Atari:Hezkuntza/Euskal Herriko historia 100 objektutan/100 objektuak

Ezagutzen den maparik zaharrena.

San Joan Ante Portam Latinameko gezidun burezurra

🕑 K.a. 3300

Neolitoko lehenengo gerra biziraun zuen gizon baten burezurra.

Soalarko iruinarria

🕑 K.a. 1500-3500

Monumentu megalitiko antropomorfoa.

Kanpai formako ontzia Ciempozuelos motako dekorazioduna

🕑 Kalkolitoa

Kanpai-formako ontzien kultura Euskal Herrian

Axtrokiko ontziak

🕑 K.a. VII. mendea

📍 Espainiako Arkeologia Museo Nazionala

Brontze Aro Amaierako urrezko bi ontzi.

Mikeldiko idoloa

🕑 Burdin Aroa

📍 Bilboko Euskal Museoa

Betoiei lotutako eskultura misteriotsua

Aldaba

🕑 Burdin Aroa

Jabetza pribatuaren lehen elementuak

Etxauriko ezpata

🕑 K.a. V. mendea

La Tené kulturako arma.

Kaikua

🕑 Historiaurrea

📍 Baionako Euskal Museoa

Abeltzaintzari lotutako esnearentzako ontzi berezia

Antzinaroa

Irulegiko eskua

🕑 K.a. I. mendea

Baskoierazko idazkun zaharrena duen pieza.

Barskunes

🕑 K.a. I. mendea

Bengoda izeneko baskoien hiriko txanpona.

Arrolako Oppidumeko taula erretikulatua

🕑 ~K.a. I. mendea

📍 Bizkaiko Arkelogia Museoa

Erabilera ezezaguna zuen kastro bateko elementua.

Iruña Veleiako miliarioa

🕑 I. mendea

Erromatar bideen sorrera

Bakoren garaipena

🕑 II. mendea

Baskoien eremuko villa bateko mosaikoa.

Lergako hilarria

🕑 II. mendea

Aitzineuskaraz idatzitako Ummesahar hitza.

Baionako Euskal Museoa II

📍 Baionako Euskal Museoa

Higerko brontzeak

🕑 II. mendearen amaiera

📍 Oiasso Erromatar Museoa

Erromatarrak kostaldean eta kostaldeko bidea.

Hazparneko aldarea

🕑 III. mendea

📍 Hazparneko eliza

Novenpopulaniaren sorrera iragartzen duen aldarea.

Erdi Aroa

Argiñetako Aczenari

🕑 IX. mendea

📍 Bizkaiko Arkeologi Museoa
🌍 Argiñetako nekropolia

Bizkaiko lehen kristautasuneko hilobiak.

Errolanen adarra

🕑 XI. mendea

📍 Paul Dupuy museoa

Orreagako guduko erlikia faltsua.

Leireko kutxatila

🕑 1004

📍 Andre Mariaren Zeruratzearen parrokia (Zarautz)

Arte islamikoaren adibide bikaina.

Zarauzko nekropolia

🕑 X. mendea

Menditik berriro kostara jaitsiera.

Lizarrako forua

🕑 1090-1164

📍 ?

Euskal Herriko hainbat foru sortzeko oinarria.

Joben kapitela

🕑 1130

Eskultura erromanikoko adibide bakuna.

Iruñeko Bibliak

🕑 XII. mendea

📍 Amienseko liburutegia

Iruñean sortu eta ilustratutako Bibliak.

Mendabiako Nafarroako kateak

🕑 1212 (?)

📍 Legardako baseliza

Nafarroako armarria osatzen duen elementua.

Eunateko Andra Mariaren eskultura

🕑 XII. mendea

📍 Eunateko Andre Mariaren eliza

Tenplarioak eta Mariaren gurtza, Donejakuerako bidegurutzean.

Iruñeko Lignum crucisa

🕑 XV. mendea

📍 Iruñeko katedrala

Nafarroako Erresuma eta bere diplomazia.

Ganboatarren armarria

🕑 XV. mendea

Banderizoetako familia boteretsu baten ikurra.

Urbietako itsasontzia

🕑 XV. mendea

📍 Bizkaiko Arkeologi Museoa

Bizkaiko itsas-bideen berregitea, 5 mendez in-situ egondako itsasontzi baten bidez.

Laia

🕑 Erdi Aroaren amaiera

Baserrien hasieran sortutako tresna

Teila

🕑 Zehaztugabea

📍 Albaola Itsas Kultur Faktoria

Etxeetako estalpearen ikur, eta euskaldunena arkeologian.

Belar-meta

🕑 Zehaztugabea

📍 Igartubeiti baserria

Baserri munduaren hedapena.

Aro Modernoa

Amaiurko gazteluko objektua I

🕑 1521

📍 Amaiurko Arkeologia Museoa

Nafarroako Erresumaren konkista.

Uztarria

🕑 Zehaztugabea

Nekazaritza eta animaliak.

Mailu hidraulikoa

🕑 Zehaztugabea

📍 Mirandaola

Burdinolen hedapena Euskal Herrian.

Getariako manillak

🕑 1524

📍 Gordailua

Esklaboen komertzioa.

Linguae vasconum primitiae

🕑 1545

📍 Frantziako Liburutegi Nazionala

Euskaraz idatzitako lehenengo liburua.

Frantzisko Xabierren beso ustelgabea

🕑 1552

📍 Gesù eliza

Euskaldunak munduan I: ebanjelistak

Emakumeen burukoak

🕑 XVI. mendea

Erdi Aroaren amaierako eta Aro Modernoaren hasierako emakumeen janzkera berezia

Sorgin ehiza Euskal Herrian

🕑 XVI. mendea

📍 ?

Sorgin-ehizarekin lotutako objektu bat

San Joan baleontzia

🕑 1560ko hamarkada

📍 Albaola Itsas Kultur Faktoria

Kanadan hondoratu eta Gizateriaren Ondare den baleontzia.

Martiodako erlikiak

🕑 XVII. mendea

📍 Arabako Arte Ederren Museoa

Hurtado de Mendozatarrek Flandriatik ekarritako erlikiak.

Aralarko San Migelen irudia

🕑 1756

📍 Done Mikel Aralarkoaren santutegia

Euskal Herriaren zaindaria.

Ezkio-Itsasoko talo-burdina

🕑 Zehaztugabea

Artoaren iritsiera eta iraultza Euskal Herrian.

Caracasko Konpainiaren akzioa

🕑 1728

📍 Itsas Museoa

Euskaldunak munduan II: merkatariak.

Zamalzaina

🕑 Zehaztugabea

📍 Euskadiko Industria Ondare Higigarriaren zentroa

Maskaradak eta ihauteriak.

Bilboko Kontsulatuaren Armairu Artxibategia

🕑 XVIII. mendea

📍 Itsasmuseum

Bilbo, merkataritzara irekitako hiria.

Trabuketea

🕑 Zehaztugabea

📍 Añanako Gatz Harana

Gatza eta gatzagak ustiatzeko tresna.

Wolframioa

🕑 1783

📍 Laboratorium Bergara

Euskal ilustrazioa.

Aro Garaikidea

Almadia

🕑 Zehaztugabea

📍 Almadiaren Museoa

Nafarroako basogintzaren asmakuntza.

Sarako deportazioen plaka

🕑 1794

📍 Sara

Frantziako Iraultzaren ondorioak Lapurdin.

Pegarra

🕑 Zehaztugabea

📍 Euskal Zeramikagintza Museoa

Emakumeen sozializazioa, ura eta leku komunak.

Araba Jeneralaren kapela

🕑 1808

📍 Arma Museoa

Napoleondar gerrak.

Simon Bolivarren hilobia

🕑 1830

📍 Casa Museo Simón Bolivar

Euskaldunak munduan III: politikariak.

Soinuenea I

🕑 XIX. mendea

📍 Soinuenea

Soinuenea I.

Txapel gorria

🕑 1833

📍 San Telmo Museoa

Karlismoaren ikur nagusia.

Egurrezko bagoneta baskulagarria

🕑 XIX. mendea

📍 Meatzaritza Museoa

Bizkaiko meatzeak ustiatzeko tresna.

Burdinbidearen Museoa I

🕑 XIX. mendea

📍 Meatzaritza Museoa

.

Santa Kruz apaizaren bandera

🕑 1873

📍 Karlismoaren Museoa

Bigarren Karlistaldiko gerrillari baten ikurra.

Damaskinatutako markoa

🕑 1888

📍 Eibarko Armagintza Museoa

Eibarren garatutako damaskinatu teknikaren adibide.

Fournierren lehen karta sorta

🕑 1889

📍 Fournier Museoa

Arabako industrializazioaren objektu mitikoa.

Paxia

🕑 XIX. mendea

📍 Nafarroako Museo Etnografikoa

Umeak bataiatu aurreko talismana.

Karburozko lanpara

🕑 XIX. mendea

📍 Meatzaritza Museoa

Iluntasuna hausteko tresna, meatze zein baserrietan.

Cánovas del Castillo hiltzeko erabilitako pistola

🕑 1897

📍 Arma Museoa

Cánovasen hilketa eta errestaurazioko politika .

Makina erreminta I

🕑 XIX. mendea

📍 Makina Erramintaren Museoa

Euskal industrializazioaren adibidea.

Burdinbidearen Museoa II

🕑 XIX. mendea

📍 Meatzaritza Museoa

Denboraren neurketa Euskal Herrian.

Baionako Euskal Museoa IV

🕑 XX. mendea

📍 Baionako Euskal Museoa

Belle Epoque.

Pasionariaren liburutegia

🕑 XX. mendea

📍 Meatzaritza Museoa

Euskal Herriko langile mugimendua.

Mort pour la Patrie eskultura

🕑 1920

📍 ?

Lehen Mundu Gerran hildako euskaldunen omenez.

Jean Etchebarneren gerrako kaskoa

🕑 1914

📍 Nafarroako Museo Etnografikoa

Muga pasa zuen desertore baten kaskoa.

Zesta-punta

🕑 XX. mendea

📍 San Telmo Museoa

Euskal pilota, jai-alai, erraketistak...

Eskusoinu txikia

🕑 XX. mendea

📍 Soinuenea

Italiatik trenarekin batera etorritako instrumentu tradizionala

SIGMA josteko makina

🕑 XX. mendea

📍 Makina Erramintaren Museoa

Makina erramintaren moldaketa, etxeko lanetarako.

Euzkadiren errotatiba

🕑 1913

XX. mendeko gatazkak laburbiltzen dituen industria-ondarea.

Xabiertxo liburua

🕑 1925

📍 San Telmo Museoa

Euskara ikasteko lehen baliabidea.

Espainiako Bigarren Errepublikako bandera oroigarria

🕑 1932

📍 San Telmo Museoa

Espainiako Bigarren Errepublikaren aldarrikapenaren lekuko.

Agirre Lehendakariaren idazmakina

🕑 1937

📍 Gernikako Bakearen Museoa

Lehen Eusko Jaurlaritzaren argitalpen tresna.

Gernikako txanpon urtuak

🕑 1937

📍 Gernikako Bakearen Museoa

Gernikako bonbardaketaren lekuko.

Botilen hilerria

🕑 1937

📍 San Kristobal gotorlekua

Preso antifrankisten hobi komuna.

Baionako Euskal Museoa V

🕑 1940

📍 Baionako Euskal Museoa

Bigarren Mundu Gerra.

Sardina-otzara

🕑 XX. mendea

📍 Bilboko Euskal Museoa

Santurtzitik Bilbora, sardinak saltzen.

Lertxun-marra

🕑 XX. mendea

📍 Bilboko Euskal Museoa

Euskaldunak munduan IV: artzainak eta langileak.

Balenciaga Museoa I

🕑 XX. mendea

📍 Balenciaga Museoa

Belle Epoque eta turismoa Euskal Herrian.

Crosseta

🕑 1970ko hamarkada

📍 Eibarko Armagintza Museoa

Dibertsifikazio industriala zein euskal txirrindularitza zaletasunaren adibidea.

FAGOR mini PLV 127 baporezko lisaburdina

🕑 XX. mendea

📍 Lenbur

Euskal kooperatiba batean sortutako etxe-tresna

Mikel Laboaren gitarra

🕑 Aro Garaikidea