Karl von Frisch

Wikipedia, Entziklopedia askea
Karl von Frisch

Bizitza
JaiotzaViena1886ko azaroaren 20a
Herrialdea Austria
HeriotzaMunich1982ko ekainaren 12a (95 urte)
Hobiratze lekuaFriedhof am Perlacher Forst (en) Itzuli
Familia
AitaAnton von Frisch
AmaMarie von Frisch
Seme-alabak
Anai-arrebak
Familia
Hezkuntza
HeziketaVienako Unibertsitatea
Municheko Unibertsitatea
Tesi zuzendariaHans Przibram (en) Itzuli
Hizkuntzakalemana
Jarduerak
Jarduerakerlezaina, etologoa, unibertsitateko irakaslea eta entomologoa
Lantokia(k)Munich
Enplegatzailea(k)Municheko Unibertsitatea  1958)
Wrocławeko Unibertsitatea  1925)
Grazko Unibertsitatea  1950)
University of Rostock (en) Itzuli  1923)
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Society
Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia
Suediako Zientzien Errege Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia
Zientzien Bavariar Akademia
Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala
Zoologisch-Botanische Gesellschaft (en) Itzuli

Find a Grave: 92967869 Edit the value on Wikidata

Karl von Frisch (Viena, Austria-Hungariako Inperioa, 1886ko azaroaren 20a - Munich, Alemania, 1982ko ekainaren 12a) austriar zoologo eta etologoa izan zen.[1]

Erleei buruzko ikerketa izugarriak egin zituen. Aurkitu zuen erleek zuten dastamen eta usaimena. Berak demostratu zuen erleek beren dantzaren bidez adierazten zutela janariaren norabidea eta distantzia. Halaber, demostratu zuen erleek nola erabiltzen duten eguzkia orientatzeko, argi polarizatua bereizteko gai direlako.[1]

Nikolaas Tinbergen eta Konrad Lorenz ikertzaileekin batera, Fisiologia/Medikuntzako Nobel Saria jaso zuen 1973an. Bere Erleen bizitza liburua (oraindik ez dago euskaraz) irakurri beharrekoa da.[1]

Biografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erleen arteko komunikazio-sistemei buruzko hipotesia landu zuen. Erleen hegaldiak eta jokabideak aztertu zituen; hegaldiaren erritmoak eta nondik norakoak (dantza) erle batek beste erleei polena non zegoen adierazteko modua ziren, haren ustez. Gaur egun, horretaz zalantzak badaude ere, abereen arteko komunikazio-kodeen ikerketara eraman zituen ikertzaileak hipotesi horrek.

Medikuntzako Nobel saria irabazi zuen 1973an.

Frischen lan nagusiak hauek dira:

  • Aus dem Leben der Bienen, Du und das Leben (1955)
  • Tanzsprache und Orientierung der Bienen (1965).

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. a b c Aizpurua, Martxel. (2020). «Erleekin solasean» www.buruxkak.eus (UEU) ISBN 978-84-8438-706-0. (Noiz kontsultatua: 2020-03-02).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]