Madril-Barajas aireportua: berrikuspenen arteko aldeak

Koordenatuak: 40°28′20″N 3°33′39″W / 40.4722°N 3.5608°W / 40.4722; -3.5608
Wikipedia, Entziklopedia askea
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
Savh (eztabaida | ekarpenak)
t 188.127.160.232 wikilariaren aldaketak ezabatuz, 1997kB wikilariaren azken bertsiora itzularazi da.
Etiketak: lehengoratzea SWViewer [1.4]
1. lerroa: 1. lerroa:
{{eraikin infotaula
| izena = Adolfo Suárez Madrid-Barajas
| irudia = Barajas_overview1.jpg
| NAGE = MAD
| NAZE = LEMD
| mota = publikoa
| eragilea = Aena
| hiria = [[Madril]]
| herrialdea = [[Espainia]]
| altuera = 610
| koordenatuak = {{koord|40|29|16|N|3|33|38|W}}
| norabidea = 15R/33L<br />15L/33R<br />18L/36R<br />18R/36L
| luzera = 4.100<br />3.500<br />3.500<br />4.540
| gainazala = Asfaltoa<br />Asfaltoa<br />Asfaltoa<br />Asfaltoa
| estatistikaurtea = 2014
| bidaiariak = 41.833.374
| aldaketa1 = {{gora}}%5,3
| zama = 366.644.000
| aldaketa2 = {{gora}}%5,8
| eragiketak = 342.601
| aldaketa3 = {{gora}}%2,9
}}
[[Fitxategi:Aeropuerto de Madrid-Barajas - Exterior 04.jpg|thumb|width|300px|T4 terminalaren ikuspegia gauez.]]
'''Adolfo Suárez Madril-Barajas aireportua''' ({{lang-es|Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas}}) ([[Aireportuen NAGE kodea|IATA]]: '''MAD''', [[Aireportuen NAZE kodea|NAZE]]: '''LEMD''') [[Madril]]go ([[Espainia]]) nazioarteko [[aireportu]] nagusia da, [[1928]]an irekia. Espainiako aireporturik handiena da, eta, 2011. eta 2010. urteetan 49&nbsp;milioi bidaiarik baino gehiagok erabili zutelarik,<ref name=aenapax>{{es}} [http://www.aena.es/csee/Satellite?pagename=Estadisticas/Home «Estadísticas tráfico: Pasajeros, operaciones y carga»], ''Aena.es''</ref> Estatu horretan bidaiari gehien garraiatzen dituena ere bai. Madrilgo udalerrian dago, hiri horren erdigunetik 13 [[kilometro]]ra, Barajas auzoan.

[[Iberia (enpresa)|Iberia]] aire konpainiaren operazio-toki nagusia da, eta Iberiak bideratzen du aireportuko trafikoaren %&nbsp;60 inguru. [[2005]]. urtean 41.963.197 bidaiari igaro ziren Adolfo Suárez aireportutik: [[Europa]]ko aireportuetan bosgarrena eta mundukoen artean hambigarrena bihurtu zuen kopuru horrek.

[[2006]]ko [[otsailaren 5]]ean T4 terminala eta lur hartzeko pista berriak martxan jarri ziren, aireportuaren kapazitatea urteko 70.000.000 bidaiarira iristeko. Terminal berria Iberia eta [[Oneworld]] taldeko kideek ([[British Airways]], [[American Airlines]] eta abar) erabiltzen dute, eta terminal zaharrak [[Air Europa]], [[SkyTeam]] eta [[Star Alliance]] taldeei utzi zaizkie.

== Hegaldiak ==

=== Lehenengo terminala (T1) ===
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Aer Lingus:''' [[Cork]], [[Dublin]]
* '''Aerolineas Argentinas:''' [[Buenos Aires|Buenos Aires-Ezeiza]]
* '''Aeromexico:''' [[Mexiko Hiria]], [[Monterrey]]
* '''Aerosur:''' [[Sierrako Santa Kruz]]
* '''Air Canada:''' [[Toronto|Toronto-Pearson]]
* '''Air China:''' [[Pekin|Beijing]], [[São Paulo|Sao Paulo-Guarulhos]]
* '''Air Europa'''<small>(nazioarteko hegaldiak)</small>: [[Agadir]], [[Budapest]], [[Buenos Aires|Buenos Aires-Ezeiza]], [[Cancún]], [[Caracas]], [[Dakar]], [[Habana|Habana-José Martí]], [[Marrakex|Marrakech]], [[Praga]], [[Punta Cana]], [[Salvador]], [[Santo Domingo]], [[Tunisia]], [[Varsovia]]
* '''Air France:''' [[Paris|Paris-Charles de Gaulle]]
:Cityjet: [[Londres|Londres-City]]
:Brit Air: [[Lyon|Lyon-Satolas]], [[Tolosa Okzitania|Tolosa]]
* '''Alitalia''': [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Milan|Milan-Linate]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]]
* '''Air Transat:''' [[Montreal|Montreal-Trudeau]], [[Toronto]]
* '''A.S. Air-X:''' [[Oslo]]
* '''Atlas Blue:''' [[Marrakex|Marrakech]], [[Tanger]]
* '''Blue Air:''' [[Bukarest]]
* '''BRA Transportes Aereos:''' [[Lisboa]], [[Recife]], [[São Paulo|Sao Paulo-Guarulhos]], [[Salvador]]
* '''Bulgaria Air:''' [[Bartzelona]], [[Sofia]]
* '''Condor:''' [[Munich]]
* '''Cubana de Aviación:''' [[Habana|Habana-José Martí]], [[Santiago (Kuba)|Santiago]]
* '''Delta Air Lines:''' [[Atlanta]], [[New York|New York-JFK]]
* '''easyJet:''' [[Asturiasko Printzerria|Asturias]], [[Coruña|A Coruña]], [[Berlin|Berln-Schönefeld]], [[Bristol]], [[Casablanca]], [[Edinburgh|Edinburg]], [[Liverpool]], [[Londres|Londres-Luton]], [[Londres|Londres-Gatwick]], [[Lyon|Lyon-Satolas]], [[Marrakex|Marrakech]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Paris|Paris-Orly]], [[Erroma|Erroma-Ciampino]], [[Tanger|Tanger-Ibn Batouta]], [[Tolosa Okzitania|Tolosa]]
:easyJet Switzerland: [[Basilea|Basilea/Mulhouse]], [[Geneva]]
* '''Germanwings:''' [[Kolonia (Alemania)|Köln/Bonn]], [[Stuttgart]]
* '''Korean Air:''' [[Seul]]
* '''KLM:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]]
* '''LOT:''' [[Varsovia]]
* '''L.T.E. International Airways:''' [[Bergamo|Bergamo-Orio al Serio]], [[Venezia]]
* '''Lufthansa:''' [[Düsseldorf|Dusseldorf]], [[Frankfurt am Main|Frankfurt]], [[Hanburgo|Hamburgo]], [[Munich]]
* '''Meridiana:''' [[Florentzia]]
* '''My Way:''' [[Bolonia]]
* '''Qatar Airways:''' [[Doha]]
* '''Ryanair:''' [[Billund]], [[Bournemouth]], [[Charleroi]], [[Dublin]], [[Eindhoven]], [[Göteborg|Göteborg-Save]], [[Malmo|Malmo-Sturup]], [[Marseilla|Marsella]], [[Nottingham|Nottingham-East Midlands]], [[Porto]], [[Oslo|Olso-Sandefjord]], [[Frankfurt am Main|Frankfurt-Hahn]], [[Beauvais]], [[Erroma|Erroma-Ciampino]], [[Shannon]], [[Santander]]
* '''Santa Barbara Airlines:''' [[Caracas]]
* '''Saudi Arabian Airlines:''' [[Jidda|Jeddah]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Riad]]
* '''Scandinavian Airlines System - SAS:''' [[Kopenhage]], [[Oslo]]
* '''Swiss International Air Lines:''' [[Zürich|Zurich]]
* '''TESIS:''' [[Tripoli]]
* '''Thai Airways International:''' [[Bangkok]]
* '''transavia.com:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]]
* '''Travel Servis:''' [[Praga]]
* '''Tunisair:''' [[Tunisia]]
}}

=== Bigarren terminala (T2) ===
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Air Europa'''<small>(gertuko hegaldiak)</small>: [[Bartzelona]], [[Fuerteventura]], [[Kanaria Handia]], [[Eivissa (udalerria)|Eivissa]], [[Lanzarote]], [[Málaga|Malaga]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Palma Mallorcakoa|Palma]], [[Paris|Paris-Orly]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]], [[Santander]], [[Tenerife|Ipar Tenerife]], [[Tenerife|Hego Tenerife]], [[Vigo]]
* '''TAP Air Portugal:''' [[Madeira]], [[Lisboa]]
:Portugalia Airlines: [[Lisboa]], [[Porto]]
}}

=== Hirugarren terminala (T3) ===
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Lagun Air:''' [[Leon (argipena)|Leon]]
}}

=== Laugarren terminala (T4 eta T4S) ===

{{Hegaldi taula|align=left|
{{Hegaldi taula|align=left|
* '''Aeroflot:''' [[Mosku|Mosku-Sheremetyevo]]
* '''Aeroflot:''' [[Mosku|Mosku-Sheremetyevo]]
26. lerroa: 116. lerroa:
* '''Vueling Airlines:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]], [[Bartzelona]], [[Jerez de la Frontera|Xerez]], [[Lisboa]], [[Málaga|Malaga]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Palma Mallorcakoa|Palma]], [[Paris|Paris-Charles de Gaulle]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]], Donejakue Konpostelakoa, [[Venezia]]
* '''Vueling Airlines:''' [[Amsterdam|Amsterdam-Schiphol]], [[Bartzelona]], [[Jerez de la Frontera|Xerez]], [[Lisboa]], [[Málaga|Malaga]], [[Milan|Milan-Malpensa]], [[Palma Mallorcakoa|Palma]], [[Paris|Paris-Charles de Gaulle]], [[Erroma|Erroma-Fiumicino]], Donejakue Konpostelakoa, [[Venezia]]
}}
}}

== Bidaiariak ==
<div class="floatright">
{| style="border:solid 1px #aaa;" cellpadding="10" cellspacing="0"
|+'''Madril-Barajas nazioarteko aireportuko bidaiari kopuruaren bilakaera 2000-2013 (milioi bidaiari)'''
|-
| <timeline>
ImageSize = width:auto height:250 barincrement:39
PlotArea = left:30 bottom:15 top:10 right:15
AlignBars = justify
Period = from:30 till:55
TimeAxis = orientation:vertical

Colors =
id:gray value:gray(0.5)
id:line1 value:gray(0.9)
id:line2 value:gray(0.7)

ScaleMajor = start:30 increment:5 gridcolor:line2
ScaleMinor = start:30 increment:5 gridcolor:line1

PlotData=
color:blue width:20
bar:2000 from:start till:32.893
bar:2001 from:start till:34.048
bar:2002 from:start till:33.913
bar:2003 from:start till:35.854
bar:2004 from:start till:38.705
bar:2005 from:start till:41.940
bar:2006 from:start till:45.501
bar:2007 from:start till:52.123
bar:2008 from:start till:50.824
bar:2009 from:start till:48.251
bar:2010 from:start till:49.845
bar:2011 from:start till:49.644
bar:2012 from:start till:45.177
bar:2013 from:start till:39.729
</timeline>
|-
|Eguneratua: 2013ko apirilaren 6a.<ref>{{erreferentzia |url = http://estadisticas.aena.es/csee/Satellite?Language=ES_ES&c=Page&cid=1113582476721&pagename=Estadisticas%2FEstadisticas&periodoInforme=Anual |izenburua = AENA |formatua = xls |sartze-data = 2014-01-31 |hizkuntza = es}}</ref>
|}
</div>

{| class="wikitaula"
! Urtea !! Bidaiariak<ref>http://estadisticas.aena.es/csee/Satellite?Language=ES_ES&c=Page&cid=1113582476721&pagename=Estadisticas%2FEstadisticas&periodoInforme=Anual</ref>
|-
| 2000 || 32.893.190
|-
| 2001 || 34.047.931
|-
| 2002 || 33.913.456
|-
| 2003 || 35.854.293
|-
| 2004 || 38.704.731
|-
| 2005 || 41.940.059
|-
| 2006 || 45.501.168
|-
| 2007 || 52.122.702
|-
| 2008 || 50.824.435
|-
| 2009 || 48.250.784
|-
| 2010 || 49.844.596
|-
| 2011 || 49.644.302
|-
| 2012 || 45.176.978
|-
| 2013 || 39.729.027
|}

== Istripuak eta gorabeherak ==
* 1972ko irailaren 30ean, Spantax konpainiaren Douglas C-47B EC-AQE hegazkinak lurra jo zuen aireratzean. Gizabanako bat hil zen.
* 1979ko uztailaren 29an, eraso hirukoitz baten barruan, [[ETA politiko-militarra]]k bonba leherrarazi zuen. Hiru gizabanako hil ziren.
* 1983ko azaroaren 27an, Avianca konpainiaren 011 hegaldiak lurra jo zuen lurreratzera zihoala. 181 lagun hil ziren.
* 1983ko abenduaren 7an, Iberiaren [[Boeing 727]] hegazkin batek (350 hegaldia), aireratzen ari zela, Aviaco konpainiaren [[McDonnell Douglas DC-9]] hegazkin batekin (134 hegaldia) talka egin zuen. 135 lagun hil ziren.
* 2006ko uztailaren 15ean, Thai Airways International konpainiaren Boeing 747-400 HS-TGY hegazkinak (TG943 hegaldia) Air France konpainiaren ERJ-145 hegazkinarekin talka egin zuen. Ez zen zauriturik izan.
* 2006ko abenduaren 30ean, [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] [[Barajasko T4ko atentatua|lehergailua zartarazi zuen 4. terminaleko aparkalekuaren D moduluan]]. Bi lagun hil ziren.
* 2008ko abuztuaren 20an, Spanair konpainiaren 5022 hegaldiak lurra jo zuen aireratu eta berehala. 154 lagun hil ziren.
* 2010eko abenduaren 3an, Espainiako aire trafikoaren kontrolatzaile guztiek egindako greba basatian, Madril–Barajas aireportua itxita geratu zen. [[Espainiako Gobernua]]k [[Espainiako Indar Armatuak|Espainiako Armadari]] baimena eman zion aire trafikoa kontrolatzeko eragiketak bere esku har zitzan.<ref name="theguardian1">{{en}} [http://www.guardian.co.uk/world/2010/dec/04/spanish-airport-strike-state-emergency «Spanish airports reopen after strike causes holiday chaos»], ''The Guardian'', 2010-12-04.</ref> Abenduaren 4ko goizean, [[alerta egoera]] deklaratu zuen Gobernuak, eta kontrolatzaileei lanera itzultzeko agindu. Handik lasterrera, kontrolatzaileak lanera itzultzen hasi ziren, eta greba bertan behera utzi zuten.<ref name="telegraph1">{{en}} [http://www.telegraph.co.uk/travel/travelnews/8181158/Spanish-air-traffic-controllers-marched-back-to-work-as-airports-reopen.html «Spanish air traffic controllers marched back to work as airports reopen»], ''The Daily Telegraph'', 2010-12-04.</ref>

== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}

== Ikus, gainera ==
* [[Munduko aireporturik erabilienak bidaiarien arabera]]

== Kanpo estekak ==

* {{es}} [http://www.aena.es/csee/Satellite?pagename=Estandar%2FPage%2FAeropuerto&c=Page&Language=ES_ES&MO=0&SMO=-1&recortar=0&nombreSelect=vaereo&SiteName=MAD%26cid%3D1049727006353 Aenaren web gunean informazioa]
{{autoritate kontrola}}

{{Espainiako aireportuak}}

{{Europar Batasuneko aireportu nagusiak}}

[[Kategoria:Espainiako aireportuak]]
[[Kategoria:Madrilgo Erkidegoko garraioa]]
[[Kategoria:Madrilgo garraioa]]
[[Kategoria:Barajas]]
[[Kategoria:1931n sortutako aireportuak]]

17:57, 4 urtarrila 2021ko berrikusketa

Adolfo Suárez Madrid-Barajas
IATA: MAD • ICAO: LEMD Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe Espainia
Autonomia Madrilgo Erkidegoa
UdalerriaMadril
District of MadridBarajas
Koordenatuak40°28′20″N 3°33′39″W / 40.4722°N 3.5608°W / 40.4722; -3.5608
Map
Altitudea610 m, itsas mailaren gainetik
Historia eta erabilera
Irekiera1931ko apirilaren 22a
Inaugurazioa1928
JabeaENAIRE
KudeatzaileaENAIRE ENAIRE
Izenaren jatorriaMadril
Barajas
Adolfo Suárez
Arkitektura
Azalera2.400 ha
Aireportua
Pistak
Norabidea Materiala Luze Zabal
14L/32Raglomeratu asfaltiko3.500 m60 m
14R/32Laglomeratu asfaltiko4.100 m, 3.988 m60 m
18L/36Raglomeratu asfaltiko3.500 m60 m
18R/36Laglomeratu asfaltiko, hormigoi4.350 m, 4.179 m60 m
Zerbitzu hiriaMadril
Geltokia <Linea> Geltokia
Feria de Madrid geltokia
Nuevos Ministerios geltokia
Madrid Metro Line 8Barajas (en) Itzuli
Nuevos Ministerios geltokia
Estación de Valdebebas (en) Itzuli
Villalba train station (en) Itzuli
Line C-10terminus
 Madrilgo Renfe Aldiriak
Geltokia <Linea> Geltokia
Estación de Valdebebas (en) Itzuli
Príncipe Pío (en) Itzuli
Line C-1terminus
Luzera4.100
3.500
3.500
4.540
Webgune ofiziala
T4 terminalaren ikuspegia gauez.

Adolfo Suárez Madril-Barajas aireportua (gaztelaniaz: Aeropuerto Adolfo Suárez Madrid-Barajas) (IATA: MAD, NAZE: LEMD) Madrilgo (Espainia) nazioarteko aireportu nagusia da, 1928an irekia. Espainiako aireporturik handiena da, eta, 2011. eta 2010. urteetan 49 milioi bidaiarik baino gehiagok erabili zutelarik,[1] Estatu horretan bidaiari gehien garraiatzen dituena ere bai. Madrilgo udalerrian dago, hiri horren erdigunetik 13 kilometrora, Barajas auzoan.

Iberia aire konpainiaren operazio-toki nagusia da, eta Iberiak bideratzen du aireportuko trafikoaren % 60 inguru. 2005. urtean 41.963.197 bidaiari igaro ziren Adolfo Suárez aireportutik: Europako aireportuetan bosgarrena eta mundukoen artean hambigarrena bihurtu zuen kopuru horrek.

2006ko otsailaren 5ean T4 terminala eta lur hartzeko pista berriak martxan jarri ziren, aireportuaren kapazitatea urteko 70.000.000 bidaiarira iristeko. Terminal berria Iberia eta Oneworld taldeko kideek (British Airways, American Airlines eta abar) erabiltzen dute, eta terminal zaharrak Air Europa, SkyTeam eta Star Alliance taldeei utzi zaizkie.

Hegaldiak

Lehenengo terminala (T1)

Hegaldiak
Cityjet: Londres-City
Brit Air: Lyon-Satolas, Tolosa
easyJet Switzerland: Basilea/Mulhouse, Geneva

Bigarren terminala (T2)

Hegaldiak
Portugalia Airlines: Lisboa, Porto

Hirugarren terminala (T3)

Hegaldiak

Laugarren terminala (T4 eta T4S)

Hegaldiak
GB Airways: Gibraltar
Cityflyer Express: Londres-City
Air Nostrum: Almeria, Asturias, Badajoz, Bolonia, Bordele, Estrasburg, Eivissa, Logroño, Leon, Lyon-Satolas, Marsella, Melilla, Montpellier, Murtzia-San Javier, Nantes, Napoli, Niza, Porto, Iruña, Pisa, Donostia, Santander, Tolosa, Turin, Valentzia, Gasteiz, Zaragoza

Bidaiariak

Madril-Barajas nazioarteko aireportuko bidaiari kopuruaren bilakaera 2000-2013 (milioi bidaiari)
Eguneratua: 2013ko apirilaren 6a.[2]
Urtea Bidaiariak[3]
2000 32.893.190
2001 34.047.931
2002 33.913.456
2003 35.854.293
2004 38.704.731
2005 41.940.059
2006 45.501.168
2007 52.122.702
2008 50.824.435
2009 48.250.784
2010 49.844.596
2011 49.644.302
2012 45.176.978
2013 39.729.027

Istripuak eta gorabeherak

  • 1972ko irailaren 30ean, Spantax konpainiaren Douglas C-47B EC-AQE hegazkinak lurra jo zuen aireratzean. Gizabanako bat hil zen.
  • 1979ko uztailaren 29an, eraso hirukoitz baten barruan, ETA politiko-militarrak bonba leherrarazi zuen. Hiru gizabanako hil ziren.
  • 1983ko azaroaren 27an, Avianca konpainiaren 011 hegaldiak lurra jo zuen lurreratzera zihoala. 181 lagun hil ziren.
  • 1983ko abenduaren 7an, Iberiaren Boeing 727 hegazkin batek (350 hegaldia), aireratzen ari zela, Aviaco konpainiaren McDonnell Douglas DC-9 hegazkin batekin (134 hegaldia) talka egin zuen. 135 lagun hil ziren.
  • 2006ko uztailaren 15ean, Thai Airways International konpainiaren Boeing 747-400 HS-TGY hegazkinak (TG943 hegaldia) Air France konpainiaren ERJ-145 hegazkinarekin talka egin zuen. Ez zen zauriturik izan.
  • 2006ko abenduaren 30ean, ETAk lehergailua zartarazi zuen 4. terminaleko aparkalekuaren D moduluan. Bi lagun hil ziren.
  • 2008ko abuztuaren 20an, Spanair konpainiaren 5022 hegaldiak lurra jo zuen aireratu eta berehala. 154 lagun hil ziren.
  • 2010eko abenduaren 3an, Espainiako aire trafikoaren kontrolatzaile guztiek egindako greba basatian, Madril–Barajas aireportua itxita geratu zen. Espainiako Gobernuak Espainiako Armadari baimena eman zion aire trafikoa kontrolatzeko eragiketak bere esku har zitzan.[4] Abenduaren 4ko goizean, alerta egoera deklaratu zuen Gobernuak, eta kontrolatzaileei lanera itzultzeko agindu. Handik lasterrera, kontrolatzaileak lanera itzultzen hasi ziren, eta greba bertan behera utzi zuten.[5]

Erreferentziak

Ikus, gainera

Kanpo estekak