Jacinto Benavente

Jacinto Benavente
	; Irudi gehiago
; Gorteetako diputatua	; 1918ko otsailaren 28a - 1919ko otsailaren 5a ; Barrutia: Madril
; Gorteetako diputatua
Bizitza
Jaiotza	Murtzia, 1866ko abuztuaren 12a
Herrialdea	Espainia
Heriotza	Málaga, 1954ko uztailaren 14a (87 urte)
Familia
Aita	Mariano Benavente
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Hezkuntza
Heziketa	Madrilgo Complutense Unibertsitatea
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	antzerkigilea, kazetaria, idazlea, politikaria, poeta, film-zuzendaria eta abokatua
Lantokia(k)	Madril
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1922) ; Hijo Predilecto de Madrid (1924) ; Grand cross of the Civil Order of Alfonso XII (1924) ; Alfontso X.a Jakitunaren Ordenako Gurutze Handia (1944) ; Medal of Work Merit (1950) ; Mariano de Cavia' Price ; Gold Medal of Work Merit (1950) ;
Kidetza	Real Academia Española
Genero artistikoa	dramaturgia; antzerkia

Jacinto Benavente Martínez (1866ko abuztuaren 12a – 1954ko uztailaren 14a) Espainiako antzerkigilea izan zen, 1922an Literaturako Nobel Saria lortu zuena^[1].

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Pediatra baten seme izanik, horrekin lotu izan da bere lanetan haurtzaroarekiko erakutsi duen ardura: Niños (1917) liburua eta haurrentzako antzerkiak. Zuzenbide ikasketak alde batera utzi zituen literaturari ekiteko. Autorearen lehen lana (El teatro fantástico, 1892), gaia Musset eta Shakespearerengandik hartua zuena, lau pieza laburrez osatua zen. Ondoko urtean, Cartas de mujeres argitaratu zuen, geroko antzerki lanetan emakumeen psikologiarekiko erakutsi zuen interesaren aitzindari. Ehundik gora lan idatzi zuen: El nido ajeno (1984), Gente conocida (1896), La comida de las fieras (1898). 1901etik aurrera antzerki lan sakonagoak egin ditu. Hala, 1907an Los intereses creados azaldu zen, dena diruaren mende jartzen duen gizarte baten satira umoretsua. 1908an La fuerza bruta aurkeztu eta ondoko urtean haurrentzako antzerki talde bat sortu zuen, haiei zuzenduriko lanak idatziz (El príncipe que todo lo aprendió en los libros, 1910). Nekazari giroan kokaturiko Señora Ama (1908) eta La malquerida (1913) lanetan pertsonaia nagusiak emakumeak dira, gizon zitalek azpiraturik aurkitzen direnak. Geroztikako izenburu anitzen arteko zenbait: La ciudad alegre y confiada (1916), Los intereses creados delakoaren segida; Campo de armiño (1916); Lecciones de buen amor (1924); Pepa Doncel (1928); Vidas cruzadas (1929); La honradez de la cerradura (1942); La infanzona (1945). 1922an Literaturako Nobel Saria jaso zuen.

Lan nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jacinto Benaventek 172 antzezlan idatzi zituen, horietatik nabarmenenak honako hauek izanik:

Los intereses creados (1907)
Rosas de otoño (1905)
Señora ama (1908)
La malquerida (1913)
La ciudad alegre y confiada (1916)
Campo de armiño (1916)
Lecciones de buen amor (1924)
La mariposa que voló sobre el mar (1926)
Pepa Doncel (1928)
Vidas cruzadas (1929)
Aves y pájaros (1940)
La honradez de la cerradura (1942)
La infanzona (1945)
Titania (1946)
La infanzona (1947)
Abdicación (1948)
Ha llegado Don Juan (1952)
El alfiler en la boca (1954)

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Peláez Martín, Andrés. (2003). Historia del teatro español. II Cap.: El arte escenico en la edad de plata Madril: Gredos, 2201 or. ISBN 84-249-2393-6..

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q83184
Multimedia: Jacinto Benavente / Q83184

Artikulu hau Madrilgo Erkidegoko biografia baten zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.

[1] Peláez Martín, Andrés. (2003). Historia del teatro español. II Cap.: El arte escenico en la edad de plata Madril: Gredos, 2201 or. ISBN 84-249-2393-6..

[1]

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023)
1: Ez zuten eman