotek baino, Japoniako eta Europar Batasuneko (Espainiakoek batez ere) flotek ustiatzen dituzte. Arrantza baliabideei eta gehiengizko ustiatzeari buruzko azterketarik egin ez izanak, Mauritaniako itsas baliabideen etorkizuna kolokan ipini du 2001etik aurrera.

Kultura

Hizkuntzak

Mauritaniako hizkuntza ofizial bakarra eta nazionala arabiera da (Hassaniya dialektoa), baina de facto frantsesak betetzen du bere papera gizarteko esparru askotan. Legeen arabera, arabiera hizkuntza ofizialarekin batera, ondoko hizkuntzek ere izaera nazionala dute: fula, soninke eta wolofera.

Kanpo loturak

• Jalgi.com atlasa datuak, mapak eta irudiak
• (Ingelesez) CIA - World Factbook Geografia, biztanleria, politika eta ekonomia datuak.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Mauritania