Zainzuri

Zainzuri
Iraute egoera
Arrisku txikia (IUCN 3.1)
Sailkapen zientifikoa
Erreinua	Plantae
Ordena	Asparagales
Familia	Asparagaceae
Generoa	Asparagus
Espeziea	Asparagus officinalis {{Taxotaula/autoritatea/landare|Q1043}}
Datu orokorrak
Iturria	asparagus

Zainzuria edo frantses-porrua barazki luzea eta haritsua da, zuri edo berde kolorekoa eta lodiera desberdinetakoa. Barazki horren asparagina izeneko substantzia gernura pasatzen delako gertatzen da hori.

Gurean, Nafarroako Erriberakoa preziatua da.

Zainzuria Afrikatik eta Ekialdetik etorritako landarea da. Duela 6.000 urte baino gehiago lantzen zuten egiptoarrek, eta horien bidez iritsi zen Greziara eta Erromara.

Elikaduraren ikuspuntutik, oso kaloria gutxi dituen janaria dugu (10-20 kcal 100 g-ko): ez du koiperik eta karbohidratoak ere gutxi, proteinetan barazki aberatsenetako bat bada ere (% 2,28). Zuntz dezente du (% 2,1), A, C eta E bitaminak ere bai, eta B taldekoetan azido foliko ugari du. Gatz mineraletan, potasioa, fosforoa, burdina eta magnesioa ditu batik bat.

Kimuek asparagina eta tironina (aminoazido usaintsu bat) dauzkate, eta, gainera, nitrogenoa, sufrea, koniferina deritzan glukosido bat, bainilina, azido sukzinikoa, azukrea, etab.

Laborantza

Bi motatako esparrago freskoak daude: zuriak eta berdeak. Udaberrian eta uda-hasieran hazten dira, eta 30 cm inguru dutenean biltzen dira.

Sukaldean

Zainzuri berdeak beurre blanc saltsan.

Zainzuriak urdaiazpikoarekin.

• Zainzuri-krema
• Zainzuri-tortilla
• Zainzuriak arrozarekin
• Zainzuriak urdaiazpikoarekin

Kanpo loturak

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Zainzuri

• (Gaztelaniaz) Nafarroako zainzuriaz probintziako gobernuaren webgunean