Erribosa: berrikuspenen arteko aldeak

Erribosa
Mota	aldopentose (en)
Identifikatzaileak
CAS zenbakia	55058-43-0
Gmelin	33942
MeSH	D012266

Nabigazio historia interaktiboa

← Aurreko ezberdintasuna

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia

IkusizkoaWikitestua

Lerroan

Hauxe da oraingo bertsioa, 13:22, 6 iraila 2020 data duena

Erribosa ${\ce {C5H10O5}}$ formula duen monosakaridoa da, aldehido taldea (CHO) lehenengo karbonoan duena. Bost karbono dituenez pentosa bat da. Zeluletako azido erribonukleikoan dagoen azukrea da^[1]. Erribosaren deribatu nagusia Desoxirribosa da, eta honek ADNa osatzen du.

Emil Fischerrek 1891n topatu zuen lehendabizikoz D-erribosa^[2].

Ezaugarriak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Erribosa aldopentosa bat da, muturrean karbonilo talde bat eta ondoren hiru karbono asimetriko dituena. Teorikoki bi enantiomero dituen arren naturan D-Erribosa bakarrik agertzen da.

Ziklatzen denean lau eraztun desberdin era ditzake, α eta β-D-erribofuranosak (eraztun pentagonala) eta α eta β-D-erribopiranosak (eraztun hexagonala). ARN molekulan β-D-erribofuranosa agertzen da, baina monomeroa uretan disolbaturik dagoenean ohikoagoak dira eraztun hexagonalak^[3].

α-D-erribofuranosa.
β-D-erribofuranosa.
α-D-erribopiranosa.
β-D-erribopiranosa.

Garrantzia biologikoa[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azido erribonukleikoaren oinarrizko azukrea da. β-D-erribofuranosak fosfodiester loturekin elkar lotzen dira, eta karbono anomerikoari aldiz base nitrogenatua lotzen zaio azido nukleikoa eratzeko.

Hainbat birus eta izaki prokariotikok molekula honetan gordetzen dute informazio genetikoa.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

↑ Lur entziklopedietatik hartua.
↑ (Ingelesez) Chronic Fatigue Syndrome Treatment Guide, 2nd Edition. Erica Verrillo (Noiz kontsultatua: 2018-11-02).
↑ (Ingelesez) «13C-labeled aldopentoses: detection and quantitation of cyclic and acyclic forms by heteronuclear 1D and 2D NMR spectroscopy» Carbohydrate Research 307 (3-4): 199–209. 1998-02-01 doi:10.1016/S0008-6215(98)00040-8. ISSN 0008-6215. (Noiz kontsultatua: 2018-11-02).

Ikus, gainera[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Azido erribonukleikoa

Kanpo estekak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Datuak: Q59817493
Multimedia: Ribose / Q59817493

[1] Lur entziklopedietatik hartua.

[2] (Ingelesez) Chronic Fatigue Syndrome Treatment Guide, 2nd Edition. Erica Verrillo (Noiz kontsultatua: 2018-11-02).

[3] (Ingelesez) «13C-labeled aldopentoses: detection and quantitation of cyclic and acyclic forms by heteronuclear 1D and 2D NMR spectroscopy» Carbohydrate Research 307 (3-4): 199–209. 1998-02-01 doi:10.1016/S0008-6215(98)00040-8. ISSN 0008-6215. (Noiz kontsultatua: 2018-11-02).

[1]

[2]

[3]

@@ 1. lerroa: / 1. lerroa: @@
 {{konposatu kimiko infotaula}}
 '''Erribosa''' <chem>C5H10O5</chem> formula duen [[monosakarido]]a da, [[aldehido]] taldea (CHO) lehenengo karbonoan duena. Bost karbono dituenez [[pentosa]] bat da. [[Zelula|Zeluletako]] [[azido erribonukleiko]]an dagoen azukrea da{{lur erref}}. Erribosaren deribatu nagusia [[Desoxirribosa]] da, eta honek [[Azido desoxirribonukleiko|ADNa]] osatzen du.
 [[Hermann Emil Fischer|Emil Fischerrek]] 1891n topatu zuen lehendabizikoz D-erribosa<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chronic Fatigue Syndrome Treatment Guide, 2nd Edition|argitaletxea=Erica Verrillo|hizkuntza=en|url=https://books.google.com.br/books?id=mQ4b_GMFgoIC&pg=PT467&dq=emil+fischer+ribose&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwi5lIamxOXdAhUGOZAKHcXxAAwQ6AEIMTAB#v=onepage&q=emil%20fischer%20ribose&f=false|sartze-data=2018-11-02}}</ref>.