Arratia: berrikuspenen arteko aldeak
No edit summary |
Etiketa: Lehengoratua |
||
213. lerroa: | 213. lerroa: | ||
|geotype8=geoshape|title8=Ubide|ids8=Q1227932|stroke-width8=1|fill8=#fccde5 |
|geotype8=geoshape|title8=Ubide|ids8=Q1227932|stroke-width8=1|fill8=#fccde5 |
||
|geotype9=geoshape|title9=Zeanuri|ids9=Q169332|stroke-width9=1|fill9=#d9d9d9 |
|geotype9=geoshape|title9=Zeanuri|ids9=Q169332|stroke-width9=1|fill9=#d9d9d9 |
||
}} |
|||
{| class="wikitable" border="0" style="float: right; border: 1px solid #999; background-color:#FFFFFF;" width="450" |
|||
!Biztanleria udalerrika |
|||
|- |
|||
| |
|||
{{#tag:mapframe| |
|||
[{ |
|||
"type": "ExternalData", |
|||
"service": "geoline", |
|||
"ids": "Q2655347" |
|||
}, |
|||
{ |
|||
"type": "ExternalData", |
|||
"properties": { |
|||
"stroke": "#666", |
|||
"stroke-opacity": 1, |
|||
"stroke-width": 0.4, |
|||
"fill-opacity": 0.9 |
|||
}, |
|||
"service": "geoshape", |
|||
"query": "SELECT ?Udalerria ?UdalerriaLabel ?biztanleria (?Udalerria as ?id) (SAMPLE(?fill) as ?fill) (concat(str(?biztanleria)) as ?biztanle) (concat('[[:eu:', ?UdalerriaLabel, '|', ?UdalerriaLabel, ']]: ', ?biztanle) as ?title) WHERE { ?Udalerria wdt:P361 wd:Q107556228; (wdt:P361*) wd:Q107556228;. ?Udalerria wdt:P1082 ?biztanleria. BIND( if(?biztanleria>= 20000, '#440154', if(?biztanleria>= 10000, '#443983', if(?biztanleria>= 5000, '#31688e', if(?biztanleria>= 2500, '#21918c', if(?biztanleria>= 1000, '#35b779', if(?biztanleria>= 500, '#90d743', if(?biztanleria>= 100, '#fde725', '#fdb525')))))) ) as ?fill). SERVICE wikibase:label { bd:serviceParam wikibase:language 'eu,en'. } } GROUP BY ?Udalerria ?UdalerriaLabel ?biztanleria"}] |
|||
|width=450|height=400|align=center<noinclude>|latitude={{#invoke:Wikidata|claim|property=P625|formatting=latitude}}|longitude={{#invoke:Wikidata|claim|property=P625|formatting=longitude}}|zoom=10</noinclude> }} |
|||
|- |
|||
|<small> |
|||
{{zutabe-zerrenda|kopurua=4| |
|||
{{plainlist| |
|||
*{{Color box|#440154|border=darkgray}} > 20000 |
|||
*{{Color box|#443983|border=darkgray}} 10000-20000 |
|||
*{{Color box|#31688e|border=darkgray}} 5000-10000 |
|||
*{{Color box|#21918c|border=darkgray}} 2500-5000 |
|||
*{{Color box|#35b779|border=darkgray}} 1000-2500 |
|||
*{{Color box|#90d743|border=darkgray}} 500-1000 |
|||
*{{Color box|#fde725|border=darkgray}} 100-500 |
|||
*{{Color box|#fdb525|border=darkgray}} < 100 |
|||
}} |
}} |
||
19:00, 29 otsaila 2024ko berrikusketa
Arratia | |
---|---|
![]() | |
![]() Zeanuriko ikuspegia. | |
Administrazioa | |
Herrialdea | ![]() |
Udalerriak | Arantzazu, Areatza, Arteaga, Bedia, Dima, Igorre, Lemoa, Ubide eta Zeanuri |
Herri handiena | Igorre |
Geografia | |
Koordenatuak | 43°07′37″N 2°48′55″W / 43.1269°N 2.8153°W |
Azalera | 395,9 km² |
Demografia | |
Biztanleria | 14.233 (2023: ![]() |
Dentsitatea | 35,95 biztanle/km² |
Arratia Bizkaiko hegoaldean kokatzen den mankomunitatea da, Bilboaldearen hegoaldean dago eta muga egiten du Arabarekin. Arratia bederatzi herri osatzen dute: Arantzazu, Areatza, Artea, Bedia, Dima, Igorre, Lemoa, Ubide eta Zeanuri. 2023an 14.233 biztanle zituen; udalerririk populatuena Igorre da, 4209 biztanlerekin, eta biztanle gutxien dituen herria Ubide da, 182 biztanlerekin.
Etimologia
Euskal Herriko beste baiara batzuei bezala (Urola, Baldegobia eta abar), Arratiari izen femeninoa jarri zioten, kasu honetan, jainkosa pagana baten izena.
Kristautasunaren eraginaren aurretik, orduko klan eta pertsona garrantzitsuek erabaki zuten Arratia izena jartzea bailarari. Kristautasunaren garaian, jainkosa pagana horren energia negatiboa neutralizatzeko, beste bailara bati emakume kristau baten izena jarri zioten[1], Arrate bailarari Eibarren, Gipuzkoan[2].
Historia
Hastapenak
Arratia historikoki Erdi Aroan sortzen da, baina bere historia dokumentatua 1000. urtean hasten da gutxi gorabehera. XI. mendean Eliza Katolikoak artzapez bat jarriko du Arantzazun, hori izango
da abiapuntua elizak eta baselizak zabaltzeko bailaratik, baita han bizi ziren taldeak konpaktatzeko. Konpaktasun horretatik bizkaiko euskalkiaren beste azpi-euskalki sortuko da: arratiera.
Hasieran, Arratiako biztanleria sakabanatuta zegoen baserrietan, bost edo sei baserri egotean sortuko zen auzunea, eta auzune gehiago sortzean herria eratuko zen. Horrela sortuko dira Dima, Zeanuri, Igorre, Arantzazu eta Artea. XIV. mendean, zehazki 1338. urtean, sortuko da Areatza, baina hau ez da izango baserritarrek sortua; artisauak, merkatariak eta abarrek sortua baizik, eta harresi batez inguratuta egongo da[3]. Kaleak ere desberdinak izango dira ez direlako egongo baserrietaz osatutak. Horrez gain, Areatza Gaztelako forua izango da, ez Bizkaiko foruarena. Foru desberdinen menpe egoteak hainbat desberdintasun ekartzen zituen; adibidez, Areatzan, herentzia seme-alaba guztien artean banatu behar zen, beste herrietan aldiz seme zaharrenari usten zitzaion guztia. 1526an idatzi zen foruan[4] hori islatuta gelditzen da. XVI. mendean, Ubide Zeanuritik independizatuko da, hainbat kilometro banatzen zituztelako bi herriak.
Arratia Gerra Karlistetan
Hasieratik, Arratiako jendea oso kristaua izango da eta ideologikoki oso kontserbadorea; horrek eragingo du jendeak karlisten alde egotea, eta 1876an, Guda Karlista galtzean, foruak ere galtzea.
Areatza herri garrantzitsua izango da II. Gerra Karlistan, ezarriko direlako tropak estrategiak burutzeko. Horrez gain, II. Gerra Karlistan Lemoatxako bataila gertatuko da[5], karlistek galduko zutena; baina han parte hartu zuen konpainia bat gizon arratieraz osatuta zegoen osorik.
Arratia Guda Zibilean
Guda Zibilean eta Frankismoa garaian Arratiako egoera guztiz kontrakoa izan zen, ordurako garatutak egongo direlako euskal nazionalismoa eta EAJ bezalako partidu politikoak. Nazionalek Barazarretik sartu ziren, Zeanurin, Areatzatik pasa ziren ia erresistentziarik gabe, Diman ere sartu ziren eta Igorre italiar faxisten hegazkinek bonbardatu zuten[6].
Ekonomia
Arratian, industrializazioa oso prozesu berantiarra izango da, lehenengo aldiz Lemoan sartuko da, han sortuko delako Cementos Lemona. Arrobia aprobetxatuz, hainbat fabrika eta industria kimikoak sortuko dira inguruan, eta Lemoa herri aberatsa bihurtuko da. Frankismo garaian geldialdi bat egongo da industrian, baina 60ko eta 70eko hamarkadetan berriro hasiko dira fabrikak instalatzen, batez ere Igorren; sortuko diren enpresen artean egongo dira Batz, Tecnichapa eta Tarabusi[7]. Orduan, baserritarrak hasiko dira jaisten eta pisuak erosten Igorren, eta 1000 biztanletik 4000 biztanle izatera pasako da. Baina 80ko hamarkadan egongo den krisi industrialarekin zabalkuntza hori amaituko da[8]. 2000. urtean zabalduko da Artean industria- eta poligono-aldea, baina gehienak biltegiak izango dira, ez fabrikak; hor zabalduko dira Guggenheim museoaren edo El Corte Inglesen almazenak.
Industrializazioaren aurretik, Arratiako ekonomia abeltzaintzan eta nekazaritzan oinarrituta zegoen. Horrez gain, basoan ere aritzen ziren ondoren ikatz begetala egiteko eta saltzeko protoindustriari. Protoindustria horretan egongo dira burdinolak, eta horiek erosiko dute ikatz begetal hori.
Arratian, sektore garrantzitsuenak dira lehenengoa eta bigarrena. Hirugarren sektoreari dagokionez, azkenengo urteetan hasi egin dira etxe turistikoak eta landa-ostatuak; hala ere, lehenengo eta batez ere bigarren sektorearen garrantzia nabarmena da[9].
Geografia
Hidrografia
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Igorre_-_R%C3%ADo_Arratia_1.jpg/220px-Igorre_-_R%C3%ADo_Arratia_1.jpg)
Harana zeharkatzen duen ibaia izen bereko ibaia da, Arratia ibaia. Ibai honek 25 kilometroko luzeera du eta Ibaizabal ibaiak jasotzen duen emailerik garrantzitsuena; baina ibai honetara iritsi baino aurretik Indusi errekaren ura jasotzen du. Arratia ibaiaren iturburua Gorbeian dago eta Zeanurin dagoen Undurragako urtegiak jasotzen du bere ura. Urtegi honetan ere jasotzen da Zadorrako urtegietatik etorritako ura[10].
Arratia ibaiak eta Indusi errekak harana bitan banatzen du, eta bere eragina ikusi daiteke herrien hirigintzan[11].
Mendiak
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Urkiola_-_mountains.jpg/220px-Urkiola_-_mountains.jpg)
Aramozko mendilerroa Urkiolako natura parkean dago, eta ekialdean Durangaldearen eta Arratiaren arteko muga egiten du. Mendikate hori Euskal Mendien sisteman dago, eta isurialde Atlantikoaren eta Mediterraneoaren arteko uren banalerroaren zati da. Paisaiari dagokionez, mendi hauek kareharriz osatuta daude, eta bere batez besteko altuera 800 metrokoa da itsas mailatik gora. Lora gehiena mendiaren gailurrean artadi atlantikoak eta elorri zuriak dira, mendi hegalean berriz, pagadi eta harizti aurkitu ahal dira, pinuarekin batera. Hemen aurkitu dezakegu Leungane mendia, 1008 metrokoa.[12][13]
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Gorbeia_Natural_Park_map.svg/220px-Gorbeia_Natural_Park_map.svg.png)
Eskuagatzeko mendilerroa, Urkiola parkean, eta Aramozko mendilerroko ezaugarri antzekoak dauzka, hemen aurkitu ahal dira Arrietabaso 1018 metrokoa edo Kanpantorreta 1002 metrokoa.
Mendebaldean, berriz Gorbeiako mendigunea aurkituko dugu, Gorbeiako natura parkean. Hemen tontor nagusiena Gorbeiakoa da, 1482 metrokoa, eta Euskal Herri osoan ezaguna bere gurutzea eta bere altueragatik.
Ingurune berdeak
- Gorbeiako natura parkea Euskal Herrian dago, Bizkaia eta Araba probintzien artean, eta foru aldundiak babestutako parke naturala da. Gorbeia Parke Natural izendatu zuten 1994. urtean. Euskal Autonomia Erkidegoko parkerik zabalena da, eta 20.016 hektarea ditu.
- Baltzolako kobazuloak: Haitzulo hauek Dimako herrian daude, Urkiolako Parke Naturalaren barruan. milaka urtetan harriaren higaduraren ondorioz sortutako formazio naturalak dira.
Klima
Arratiako harana Bizkaiako barrualdean dago eta klima atlantikoa du, tenperatura moderatuak eta prezipitazio oso euritsuak baititu.
Tenperaturak epelak dira, negu leunekin. Arratia kostan ez badago ere, itsasoak eragin nabarmena izaten jarraitzen du bere kliman, horrela aire masa hotzak ozeanoaren tenperaturarekin epeltzen dira eta itsasertzera iristen direnean, masak ez dira hain hotzak. Hala ere, udak freskoak izan ohi diren arren, batzuetan bat-bateko beroaldi laburrak ere izaten dira, eta tenperatura 40ºC-ra ere iristen da, batez ere udan.[14]
Batez besteko tenperatura altuena | Batez besteko tenperatura baxuena | Euri egunak | |
---|---|---|---|
Urtarrila | 9º | 3º | 12 |
Otsaila | 10º | 3º | 11 |
Martxoa | 13º | 4º | 11 |
Apirila | 15º | 6º | 13 |
Maiatza | 18º | 8º | 11 |
Ekaina | 21º | 10º | 8 |
Uztaila | 23º | 12º | 5 |
Abuztua | 24º | 12º | 6 |
Iraila | 23º | 11º | 8 |
Urria | 19º | 9º | 11 |
Azaroa | 13º | 6º | 13 |
Abendua | 10º | 4º | 12 |
Batez bestekoa | 16,5º | 7,33º | 10,083 |
Taulan ikusi al daiteken bezala, tenperatura altuenak udako hilabetetan ematen dira: ekaina, uztaila eta abuztua. Hotzenak berriz, neguan. Horrela, batez besteko tenperaturarik altuena abuztuan da, 18ºC-rekin, eta baxuena urtarrilean da, 6Cº-rekin; horrela, oszilazio termikoa 12Cº-koa da, beraz, txikia da.[15]
Prezipitazioak 19mm-tik 110mm-ra bitartekoak dira urtero. Hilabeterik euritsuena azaroa da 13 euri egunekin, eta hilabeterik lehorrena uztaila 5 euri egunak. Hau da, azaroa trantsizio hilabete denez negua eta udazkenaren artean, logikoa da hilabete euritsua izatea. Bestetik, uztaila udan dagoenez normala da euri gutxiago egitea.
Arratia, haranean dagoenez, lainoa[16] sortzen da gau freskoen eta hezeguneen amaieran. Aire hotz eta trinkoa haranen hondoraino jaisten da, eta han hezegunea kondentsatzen da. Egunsentian, aire hotza beherago dago, eta beroa gorago; beraz, beroa trukatzea eragozten da, eta lainoak ordu gehiago iraun dezan laguntzen du, baita egunez ere.
Banaketa politikoa eta biztanleria
Bederatzi udalerriz osatuta dago Arratia, eta taula honetan alfabetikoki ordenatuta hauek dira[17]:
Herria | Biztanleria (2023/01/01) | Biztanleria sexuka (2023/01/01) | Lurraldea hektaretan | ||
---|---|---|---|---|---|
Gizon | Emakume | ||||
![]() |
Arantzazu | 412 | 218 | 194 | 354 |
![]() |
Areatza | 1232 | 591 | 641 | 912 |
![]() |
Arteaga | 763 | 386 | 377 | 1232 |
![]() |
Bedia | 1112 | 539 | 573 | 1639 |
![]() |
Dima | 1497 | 768 | 729 |
Arratiako biztanle gehienak 20-64 adin-tartean daude; Ubide da adin-tarte honetan biztanle gehien dituen udalerria, %69’8, eta Arantzazu gutxien, %56’1. Beste aldetik, Arantzazu da biztanle gehien dituen herria 0-19 adin-tartean: %23’5; aldiz, Ubideko biztanleen %14’8 soilik dago adin-tarte horren barruan. Artea da herririk zaharkituena, %23’3 65 urte baino gehiago ditu; Ubide da adin-tarte honetan ehuneko baxuena duena: %15’4[18].
Biztanleria udalerrika | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
{{zutabe-zerrenda|kopurua=4|
PolitikaHurrengo tauletan 2019 eta 2023ko hauteskundeetan ateratako emaitzak herriz herri azaltzen dira:
Taula hauetan ikus daitekeenez, Arratian EH BILDU eta EAJ alderdiak atera dira azken urteetan. Hala ere, ikusi daiteke parte-hartzearen jaitsiera eta abstentzioen igoera biztanleen artean. Ubide izan da abstentzio gehien izan zituen udalerria 2023an, %30'60, eta Arantzazu gutxiena, %18'33.[19] Garraioa![]() Arratiako tranbiak eskualdea XX. mendeko lehenengo erdialdean lotu zuen Bilborekin eta Durangorekin, sasoi harten garrantzi handikoa izan zen. N-250 errepideari esker, Tarragona, Bilbo eta Donostia lotzen dituen errepideak, Gasteiztik pasatuz, eskualde horretatik pasatzean herritarrek Bizkaiko hiribururako sarbide erraza dute. Horrela, herriak lotzeko Areatza, Zeanuri eta Artea herrietatik ere igarotzen da BI-3530 errepidea. Garraio publikoari dagokionez, Euskotren Bediatik zein Lemoatik igarotzen da. Beste aldetik, hiru autobus-linea nagusi daude[20][21][22]:
![]() HizkuntzakArratiako hizkuntza koofizialak, Euskadiko beste eremutan bezala, euskara eta gaztelania dira, eta, beraz, biztanle guztiek ez dute ama-hizkuntza partekatzen.
Arratia osatzen duten herri guztien batez bestekoa eginez, 2021ean biztanleria osoaren %70.43ak euskaraz egiten zekiela ateratzen da. Ehuneko horretatik, % 46,94k baino ez du euskara ama-hizkuntza, eta gaztelania ama-hizkuntza moduan handitu egin da.. Hala, Arratian, batez beste, % 5,12ko gutxiengoak ez ditu ama-hizkuntza euskara eta gaztelania. Arratia eskualdeko euskara gorde eta berreskuratzeko helburuarekin sortu zen duela urte batzuk Geure Berbategie programa[32]. Programa horrek bertako euskararen kontserbazioa bideratu nahi du; horretarako kanta herrikoiak, esaerak, aditzak, lexikologia, toponimia eta abar aztertu dira gordetzeko[33]. Kantak ezagutarazteko asmotan, AK-37 taldea sortu da, Igorreko Institutuko ikasleek osatuta. Talde horrek Gerra Zibilaren garaiko kantak moldatu dituzte Bizkaia osotik kontzertua eskaintzeko[34]. HedabideakArratiako bailaran hiru hedabide nagusi daude: OndareaArkitektura zibilaDorretxeakErdi aroan jauntxoak dorretxeak eraikitzen zituzten beraien lurrak babesteko eta gerrarako. Hauek ziren dorretxeen funtzioa. Igorren, Abeldaño familia bizi zen. Hauek Euskal Herriko historian asko markatu dute. Hots, garai hartan Euskal Herrian bi bando garrantzitsu egon ziren: ganbuinotarrak eta Oñastiarrak. Famili hau, ganbuinoen nagusia izan zen eta Igorreko palazioan bizi zen (gaur egun baserria)[35]. Erdi aroa bukatutzat eman zenean, Espainiako erregeak lurren arteko gerrak bukatzeko agindua eman zuen. Agindu hau betetzen ez zuenak erbesteratua izango zen eta bere ondare eta dorretxeak galduko zituen. Beraz, Arratian ez da dorretxerik mantentzen. Jauregiak![]() Erdi aroa igarota, Bizkaiko jendea noblea zen. Hau da hidalgoa. Baina, titulua izan arren, ez ziren oso dirutsuak eta Bizkaiko Lurrak foruarengatik babestuta ez zeukaten jaberik. Beraz, lurrak famili baten izenpean egotea legez kontrakoa zen eta jauregiak eraikitzea oso garestia. Horregatik, Arratiako bailaran oso jauregi gutxi aurkitu daitezke. Zeanurin XVIII. eta XIX. mendean eraikitako estilo barroko eta rokokoko jauregi batzuk badaude. Areatzan Gudarien Plazan Marques de Riscal edo Gortazar jauregia dago[36]. XVI. mendean egiten hasi zen jauregia da eta XVII-XVIII. mendean bukatu zen. Estilo errenazentista batekin hasi eta estilo rokoko batekin amaitzen da. Azken hori ondo kontserbatutako fresko batean ikus daiteke. Jauregia urte askotan Rotaetxe familiarena izan zen. Gaur egun, udalaren esku dago. Aipatzekoa da, Espainiako erregeak emandako aginduaren ondoren, dorretxeak jauregi bihurtu ziren. Baina, Gortazar jauregia sorreratik jauregia izan da. BaserriakNekazaritzak bizirauteko baliabide justua ematen zuen. Nekazariek beren animaliak saltzen zituzten eta ikazkin gisa lan egiten zuten hilabete batzuetan. Horregatik, bailarako baserrietan aldaketa gutxi izan dira. Zeanurin XVI. mendeko baserriak dira nagusi. Diman, berriz, garai aberatsa izan zen, eta nekazariek baserriak berritzeko aprobetxatu zuten. Baserriak berritzen aitzindaria izan zen familia bat egon zen, Euskal Herriko historian eragina izan zuena. Zamakola familia da eta kale bat ere badute Bilbon. Baserriak hiru solairuko forma kubikoa izaten hasi ziren. Beheko solairua ganaduarentzako ukuilua zen. Lehenengo solairuan familia bizi zen eta pisurik altuena janaria gorde eta lehortzeko biltegia zen. Diseinu honek herrian iraultza bat eragin zuen eta arrakasta handia izan zuen, diseinu honekin eraiki zen lehen baserriari "Caserio Arratiano" izena jarri zitzaion[37]. Mitologia![]() Harana gainerako penintsularekin inkomunikatuta zegoenez, ipuin mitologikoak, tradizioak, ohiturak... gorde egin dira, nahiz eta XIX. mendean Arrigorreaga, Zeberio, Artea eta Areatza lotzen zituen "Errege Bidea" izeneko bide bat egon, bailara leku isolatua izan da luzaroan. Mitologiaren harira, gertaerak Gorbeialdean eta kobazuloetan gertatzen dira. Leku hauetan bizi zirenak hauek ziren: lamiak, jentilak, Tartalo, Gizotxo (tartalo moduko bat, beste erraldoi hiltzailea)...[38] ![]() Baina, hartzaren inguruko kondairak Arratiako biztanleen artean eragin asko izan du. Izaki hau Baltzolako koban bizi zen eta bere kondairak dioenez, behin, janari bila joan zen eta herriko neskatila batez maitemindu zen. Emakumea bahitu eta bere koban giltzapetu zuen harremanak mantenduz berarekin. Seme bat izan zuten, erdi gizakia eta erdi hartza. Umeak amari esaten zion “ama, zer egiten dugu hemen, kobazulo barruan?”, eta amak erantzuten zion: “aitak, hartzak, ez du nahi gu irteterik, hemen egon behar gara”, eta umeak zera erantzuten zion: “ama, ni oraindik txikia naiz, baina urte batzuk barru indar nahiko izango dut harri hori kentzeko eta aukera izateko koba honetatik irteteko”. Nagusiagoa egin zenean, hitza bete zuen eta bere amarekin herrian bizitzen hasten da koskorragoa egin arte eta bere bizitza independentea egiten hasi arte. Gizakia bezain azkarra eta zuhurra zen eta hartza bezain boteretsua. Ezaugarri hauekin, kobazuloan zeuden ipotxengandik errementari lanak ikasi zituen. Beraz, herriz herri ibili zen jendeari irakasten armak, zaldientzako erradurak… nola egin. Bizkaian, Juantxo hartza bezala ezagutzen da izaki mitologiko hau. Gipuzkoan aldiz, Patxi errementeria izena dauka[39][40]. Azken izaki mitologiko aipagarriena Anbotoko Mari da. Baina, bere benetako izena “Anbotoko Señorea” da. Kondairak dioenez, Anboton urteko 6 hilabete igarotzen zituen eta bestelako sei hilabeteak bere bigarren etxean. Euskal Herriko leku desberdinetan, Mariren bigarren etxea desberdina da. Arratiarrentzako, Supelegor bere bigarren etxea da. Baina, Anbototik Supelegorrerako bidaia oso luzea dela kontuan izanda, Baltzolako koban geldialdi bat egiten zuen Marik. Arratiar ezagunak
Erreferentziak
|