Wisława Szymborska

Wisława Szymborska
	; Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Maria Wisława Anna Szymborska
Jaiotza	Kórnik (en) , 1923ko uztailaren 2a
Herrialdea	Polonia
Heriotza	Krakovia, 2012ko otsailaren 1a (88 urte)
Hobiratze lekua	Rakowicki Cemetery (en)
Heriotza modua	berezko heriotza: birikako minbizia
Familia
Aita	Wincenty Szymborski
Ama	Anna Szymborska
Ezkontidea(k)	Adam Włodek (en) (1948 - 1954)
Bikotekidea(k)	ikusi Kornel Filipowicz (en) ;
Hezkuntza
Heziketa	Jagellondar Unibertsitatea
Hizkuntzak	poloniera
Jarduerak
Jarduerak	poeta, idazlea, itzultzailea, saiakeragilea, mekanikaria, literatura-kritikaria eta kritikaria
Lan nabarmenak	ikusi Kot w pustym mieszkaniu (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1996) ; Knight of the Order of Polonia Restituta (1974) ; Herder Prize (1995) ; Knight of the Order of the White Eagle (2011) ; Golden Medal for Merit to Culture (2005) ; Goethe Saria (1991) ; Samuel-Bogumil-Linde saria (1996) ; Kościelski Award (1990) ; honorary doctor of the Adam Mickiewicz University in Poznań (1995eko otsailaren 27a) ; Gold Cross of Merit‎ (1955) ; City of Kraków Award (1954) ;
Kidetza	Polish Academy of Learning (en) ; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; Bavariako Arte Ederren Akademka; Stowarzyszenie Pisarzy Polskich (en) ; Polish Writers' Union (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	ateismoa
Alderdi politikoa	Poloniako Langileen Alderdi Batua

Wisława Szymborska, Maria Wisława Anna Szymborska (Bnin, Polonia Handia, 1923ko uztailaren 2a - Krakovia, 2012ko otsailaren 1a) idazle poloniarra izan zen.

1945an poema aipagarri bat idatzi zuen: Szukam slowa. Zycie Literackie (Bizitza literarioa) aldizkarian lan egiten zuen, astero-astero. Irakurketa burujabea izeneko zutabean, erreflexio literarioekin. Bere herriko aldizkari literarioarentzat kolaboratzaile erregularra da, saio kritikoekin.

1996 urtean Literaturako Nobel Saria jaso zuen.

Literatura lanak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Dlatego zyjemy (Horregatik gara bizi) (1952)
Pytania zadawane sobie (Heure buruari galdezka) (1954)
Wolanie do Yeti (Jetiari deika) (1957)
Sól (Gatza) (1962)
101 wierszy (101 Poema) (1966)
Sto pociech (Alaitasun amaierarik ez) (1967)
Poezje wybrane (Poesia Hautatua) (1967)
Wszelki wypadek (Eduki ahal izan) (1972)
Wielka liczba (Zenbat handia) (1976)
Ludzie na moscie (Zubi gaineko lagunak) (1986)
Koniec i poczatek (Haste-amaiak) (1993)
Sto wierszy - sto pociech (100 Poema - 100 Zorion) (1997)
Chwila (Unea) (2002)

Sariak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Krakoviako Hiria Saria, 1954
Arte eta Kulturaren Ministroaren Saria, 1963
Zygmunt Kaladach Saria, 1990
Goethe Saria, 1991
Vienan, Johannes Herder Saria, 1995
Nobel Saria, 1996

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Bibliografia[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Cano, Harkaitz: Hitlerren lehen argazkia (Wilslawa Szymborska. - Egan, 2001-1/2, 177-178.
Cano, Harkaitz: Prospektua (Wilslawa Szymborska. - Egan, 2001-1/2, 179.

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Polonierazko literatura

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q42552
Multimedia: Wisława Szymborska / Q42552

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023)
1: Ez zuten eman