Samaniego

Koordenatuak: 42°34′06″N 2°40′45″W / 42.5682°N 2.6791°W / 42.5682; -2.6791
Wikipedia, Entziklopedia askea
Artikulu hau Arabako herriari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Samaniego (argipena)».


Samaniego
 Araba, Euskal Herria
Samaniegoren ikuspegi orokorra.

Samaniegoko armarria

Administrazioa
EstatuaEspainia
ErkidegoaEuskal Autonomia Erkidegoa
LurraldeaAraba
EskualdeaArabako Errioxa
Izen ofiziala Samaniego
AlkateaMaria Pilar Garmendia Iparragirre (Euskal Herria Bildu)
Posta kodea01307
INE kodea01052
Herritarrasamaniegar
Kokapena
Koordenatuak42°34′06″N 2°40′45″W / 42.5682°N 2.6791°W / 42.5682; -2.6791
Map
Azalera10,64 km2
Garaiera572 metro
Distantzia41 km Gasteiza
Demografia
Biztanleria305 (2023)
−6 (2022)
alt_left 158 (%51,8) (%51,8) 158 alt_right
Dentsitatea27,91 biztanle/km²
Hazkundea
(2003-2013)[1]		% 2,84
Zahartze tasa[1]% 25,28
Ugalkortasun tasa[1]‰ 45,45
Ekonomia
Jarduera tasa[1]% 76,19 (2011)
Genero desoreka[1]% 15,29 (2011)
Langabezia erregistratua[1]% 3,69 (2013)
Euskara
Euskaldunak[1]% 27,1 (2010)
Kaleko erabilera [2]%  (2016)
Etxeko erabilera[3]% 7.61 (2016)
Datu gehigarriak
Sorrera data1668
Webguneahttp://www.aytosamaniego.com/

Samaniego Arabako hegoaldeko udalerria da, Arabako Errioxako eskualdekoa. Gasteiztik 41 kilometrora dago. 2019ko datuen arabera 316 biztanle dauzka 10,64 km²-ko eremuan banaturik.

Geografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Udalerri mugakideak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Historia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Guardiaren menpekoa izan zen XV. mendera arte, noiz Gaztelako Erresumak konkistatu baitzuen. Ondoren, 1461. urtean Samaniego gotortu zuten. 1668ko irailaren 30ean hiribildu titulua lortu zuen, Karlos II.a Espainiakoak emana.

Udalerrian hiru herri gehiago zeuden behinola, gaur egun hustuak edo galduak: Pazuengos, Murriarte eta San Millán.

Demografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Samaniegoko biztanleria

Politika[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2019ko udal hauteskundeak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2019ko maiatzaren 26ko udal hauteskundeen emaitzen ondorioz Samaniegoko alkatea EH Bilduko Maria Pilar Garmendia da:

Samaniegogo udalbatza

Alderdia

2019

2023
Zinegotziak Boto kopurua Zinegotziak Boto kopurua
Euskal Herria Bildu (EH Bildu)
3 / 7
66 (% 33,85)
4 / 7
105 (% 59,32)
Euzko Alderdi Jeltzalea (EAJ)
3 / 7
86 (% 44,10)
3 / 7
66 (% 37,29)
Euskadiko Alderdi Sozialista-Euskadiko Ezkerra (PSE-EE)
1 / 7
37 (% 18,97)
0 / 7
0 (% 0)
Alderdi Popularra (PP)
0 / 7
2 (% 1,03)
0 / 7
1 (% 0,56)
Datuen iturria: Hauteskundeen emaitzak alea.eus webgunean

Alkateak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Hauek izan dira Samaniegoko azken alkateak:

Alkatea Agintaldi hasiera Agintaldi amaiera Alderdia[4]
Agapito Zuñeda Gonzalez[4][5][6][7] 1979 1983 Euskadiko Alderdi Sozialista
Octaviano Iza Ruiz[4][6] 1983 1987 Euzko Alderdi Jeltzalea
Juan Antonio Zuñeda Estibaliz[4] 1987 1991 Euzko Alderdi Jeltzalea
Gonzalo Saenz de Samaniego Berganzo[4][6] 1991 1995 Euzko Alderdi Jeltzalea
Gonzalo Saenz de Samaniego Berganzo[4][6] 1995 1999 Euzko Alderdi Jeltzalea
Angel Bello Berganzo[4] 1999 2003 Euzko Alderdi Jeltzalea
Abilio Iza Ruiz[4] 2003 2007 Euzko Alderdi Jeltzalea
Abilio Iza Ruiz[4] 2007 2011 Euzko Alderdi Jeltzalea
Cristobal Zuñeda Berganzo[4] 2011 2015 Euzko Alderdi Jeltzalea
Cristobal Zuñeda Berganzo[4] 2015 2019 Euzko Alderdi Jeltzalea
Maria Pilar Garmendia Iparragirre[4][8][9] 2019 2023 Euskal Herria Bildu
Maria Pilar Garmendia Iparragirre[10][11] 2023 Jardunean Euskal Herria Bildu

Garraioa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Araba Bus sareko   eta  lineek zerbitzua ematen diote herri honi:

 Araba Bus
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
9 Gasteiz
(geltokia)		 Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Armentia Trebiñu • Argote • Albaita • Baxauri • Obekuri • Navarrete • Bernedo • Meanuri • Meano • Ekora • Oion • Logroño (Portales)
Gasteiz (Bastiturri) • Gasteiz (epaitegiak) • Gasteiz (unibertsitatea) • Armentia Trebiñu • Urizaharra • Leza (ospitalea) • Guardia • Guardia (hotel-gasolindegia) • Logroño (Portales)		 Logroño
(geltokia)⁠
10 Logroño
(geltokia)		 Logroño (Portales) • Casablanca • Serna • Asa • Guardia (hotel-gasolindegia) • Guardia • Paganos • Nabaridas • Leza • Leza (ospitalea) • Samaniego • Abalose • Donebikendi Zuntzerra • Bastida Haro⁠
17 Bilbo Zanbrana • Briñas • Haro • Bastida • Donebikendi Zuntzerra • Abalose • Samaniego • Leza (ospitalea) • Guardia • Asa Logroño
(geltokia)

Gainera, Eskualdeko Garraioa sareak linea bat ditu udalerrian:

 Eskualdeko Garraioa
 Zerbitzua   Hasiera   Ibilbidea   Amaiera ⁠
22 Guardia
Leza Osp.		 Oion • Ekora • Binasperi • Lantziego • Kripan • Bilar • Serna • Asa • Campillar • Mañueta • Eskuernaga • Samaniego • Lapuebla de Labarca • Eltziego • Paganos • Nabaridas • Leza Guardia
Leza Osp.

Kultura[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Jaiak eta ospakizunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bailarako Ama Birjinaren baseliza.
  • Aste Santuko Berpizkunde igandean Judasen Erretzea ospatzen dute. Bertan, ohitura zaharrari jarraiki, panpina bat erretzen dute herriko espiritu gaiztoak uxatzeko.
  • Irailaren 7tik 11ra, Bailarako Ama Birjina zaindariaren festak ospatzen dituzte.

Euskara[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Samaniegoko hizkuntz nagusia erdera da.

Ondasun nabarmenak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  • Jasokundearen eliza, XV. mendekoa. Gotorleku bezala eraiki zuten. Atari barrokoa du.
  • Samaniego Jauregia, XVII. mendekoa. Egun, hotela da.
  • Bailarako Ama Birjinaren baseliza, herrigunetik at dagoena, Bastidarako bidean.
  • Bodegas Baigorri-ren eraikin modernoa, Iñaki Aspiazu arkitektoak diseinatua[12].

Samaniegar ezagunak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
  2. ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  3. ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l (Gaztelaniaz) «Base de datos de Alcaldes y Concejales: Ministerio de Política Territorial y Función Pública:» www.mptfp.gob.es (Noiz kontsultatua: 2020-03-21).
  5. ↑ (Gaztelaniaz) «La ilusión de aquellos Alcaldes de hace 40 años» Blog Rioja Alavesa (Noiz kontsultatua: 2020-03-09).
  6. ↑ a b c d «Samaniego» Auñamendi Eusko Ikaskuntza (Noiz kontsultatua: 2020-04-13).
  7. ↑ (Gaztelaniaz) Cañamero Redondo et al., Antonio. (1982). Enciclopedia Histórico Geográfica de Álava. Haranburu Editor, (IV. Liburukia) 22 or..
  8. ↑ «PSEk EH Bilduri eman dio alkatetza Samaniegon» Berria 2019-06-16 (Noiz kontsultatua: 2020-03-14).
  9. ↑ (Gaztelaniaz) «Alcaldías en Álava: Labastida, Zigoitia y Laguardia para el PNV, Samaniego para EH Bildu» Gasteiz Hoy 2019-06-15 (Noiz kontsultatua: 2020-03-14).
  10. ↑ «Aldaba jo dute Oionen - Arabako errioxa» Alea 2023-05-29 (Noiz kontsultatua: 2023-06-08).
  11. ↑ (Gaztelaniaz) «Todos los alcaldes y alcaldesas de Álava, pueblo a pueblo» Diario de Noticias de Álava 2023-06-18 (Noiz kontsultatua: 2024-02-03).
  12. ↑ Artium: BODEGAS BAIGORRI. Arkitektura eta enologia

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena:
Euskal Wikiatlasa
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Samaniego&oldid=9639909"(e)tik eskuratuta