Roger Penrose

Roger Penrose
	; (2005) Irudi gehiago
Rouse Ball Professor of Mathematics (en)	; 1973 - 1999 ; ← Charles Coulson (en) - Philip Candelas (en) →
Rouse Ball Professor of Mathematics (en)
Bizitza
Jaiotza	Colchester, 1931ko abuztuaren 8a (93 urte)
Herrialdea	Erresuma Batua
Familia
Aita	Lionel Penrose
Ama	Margaret Leathes
Ezkontidea(k)	Joan Isabel Wedge (en) (1959 - 1981); Vanessa Thomas (en) (1988 -
Haurrideak	ikusi Shirley Hodgson; Jonathan Penrose (mul) ; Oliver Penrose (mul) ;
Familia	ikusi Roland Penrose (osaba);
Hezkuntza
Heziketa	Londresko University College 1955) ; University College School (en) ; (1945 - ; Cambridgeko Unibertsitatea ; (1955 - 1958)
Hezkuntza-maila	Doktoretza; Honoris Causa; Honoris Causa; Honoris Causa; Zientzietako doktorea
Tesia	Tensor Methods in Algebraic Geometry (en)
Tesi zuzendaria	J. A. Todd (en)
Doktorego ikaslea(k)	Claude LeBrun (en) ; Tristan Needham (en) ; Richard Jozsa (en) ; Richard S. Ward (en) ; Andrew Hodges; Asghar Qadir (en) ; Lane P. Hughston (en) ; Tim Poston (en) ; Adam Helfer (en) ; Kenneth Paul Tod (en) ; William Shaw (en) ; George A. J. Sparling (en) ; George Burnett-Stuart (en) ; Ross Moore (en) ; Matthew L. Ginsberg (en) ; Peter R. Law (en) ; A. J. Goddard (en) ; John M. McNamara (en) ; Arthur Gary Ryman (en) ; B. P. Jeffryes (en) ; Robert J Low (en) ; Alejandro Miguel Pilato (en) ; Klaus G. Pulverer (en) ; Thomas R. Hurd (en) ; Alexander S. Popovic (en) ; Robert James Baston (en) ; Michael C. Sheppard (en) ; Stephen A. Huggett (en) ; John Moussouris (en) ; Toby N. Bailey (en) ; P. E. Jones (en) ; Simon Williams (en) ; Michael A. Singer (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	W. V. D. Hodge; Hermann Bondi; Paul Dirac; Dennis W. Sciama (mul)
Jarduerak
Jarduerak	matematikaria, fisikaria, filosofoa, unibertsitateko irakaslea, astronomoa eta astrofisikaria
Enplegatzailea(k)	Birkbeck, University of London (en) (1964 - 1973); Oxfordeko Unibertsitatea (1973 - 1998); Gresham College (en) (1998 - ; Leidengo Unibertsitatea (2011 - 2011); Leidengo Unibertsitatea (2011 -
Lan nabarmenak	ikusi Penrose triangle (en) ; Penrose tiling (en) ; Penrose process (en) ; Penrose diagrama; The Emperor's New Mind (en) ; Fashion, Faith, and Fantasy in the New Physics of the Universe (en) ; The Road to Reality (en) ; Cycles of Time (en) ; The Nature of Space and Time (en) ; Shadows of the Mind (en) ; Moore–Penrose inverse (en) ; twistor theory (en) ; Riemannian Penrose inequality (en) ; Penrose interpretation (en) ; Diósi–Penrose model (en) ; Newman–Penrose formalism (en) ; Penrose stairs (en) ; Penrose–Hawking singularity theorems (en) ; Penrose transform (en) ; terrell rotation (en) ; Penrose–Lucas argument (en) ; andromeda paradox (en) ;
Jasotako sariak	ikusi Royal Societyko kidea (1972) ; Copley Domina (2008) ; Errege Domina (1985) ; Adams Saria (1966) ; Eddington Medal (1975) ; IOP Dirac Medal (1989) ; Albert Einstein domina (1990) ; Naylor Prize and Lectureship (1991) ; Helmholtz Domina (1998) ; Karl Schwarzschild Medal (2000) ; Marcel Grossmann Award (2000) ; Josiah Willard Gibbs Lectureship (2000) ; Merituaren Ordena (Erresuma Batua) (2000) ; De Morgan domina (2004) ; Amaldi Medal (2004) ; Fonseca Prize (2011) ; Fisikako Wolf Saria (1988) ; Dirac Medal for the Advancement of Physics (2006) ; honorary doctor of the University of Warsaw (2005) ; honorary doctor of the Catholic University of Louvain (2005) ; Dannie Heineman Prize for Mathematical Physics (1971) ; Knight Bachelor (1994) ; Pomeranchuk Prize (2019) ; Commander of the Cross of the Order of Merit of the Republic of Poland ; Fisikako Nobel Saria (2020) ; Dalton Medal (2005) ; Clarivate Citation Laureates (2008) ; Royal Society Science Books Prize (1990) ; Forder Lectureship (1993) ;
Influentziak	Dennis W. Sciama (mul)
Kidetza	Royal Society; Linzeen Akademia; Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala; Humanists UK (en) ; Oxford University Scientific Society (en) ; Poloniako Zientzien Akademia; Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia; International Society on General Relativity and Gravitation (en) ; Academia Europaea (en)
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	agnostizismoa

Roger Penrose (Erresuma Batua, Colchester, 1931ko abuztuaren 8a) matematikari eta fisikari britainiarra da, eta Oxfordeko Unibertsitatean Matematikako irakasle emeritua. Fisika matematikoan egindako lanagatik ezagutzen da, bereziki erlatibitate orokorraren teoriari eta kosmologiari egindako ekarpenengatik. Halaber, jolas-matematikaren esparruan ere bideratu ditu ahaleginak, eta horrez gain, filosofo polemikoa da.

Londreseko Royal Societyko kide aukeratua izan zen 1972an, eta Knight Bachelor izendatua izan zen 1994an^[1].

Erlatibitate orokorraren eta kosmologiaren fisika matematikoan ekarpenak egin ditu Penrosek. Hainbat sari jaso ditu, 1988ko fisikako Wolf Saria barne, Stephen Hawkingekin partekatu zuena Penrose-Hawkingen berezitasun teoremagatik; 1990eko Aventis Saria eta 2020ko Fisikako Nobel Saria “Zulo beltzen eraketa erlatibitatearen teoria orokorraren iragarpen sendoa dela deskubritzeagatik”, Reinhard Genzel eta Andrea Ghezekin partekatu zuena hain zuzen ere.^[2]

Biografia

Penrose Margaren Leathes eta Lionel Penrose zientzialariaren semea da, eta Oliver Penrose fisiko teorikoaren eta Jonathan Penrose xakelariaren anaia. Colchester, Essex, Ingalaterran jaio zen.

Karrera

1955ean, oraindik ikaslea zenean, alderantzizko orokorra berrasmatu zuen (alderantzizko Moore-Penrose ere deitzen zaio).^[3]

1958an lortu zuen doktoregoa Cambridgen, geometria aljebraikoan tenkatzeko metodoei buruzko tesiarekin, John A. Todd algebrista eta geometrialari ezagunaren ikuskapenarekin. 1965ean, Penrosek berezitasunen lehen teorema probatu zuen. Teoria horren arabera, grabitazio-berezitasun bat izar masibo baten kolapsoan sortzen da ezinbestean (prozesu horretan zulo beltz bat osatuta geratzen da), eta lan horretan oinarritu zen Stephen Hawking fisikaria bigarren Berezitasunen Teorema frogatzeko. Teorema horrek espazio-denbora globalki hiperboliko ororen iraganeranzko osotasun geodesikoa ezartzen du, eta horrek energia-baldintza indartsua asetzen du.^[4]

Urs Schmiden olio-pintura (1995), Penroseren teselazio batekoa

1967an, Penrosek Minkowskiren espazio bateko objektu geometrikoak mapatzen dituen twistoreen teoria asmatu zuen, signatura metrikoa duen lau dimentsioko espazio konplexu batean (2,2). Twistoreek grabitatearen teoria kuantiko batera eraman zezaketen hasierako itxaropenaren porrotaz gain, twistoreek aplikazio ugari aurkitu dituzte eremuen teorian, dispertsio anplitudeen kalkuluan, supersoken teorian eta ekuazio diferentzial partzialen teorian.^[5]

1969an zentsura kosmikoaren hipotesia irudikatu zuen. Honek unibertsoak berezitasunen (zulo beltzak adibidez) berezko iragazgaiztasunetik babesten gaituela proposatzen du (modu informalean), ikusmenetik ezkutatuz. Forma hau, gaur egun, zentsuraren hipotesi ahul bezala ezagutzen da; 1979an, Penrosek bertsio sendoago bat formulatu zuen, zentsuraren hipotesi indartsuaz ezagutzen dena. BKL aieruarekin eta egonkortasun ez-linealarekin batera, zentsura kosmikoaren aierua ebaztea erlatibitatearen teorian arazo garrantzitsuenetako bat da.

Roger Penrose, 1974an Penroseko teselatuak aurkitu zituelako ezagutzen da. Tesela horiek planoa aldizka teselatzen duten bi teselaz osatuta daude. 1984an antzeko ereduak aurkitu ziren atomoen antolaketan kuasikristaletan. Haren ekarpenik garrantzitsuena 1971n espin sareak sartzea izan daiteke, gerora begizten grabitate kuantikoaren funtsezko osagai izan zirenak.^[6] Penrosek eragina izan zuen Penroseren diagramak bezala ezagutzen diren diagramen hedapenean, fisika teorikoan txanpon arrunt bihurtu direnak.

2004an, Penrosek El camino a la realidad: Una guía completa a las leyes del universo argitaratu zuen, 1471 orrialdeko liburua, fisikaren legeei buruzko gida orokor bat emateko asmoarekin. Azken hamarkadetako dibulgazio-liburu onenetako bat da.

Penroseren adimenaren teoria

Penrosek argudiatu du ezen izaera ez-konputaagrria duen zerbaitek egon behar duela gogo-jarduna deskribatzen duten fisika-legeetan. Argudio honek Gödelen ez-osotasunaren teoremak ditu oinarri. Bertan proposizio matematiko jakin baten frogapen formalaren ezintasunari buruz hitz egiten da, giza ulermenarentzat proposamen hau egia den arren. Stuart Hameroff-en pentsakeran ideia berdina azaltzen da. Hameroff-ek zein Penrosek garuna eta adimena bana daitezkeen bi enitate direla deritzote. Hameroff-ek, mediku analista izaki, mikrotubulu eta zitoeskeleto zelularraren inguruan garatutako ikerketei esker argudiatzen du ideia hori. Penrosek, berriz, ez-osotasunaren teoremari esker.

Penrosek defendatzen duen eredua, Hameroff-enarekin batera, neurozientzia konbentzionalaren bitartez azaltzen zailak diren gertaerak azaltzen saiatzen da mekanika kuantikoaren alderdi ezberdinetan oinarrituz (hala nola, koherentzia kontzeptua), bai eta fenomeno fisiko baten existentzia ere, orain arte ezezaguna, neuronen barnean gertatzen dela dirudiena, uhin funtzio kuantikoa murrizketa objektibo orkestratu batean berez kolapsatzen denean.

Organulu zelularren aldeko aipatutako iritziak hainbat iradokizunetan oinarritzen dira:

Entitate hauek mota orotako zeluletan daude, nerbio sistema neuronalik gabeko izaki sinpleen jarrera konplexuentzako azalpena izan daitekeelarik.
Neurona bakoitzak mikrotubulu kopuru oso handi bat duenez, garunaren konputazio indarra 10^13 faktorez haziko litzateke.
Mikrotubuluaren barnean uraren egoera bereziki ordenatu bat existitu liteke, ur “bizinala” deiturikoa, helburu den koeherentzia egoera kuantikoa mantentzea ahalbidetuko lukeena.
Anestesiko orokorrek mikrotubuluen jardueran eragin lezakete, anestesiko hauek izaki sinpleengan eragina duten gertaeran oinarritutako hipotesia. Adibidez: amebak edo paramezioak.^[7]

Penroseren Eoien teoria

Teoria hau Kosmologia zikliko konformea bezala ezagutzen da.

2005 ezkeroztik eskema kosmologiko berri batean aritu da lanean Penrose, eskema kosmologiko zikliko baina Unibertsoaren zabalkuntza azeleratuarekin kontsistente dena. Zabalkuntza azeleratu hau Einstein-en ekuazioen bidez deskribatutako eta konstante kosmologiko positibodun eremu grabitatorioaren efektu aldaratzaileen ondorioz sortutakoa da. ^[8]

Mekanika kuantikoaren Penroseren interpretazioa

Penroseren beste lan interesgune bat mekanika kuantikoaren neurketa arazoa izan da, berak grabitate kuantikoaren lotzen duena. Penrosentzat espazio-denbora kuantikoki deskribatuko zukeen teoria batek neurketaren arazoa konpondu ahalko luke. Efektu kuantikoek espazio-denboraren kurbaduran eragiten duten ziurgabetasunak uhin-funtzio baten kolapso objektiboa suposa lezake fisikariaren iritziz. Penrose-en interpretazioa deituriko interpretazio espekulatibo baten bitartez azaltzen du nola gertatuko zatekeen fenomeno hau.

Nobel saria

2020an Fisikako Nobel Sariaren erdia irabazi zuen zulo beltzen eraketa erlatibitatearen teoria orokorraren irgarpen ona delaren aurkikuntzagatik. Sariaren beste erdia Reinhard Genzel eta Andrea M.Ghez-en artean banatu zen.

Liburuak

Penrose, Roger, La nueva mente del emperador, Mondadori, 1989, ISBN 84-397-1786-5.
Penrose, Roger, Las sombras de la mente: hacia una comprensión científica de la consciencia, Crítica Editoriala, 1996, ISBN 84-7423-771-8.
Penrose, Roger, Einstein 1905: un año milagroso-ren prologoa, Planeta, 2004, ISBN 84-8432-215-7.
Penrose, Roger, El camino a la realidad: Una guía completa a las leyes del universo, Debate Editoriala, 2006, ISBN 84-8306-681-5.
Penrose, Roger, Ciclos del tiempo, Debate Editoriala, 2010, ISBN 978-84-8306-922-6. Debolsillo, 2011, ISBN 978-84-9989-199-6.
Penrose, Roger, Moda, fe y fantasía en la nueva física del universo, Debate Editoriala, 2017, ISBN 978-84-9992-789-3.

Autore gisa

Penrose, Roger & Hawking, Stephen, Cuestiones cuánticas y cosmológicas, Alianza Editorial, 1995, ISBN 84-206-2756-9.
Hawking, Stephen & Penrose, Roger, La naturaleza del espacio y el tiempo, Editorial Debate, 1996, ISBN 84-8306-032-9.
Penrose, Roger & Abner Shimony, Nancy Cartwright, Stephen Hawking, Malcolm Longair, Lo grande, lo pequeño y la mente humana, Cambridge University Press, 1999. ISBN 84-8323-047-X.

Testu akademikoak

Penrose, Roger, Techniques of Differential Topology in Relativity, Society for Industrial & Applied Mathematics, 1972, ISBN 0-89871-005-7.
Penrose, Roger, and Wolfgang Rindler, Spinors and Space-Time: Volume 1, Two-Spinor Calculus and Relativistic Fields, Cambridge University Press, 1987, ISBN 0-521-33707-0.
Penrose, Roger, and Wolfgang Rindler, Spinors and Space-Time: Volume 2, Spinor and Twistor Methods in Space-Time Geometry, Cambridge University Press, 1988, ISBN 0-521-34786-6.

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/26 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ (Ingelesez) The London Gazette. , https://www.thegazette.co.uk/London/issue/53696/supplement/2 or..
↑ (Ingelesez) «The Nobel Prize in Physics 2020» NobelPrize.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-17).
↑ (Ingelesez) Penrose, R.. (1955-07). «A generalized inverse for matrices» Mathematical Proceedings of the Cambridge Philosophical Society 51 (3): 406–413. doi:10.1017/S0305004100030401. ISSN 1469-8064. (Noiz kontsultatua: 2023-05-17).
↑ (Ingelesez) Hawking, Stephen. (1973). The Large Structure of Space-Time. Cambridge University Press ISBN 0-521-09906-4..
↑ (Ingelesez) Atiyah, Michael; Dunajski, Maciej; Mason, Lionel J.. (2017-10). «Twistor theory at fifty: from contour integrals to twistor strings» Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences 473 (2206): 20170530. doi:10.1098/rspa.2017.0530. ISSN 1364-5021. PMID 29118667. PMC PMC5666237. (Noiz kontsultatua: 2023-05-17).
↑ (Ingelesez) Thiemann, Thomas. (2007). Modern Canonical Quantum General Relativity. Cambridge University Press.
↑ Txantiloi:Gazteleraz Rubia, Francisco J.. (2010eko urtarrilaren 23a). La consciencia es el mayor enigma de la ciencia y filosofia. Megatendencias.
↑ V.G:, Gerzadyan. (2010eko azaroaren 16a). Concentric circles in WMAP data may provide evidence of violent pre-Big-Bang activity. , ArXiv or..

Kanpo estekak

Datuak: Q193803
Multimedia: Roger Penrose / Q193803

[1] (Ingelesez) The London Gazette. , https://www.thegazette.co.uk/London/issue/53696/supplement/2 or..

[2] (Ingelesez) «The Nobel Prize in Physics 2020» NobelPrize.org (Noiz kontsultatua: 2023-05-17).

[3] (Ingelesez) Penrose, R.. (1955-07). «A generalized inverse for matrices» Mathematical Proceedings of the Cambridge Philosophical Society 51 (3): 406–413. doi:10.1017/S0305004100030401. ISSN 1469-8064. (Noiz kontsultatua: 2023-05-17).

[4] (Ingelesez) Hawking, Stephen. (1973). The Large Structure of Space-Time. Cambridge University Press ISBN 0-521-09906-4..

[5] (Ingelesez) Atiyah, Michael; Dunajski, Maciej; Mason, Lionel J.. (2017-10). «Twistor theory at fifty: from contour integrals to twistor strings» Proceedings of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences 473 (2206): 20170530. doi:10.1098/rspa.2017.0530. ISSN 1364-5021. PMID 29118667. PMC PMC5666237. (Noiz kontsultatua: 2023-05-17).

[6] (Ingelesez) Thiemann, Thomas. (2007). Modern Canonical Quantum General Relativity. Cambridge University Press.

[7] Txantiloi:Gazteleraz Rubia, Francisco J.. (2010eko urtarrilaren 23a). La consciencia es el mayor enigma de la ciencia y filosofia. Megatendencias.

[8] V.G:, Gerzadyan. (2010eko azaroaren 16a). Concentric circles in WMAP data may provide evidence of violent pre-Big-Bang activity. , ArXiv or..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

i e a Fisikako Nobel Saridunak
1901–1925	1901 Röntgen 1902 Lorentz / Zeeman 1903 Becquerel / P. Curie / M. Curie 1904 Rayleigh 1905 Lenard 1906 J. J. Thomson 1907 Michelson 1908 Lippmann 1909 Marconi / Braun 1910 Van der Waals 1911 Wien 1912 Dalén 1913 Kamerlingh Onnes 1914 Laue 1915 W. L. Bragg / W. H. Bragg 1916 1917 Barkla 1918 Planck 1919 Stark 1920 Guillaume 1921 Einstein 1922 N. Bohr 1923 Millikan 1924 M. Siegbahn 1925 Franck / Hertz
1926–1950	1926 Perrin 1927 Compton / C. Wilson 1928 O. Richardson 1929 De Broglie 1930 C. V. Raman\|Raman 1931 1932 Heisenberg 1933 Schrödinger / Dirac 1934 1935 Chadwick 1936 Hess / C. D. Anderson 1937 Davisson / G. P. Thomson 1938 Fermi 1939 Lawrence 1940 1941 1942 1943 Stern 1944 Rabi 1945 Pauli 1946 Bridgman 1947 Appleton 1948 Blackett 1949 Yukawa 1950 Powell
1951–1975	1951 Cockcroft / Walton 1952 Bloch / Purcell 1953 Zernike 1954 Born / Bothe 1955 Lamb / Kusch 1956 Shockley / Bardeen / Brattain 1957 C. N. Yang / T. D. Lee 1958 Txerenkov / Frank / Tamm 1959 Segrè / Chamberlain 1960 Glaser 1961 Hofstadter / Mössbauer 1962 Landau 1963 Wigner / Goeppert-Mayer / Jensen 1964 Townes / Basov / Prokhorov 1965 Tomonaga / Schwinger / Feynman 1966 Kastler 1967 Bethe 1968 Alvarez 1969 Gell-Mann 1970 Alfvén / Néel 1971 Gabor 1972 Bardeen / Cooper / Schrieffer 1973 Esaki / Giaever / Josephson 1974 Ryle / Hewish 1975 A. Bohr / Mottelson / Rainwater
1976–2000	1976 Richter / Ting 1977 P. W. Anderson / Mott / Van Vleck 1978 Kapitsa / Penzias / R. Wilson 1979 Glashow / Salam / Weinberg 1980 Cronin / Fitch 1981 Bloembergen / Schawlow / K. Siegbahn 1982 K. Wilson 1983 Chandrasekhar / Fowler 1984 Rubbia / Van der Meer 1985 von Klitzing 1986 Ruska / Binnig / Rohrer 1987 Bednorz / Müller 1988 Lederman / Schwartz / Steinberger 1989 Ramsey / Dehmelt / Paul 1990 Friedman / Kendall / R. Taylor 1991 de Gennes 1992 Charpak 1993 Hulse / J. Taylor 1994 Brockhouse / Shull 1995 Perl / Reines 1996 D. Lee / Osheroff / R. Richardson 1997 Chu / Cohen-Tannoudji / Phillips 1998 Laughlin / Störmer / Tsui 1999 't Hooft / Veltman 2000 Alferov / Kroemer / Kilby
2001–egun	2001 Cornell / Ketterle / Wieman 2002 Davis / Koshiba / Giacconi 2003 Abrikosov / Ginzburg / Leggett 2004 Gross / Politzer / Wilczek 2005 Glauber / Hall / Hänsch 2006 Mather / Smoot 2007 Fert / Grünberg 2008 Nambu / Kobayashi / Maskawa 2009 Kao / Boyle / Smith 2010 Geim / Novoselov 2011 Perlmutter / Riess / Schmidt 2012 Wineland / Haroche 2013 Englert / Higgs 2014 Akasaki / Amano / Nakamura 2015 Kajita / McDonald 2016 Thouless / Haldane / Kosterlitz 2017 Weiss / Barish / Thorne 2018 Ashkin / Mourou / Strickland 2019 Peebles / Mayor / Queloz 2020 Penrose / Genzel / Ghez 2021 Manabe / Hasselmann / Parisi 2022 Aspect / Clauser / Zeilinger 2023 Agostini / Krausz / L'Huillier 2024 Geoffrey Hinton / John Hopfield

i e a Fisikako Wolf Saridunak
1970eko hamarkada	Chien-Shiung Wu (1978) George Uhlenbeck / Giuseppe Occhialini (1979)
1980ko hamarkada	Michael Fisher / Leo Kadanoff / Kenneth G. Wilson (1980) Freeman Dyson / Gerardus 't Hooft / Victor Weisskopf (1981) Leon M. Lederman / Martin Lewis Perl (1982) Erwin Hahn / Peter Hirsch / Theodore Maiman (1983–84) Conyers Herring / Philippe Nozières (1984–85) Mitchell Feigenbaum / Albert J. Libchaber (1986) Herbert Friedman / Bruno Rossi / Riccardo Giacconi (1987) Roger Penrose / Stephen Hawking (1988)
1990eko hamarkada	Pierre-Gilles de Gennes / David J. Thouless (1990) Maurice Goldhaber / Valentine Telegdi (1991) Joseph H. Taylor Jr. (1992) Benoît Mandelbrot (1993) Vitaly Ginzburg / Yoichiro Nambu (1994–95) John Wheeler (1996–97) Yakir Aharonov / Michael Berry (1998) Daniel Shechtman (1999)
2000ko hamarkada	Raymond Davis Jr. / Masatoshi Koshiba (2000) Bertrand Halperin / Anthony Leggett (2002–03) Robert Brout / François Englert / Peter Higgs (2004) Daniel Kleppner (2005) Albert Fert / Peter Grünberg (2006–07)
2010eko hamarkada	John F. Clauser / Alain Aspect / Anton Zeilinger (2010) Maximilian Haider / Harald Rose / Knut Urban (2011) Jacob Bekenstein (2012) Peter Zoller / Juan Ignacio Cirac (2013) James D. Bjorken / Robert P. Kirshner (2015) Yoseph Imry (2016) Michel Mayor / Didier Queloz (2017) Charles H. Bennett / Gilles Brassard (2018)
2020ko hamarkada	Rafi Bistritzer / Pablo Jarillo-Herrero / Allan H. MacDonald (2020) Giorgio Parisi (2021) Anne L'Huillier / Paul Corkum / Ferenc Krausz (2022)