Axo (euskal mitologia)

Axo, Euskal mitologiako jainkoa izan zen Akitania erromatarraren garaian eta Pirineo aldean.

Berari buruzko inskripzioa Castelnau-Barbarens-en azaldu zen.

Ez dugu berari buruzko ezaugarrien berri, baina Jose Migel Barandiaran eta Bernardo Estornes Lasaren arabera, baliteke dibinitate honek eskualde hartan ugari den ur termalekin zer ikusirik izatea.

Beste aldetik, gogoratu beharra dago Anxo omen dela basajaunen izenetariko bat Iratiko oihana aldean aldean. Nabarmena da Axo eta Anxo izenen arteko antzekotasuna.

Sakontzeko, irakurri: «basajaun»

Toponimoak

• Badago Axola izenenko leize bat Kortezubin.
• Axotarreta izeneko auzoa dugu Ziburun, labar baten gainean.
• Aixola-Aitzola Lasturreko baserri baten izena da.
• Aipagarria baita ere garai batean euskararen zabaltze eremuaren barnean egon zen Kantabriako Ajo (Axo) herria.

toponimiko hauek Axo Aitzarekin lotzen dute. Baliteke orduan Axo dibinitatea aitzarekin lotuta egotea, beste zenbait Jainko-jainkosa bezala.

• Kantabrian ere Ajo/Axo izeneko paraje eta lurmuturra dago.

Bibliografia

• Jose Miguel de Barandiaran, obras completas. Egilea, Jose Miguel de Barandiaran. Argitaletxea, Editorial la gran enciclopedia vasca, Bilbao 1976.
• José Miguel Barandiarán, Dictionnaire Illustré de Mythologie Basque, traduit et annoté par Michel Duvert, Donostia, éditions Elkar, 1994. ISBN 2-913156-36-3
• Enciclopedia General Ilustrada del Pais Vasco, Historia General de Euskal Herria. Argitaletxea, Auñamendi, Zarautz 1978.
• K. Larrañaga Elorza, Euskal Herria Antzinatean. Materiale eta Agiriak, UNED-Bergara, 1988, 316 or., 176 zkia.
• Julien Sacazeren lanak:

• Les Anciens dieux des Pyrénées, nomenclature et distribution géographique. Extrait de la Revue de Comminges (Saint-Gaudens), 28p., 1885.
• Inscriptions antiques des Pyrénées. Hitzaurrea M. Albert Lebèguek eginda. Tolosa, XII-576p. (Bibliothèque méridionale. 2e série,1892. ; 2). Berrargitalpena fakzimilean, Tolosa, ESPER, 1990.
• Inscriptions antiques du Couserans. Tolosa, 28p., 1892. Berrargitalpena fakzimilean, Nîmes, C. Lacour, 2001.

Kanpoko loturak

(Gaztelaniaz) Auñamendi entziklopedia

Kanpo estekak

• Datuak: Q12254545