Hizkuntzaren sorrera

Hizkuntzaren sorrera, hizkuntzalaritzaren barrenean glotogonia bezala ere ezaguna, gizakiaren bilakaeran hizkuntza erabiltzeko gaitasuna garatzea da. Terminoak berak dakar berarekin hitz egiteko gaitasunik ez zuen arbaso batetik eratorri zela Homo sapiensa.

Eboluzioa eta sena

Hizkuntzaren sorrera jorratzea, Homo sapiensen ezaugarri biologikorik onuragarrienetakoa eta gainerako espezietatik bereizten duen nabarmenetakoa izanik, zaila da oso, idatzitako hizkuntzetan ez bezala, ahozkoan ez baita hizkuntza nolakoa zen edo sikiera bazen froga zehatzik geratzen, eta, horrenbestez, zeharkako metodoak erabiltzeko beharra dago. Aztergaia hain garrantzitsua eta zaila izanda, arreta eta polemika ekarri ditu Charles Darwinek XIX. mendearen bukaeran espezieen eboluzioa lehen aldiz proposatu zuenetik.

Hizkuntzalariak bat datoz egun hizkuntza primitiborik ez dagoela eta gizaki guztiek konplexutasun pareko hizkuntzak dituztela esaterakoan. Hau da, hizkuntzen eboluzioaren eta eraldaketaren froga argiak daude, baina hizkuntzen konplexutasunean edo hizkuntza-gaitasunean eboluzionatu dugunik ez dago aztarnarik garai historikoetan, eta aurreko garaietan ere, jakina, gaitasun mentalak ez dira fosildu eta ez dugu horren frogarik.

Egungo hizkuntza guztiek komunikatzeko beharrezko gramatika eta sintaxia dauzkate, eta, haien hiztegien esparrua desberdina izan daitekeen arren, hitzak asmatu, itzuli edo mailegatzen ahal dituzte hiztunen kontzeptuen gama osoa adierazteko. Ume guztiak hizkuntza bereganatzeko ahalmena edukita jaiotzen dira, eta bakar batek ere ez dauka hizkuntza mota bat hobesten duen joera biologikorik.

Gizakien hizkuntza modernoen bilakaeran beharrezkoak izan ziren bai hitz egiteko aparatu anatomikoa garatzea bai burmuinetako aldaketa neurologikoak gertatzea. Baina beste espezie batzuek gaitasun horietako batzuk badituzte ere, mintzatzeko ahalmena ez dute guztiz garatu. Hizkuntza erabiltzea lotuta dago bilakaera horiek guztiz bereganatzearekin. Ikuspegi honi, biohizkuintzalaritza esan zaio, 1950tik aurrera garatu izan den joera bat, era ikuspegi horren arabera, hizkuntza ez da ekoizten dugun esapideen taldea, baizik eta esapide horiek sortzeko dugun gaitasuna.

Hizkuntza sortzearen inguruan eztabaidagai dago egun ere ea hizkuntza emeki-emeki garatu zen bilakaera horiek bereganatu ahala, edota bat-batean sortu zen bilakaera horiek guztiak agertuta.

Ikus, gainera

• Babelgo dorrea

Kanpo-estekak

• (Ingelesez) Lieberman, P. (2007). The evolution of human speech: Its anatomical and neural bases. Current Anthropology, 48(1), 39-66.
• (Ingelesez) Mammadov J.M.: Origin of language: Synergetic approach
• (Errusieraz) Origin of language
• (Errusieraz) French M.: Origin of language
• (Errusieraz) Merchalova G.N.: Origin of language.

• Datuak: Q501032