Frédéric Mistral

Frédéric Mistral
	; Irudi gehiago
comité du museon Arlaten (en) lehendakari
; Capoulié of the Félibrige (en)
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Joseph Étienne Frédéric Mistral
Jaiotza	Maillane, 1830eko irailaren 8a
Herrialdea	Frantzia
Lehen hizkuntza	okzitaniera
Heriotza	Maillane, 1914ko martxoaren 25a (83 urte)
Hobiratze lekua	Cimetière de Maillane (en)
Familia
Aita	François Mistral
Ama	Adélaïde Mistral
Ezkontidea(k)	Marie Mistral
Seme-alabak	ikusi Marius Ferréol (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Aix-Marseille University (1896-1971) (en)
Hizkuntzak	frantsesa; okzitaniera
Jarduerak
Jarduerak	idazlea, poeta eta lexikografoa
	Parte-hartzailea Museon Arlaten (en) ; Congress of Aix-en-Provence (en) ; Félibrige (en) ;
Lan nabarmenak	ikusi Mirèio (en) ; Lou Tresor dóu Felibrige (en) ; Lis Isclo d'Or (en) ; Lou Pouèmo dóu Rose (en) ; Calendau (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1904) ; Ohorezko Legioko komandantea (1909ko maiatzaren 28a) ; Ohorezko Legioko ofiziala (1895eko urtarrilaren 4a) ; Ohorezko Legioko zalduna (1863ko abuztuaren 14a) ; Vitet Prize (1884) ; Alfred Née Award (1897) ;
Influentziak	Antoine Blaise Crousillat (en)
Kidetza	Félibrige (en) ; Société littéraire et scientifique de Castres (en) ; Celtic dinner (en) ; Academy of Sciences, Letters and Arts of Marseille (en)
Mugimendua	Félibrige (en)
Izengoitia(k)	Mèste Franc, Gui de Mount-Pavoun, Cousinié Macàri, Michèu Gai, Lou Cascarelet, Grand la Borgno, Lou Felibre de Bello Visto, Un Maianen, Lou Felibre dóu Mas, Antoine Chansroux, Lou Canounge de N-D. de Casten, Lou Felibre de Bèuvezet, Lou Felibre Calu, Jan Chaplo Verne, Un Jouine Felibre, Lou Medecin di Torro, Tounin Clapo, Lou Tout-Obro eta Ambròsi Boufarel
Genero artistikoa	olerkigintza

Frédéric Mistral (Maillane, Rodanoren Ahoak, 1830eko irailaren 8a — ibidem, 1914ko martxoaren 25a) poeta frantziarra izan zen, okzitanierazko kulturaren pizkundean ikur nagusietakoa izan zena. 1904an Literaturako Nobel Saria eskuratu zuen José Echegaray idazlearekin batera. Haren omenez, Lucila Godoy Alcayaga poeta txiletarrak haren deitura ezizentzat hartu zuen, Gabriela Mistral, alegia.

Haurtzaroa nekazari giroan eman ondoren Avignonera joan zen bizitzera, eta bertan Roumanilleren ikasle izan zen. Zuzenbidea ikasi zuen Aix-en-Provencen; zuzenean parte hartu zuen okzitanierazko literaturaren berpizkundearen aldeko higikundean, eta Félibrige eskola sortu zuen 1854an. Mistralek berak itzuli zituen bere lan gehienak frantsesera. Haren literaturgintzaren oinarriak folklorea, ohiturak eta bere jaioterriko paisaia dira. Okzitanieraz idatzitako poesiaren berritzailerik garrantzizkoenetakoa izan zen.Harenak dira Mireille (1859, Mireio, Orixek euskaratua), Calendau (1867), Nerto (1884), Lou Pouèmo dou Rose (1897, Larrosaren poema) eta Lis Oulivados (1912).

Bibliografia

Mireio (1859).
Calendau (1867)
Nerto (1884)
Lis Isclo d'or (1889)
La Reino Jano (1890)
Lou Pouemo dou Rose (1897)
Moun espelido (1906)
Lis Oulivado (1912)
Prose d'Armana (1926-29).

Euskaratutako zenbait lan

Mireio. Euskaratzailea, Orixe. Argitaletxea, Verdes-Atxirika. Bilbon, 1930

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

(Ingelesez) Mistralen biografia

Datuak: Q42596
Multimedia: Frédéric Mistral / Q42596

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023) • Han Kang (2024)
1: Ez zuten eman