1937

1937. urtea
Kronologia
Mendeak	XIX.a • XX.a • XXI.a
Hamarkadak	1910(e)koa • 1920(e)koa • 1930(e)koa • 1940(e)koa • 1950(e)koa
Urteak	1934 • 1935 • 1936 • 1937 • 1938 • 1939 • 1940
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1937 ; MCMXXXVII
Ab urbe condita	2690
Armeniar egutegia	1386 ; ԹՎ ՌՅՁԶ
Bahá'í egutegia	93 – 94
Bengaliar egutegia	1344
Berber egutegia	2887
Egutegi budista	2481
Myanmarko egutegia	1299
Bizantziar egutegia	7445 – 7446
Koptoen egutegia	1653 – 1654
Etiopiar egutegia	1929 – 1930
Hebrear egutegia	5697 – 5698
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1993 – 1994
Shaka Samvat	1859 – 1860
Kali Yuga	5038 – 5039
Iraniar egutegia	1315 – 1316
Islamiar egutegia	1355 – 1356
Japoniar egutegia	Shōwa 12; (昭和12年)
Korear egutegia	4270
Thailandiar eguzki egutegia	2480
Holozeniar egutegia	11937

**1937 beste egutegi batzuetan**
Gregoriotar egutegia	1937 MCMXXXVII
Ab urbe condita	2690
Armeniar egutegia	1386 ԹՎ ՌՅՁԶ
Bahá'í egutegia	93 – 94
Bengaliar egutegia	1344
Berber egutegia	2887
Egutegi budista	2481
Myanmarko egutegia	1299
Bizantziar egutegia	7445 – 7446
Koptoen egutegia	1653 – 1654
Etiopiar egutegia	1929 – 1930
Hebrear egutegia	5697 – 5698
Egutegi hinduak
- Bikram Samwat	1993 – 1994
- Shaka Samvat	1859 – 1860
- Kali Yuga	5038 – 5039
Holozeniar egutegia	11937
Iraniar egutegia	1315 – 1316
Islamiar egutegia	1355 – 1356
Japoniar egutegia	Shōwa 12 (昭和12年)
Korear egutegia	4270
Thailandiar eguzki egutegia	2480

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Martxoaren 31 - Italiako Aviazione Legionaria deitutakoak Durango bonbardatu zuen, 336 hildako eraginez.
Apirilaren 26a - Alemaniako "Kondor Legioa" deitutakoak Gernika bonbardatu zuen, izugarrizko sarraskia eraginez. Espainiako Gerra Zibilaren bigarren urtea zen.
Maiatzaren 6a - Ameriketako Estatu Batuetako New Jersey estatuan LZ 129 Hindenburg baloi gidatuak lur hartzean su hartu eta 35 pertsona hil ziren.
Maiatzaren 17a - Largo Caballeroren gobernu errepublikanoa (Espainia) erori zen.
Ekainaren 19a - Francoren armadak Bilbo bereganatu zuen, Bilboko Burdin Hesiaren defentsa-sistema suntsitu ondoren.
Abuztuaren 26a - Laredo eta Santoñan (Kantabria) eusko gudariek azkena eman zioten beren borrokari.
Urriaren 20a - Gijón harrapatu zuten matxinoek, "Iparraldeko Frontea" kanpainari amaiera ematen.
Abenduaren 15a - Teruelgo bataila hasi zen.

Arte eta kultura

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

Urtarrilaren 18a - John Hume, Ipar Irlandako politikaria, 1998ko Bakearen Nobel Saria.
Urtarrilaren 30a - Boris Spassky, errusiar xake-jokalaria.
Otsailaren 4a - Félix Grande, espainiar poeta eta kritikaria (h. 2014).
Martxoaren 18a - Rudi Altig, alemaniar txirrindularia, Alemanian inoiz izan den onenetakotzat joa (h. 2016).
Martxoaren 20a - Lina Morgan, espainiar vedette komiko eta aktorea (h. 2015).
Martxoaren 27a - Lourdes Iriondo, euskal kantaria (h. 2005).
Apirilaren 6a - Merle Haggard, estatubatuar country abeslari eta gitarrista (h. 2016).
Apirilaren 21a - Patxi Iturriotz, donostiar politikari, irakasle eta ETAkidea (h. 2002).
Apirilaren 22a - Jack Nicholson, estatubatuar aktorea.
Maiatzaren 16a - Yvonne Craig, estatubatuar aktore eta dantzaria (h. 2015).
Maiatzaren 29a - Rafael Moneo, tuterar arkitektoa.
Ekainaren 1a - Morgan Freeman, estatubatuar aktorea.
Ekainaren 23a - Martti Ahtisaari, Finlandiako presidentea.
Ekainaren 26a - Robert Richardson, estatubatuar fisikaria, 1996ko Fisikako Nobel Saria (h. 2013).
Ekainaren 27a - Jesús Hermida, espainiar kazetaria (h. 2015).
Abuztuaren 18a - Robert Redford, estatubatuar aktorea.
Abuztuaren 21a - Robert Stone, estatubatuar idazlea (h. 2015).
Abuztuaren 26a - Otto Schaden, estatubatuar egiptologoa (h. 2015).
Irailaren 14a - Renzo Piano, italiar arkitektoa.
Irailaren 21a - Amparo Baró, espainiar aktorea (h. 2015).
Urriaren 11 - Bobby Charlton, ingeles futbolaria.
Azaroaren 11 - Juan Jose Etxabe, ETAko buruzagia eta lehen ekintzaileetako bat (h. 1996).
Abenduaren 8a - Concha Chaos, Donostiako Haur Liburuaren Dokumentaziogunearen sortzailea (h. 2014).
Abenduaren 17a - John Kennedy Toole, estatubatuar idazlea (h. 1969).
Abenduaren 24a - Nicolás García Uriburu, argentinar pintorea eta arkitektoa (h. 2016).
Abenduaren 31 - Francisco Gabika, bizkaitar txirrindularia (h. 2014).
Abenduaren 31 - Anthony Hopkins, galestar aktorea.
Klaus Niebel, alemaniar industrialari eta euskaltzalea (h. 2012).

Heriotzak

Urtarrila-otsaila

Urtarrilaren 1a - Grafton Elliot Smith, ingeles anatomista, arkeologo eta etnologoa (j. 1871).
Urtarrilaren 4a - Adolfo Gonzalez de Kareaga, Bilboko alkatea (j. 1897).
Urtarrilaren 4a - Juan Olazabal, euskal herritar politikari tradizionalista eskuindarra (j. 1860).
Otsailaren 7a - Elihu Root, estatubatuar legegizona eta politikaria (j. 1845).
Otsailaren 10a - Mariano Sáez, espainiar abokatu eta politikaria (j. 1897).
Otsailaren 12a - Engrazio Arantzadi, Kizkitza, euskal herritar politikari jeltzalea eta idazlea (j. 1873).
Otsailaren 19a - Horacio Quiroga, uruguaitar idazlea (j. 1879).
Otsailaren 23a - Cándido Saseta, Eusko Gudarosteko komandantea (j. 1904).

Martxoa-apirila

Martxoaren 3a - Elihu Thomson, ingeles ingeniari eta asmatzailea (j. 1853).
Martxoaren 6a - Rudolf Otto, alemaniar filosofo eta teologo luteranoa (j. 1869).
Martxoaren 7a - Ignacio Díaz Olano, euskal herritar margolaria (j. 1860).
Martxoaren 7a - Tomás Ó Criomhthain, irlandar idazlea (j. 1856).
Martxoaren 10a - Yevgeny Zamyatin, errusiar idazlea (j. 1884).
Martxoaren 12a - Charles-Marie Widor, frantses musikagilea, organo-jotzailea eta irakaslea (j. 1844).
Martxoaren 15a - Howard Phillips Lovecraft, zientzia-fikziozko estatubatuar eleberrigilea (j. 1890).
Martxoaren 17a - Austen Chamberlain, Erresuma Batuko politikaria, 1925ean Bakearen Nobel sariduna (j. 1863).
Martxoaren 25a - John Drinkwater, ingeles olerkari eta dramagilea (j. 1882).
Martxoaren 29a - Karol Szymanowski, poloniar musikagilea (j. 1882).
Martxoaren 31 - Teodoro Gonzalez de Zarate, arabar enpresaburu eta politikaria (j. 1882).
Apirilaren 23a - François Gieure, Frantziako artzapezpikua, Baionako apezpikua izandakoa (j. 1851).
Apirilaren 27a - Antonio Gramsci, italiar politikaria eta pentsalaria (j. 1891).
Apirilaren 29a - Wallace Carothers, estatubatuar kimikaria (j. 1896).

Maiatza-ekaina

Maiatzaren 5a - Juan Mugertza, euskal herritar atleta (j. 1900).
Maiatzaren 23a - John Davidson Rockefeller, estatubatuar industria-enpresaburua, Standard Oil-en fundatzailea (j. 1839).
Maiatzaren 28a - Alfred Adler, austriar sendagile eta psikologoa (j. 1870).
Ekainaren 2a - Gregorio Angulo, euskal sindikalista eta politikaria (j. 1868).
Ekainaren 2a - Louis Vierne, frantziar organojole eta konposatzailea (j. 1870).
Ekainaren 3a - Emilio Mola, espainiar militarra, Espainiako Gerra Zibila sortu zuen altxamenduaren zuzendaria (j. 1887).
Ekainaren 7a - Jean Harlow, estatubatuar aktorea (j. 1911).
Ekainaren 9a - Antoni Rubió i Lluch, kataluniar historialaria (j. 1856).
Ekainaren 11 - Nikolas Lekuona, gipuzkoar margolari, marrazkilari, argazkilari, arkitekto eta artista abangoardista (j. 1913).
Ekainaren 12a - Mikhail Tukhatxevski, sobietar mariskala (j. 1893).
Ekainaren 14a - Serapio Mendarte, politikari jeltzale, Errenteriako zinegotzi eta Eusko Gudarosteko gudaria, tiroz eraila (j. 1889).
Ekainaren 18a - Gaston Doumergue, Frantziako Hirugarren Errepublikako presidentea (j. 1863).
Ekainaren 19a - James Matthew Barrie, idazle eskoziarra (j. 1860).
Ekainaren 20a - Andreu Nin, kataluniar politikaria (j. 1892).
Ekainaren 25a - Lauaxeta, bizkaitar idazle eta kazetaria (j. 1905).
Ekainaren 26a - Alfredo Espinosa, euskal herritar politikari errepublikarra eta medikua (j. 1903).

Uztaila-abuztua

Uztailaren 2an desagertua - Amelia Earhart, estatubatuar hegazkinlaria, hegazkinez Atlantikoa eta Pazifikoa zeharkatu zituen lehen emakumea (j. 1897).
Uztailaren 8a - Buenaventura Zapirain, euskal konposatzailea eta organista (j. 1873).
Uztailaren 11 - George Gershwin, estatubatuar musikagile eta pianista (j. 1898).
Uztailaren 17a - Gabriel Pierné, frantses musikagilea (j. 1863).
Uztailaren 19a - Nino Nanetti, italiar komunista (j. 1906).
Uztailaren 20a - Guglielmo Marconi, italiar ingeniari elektrikoa, 1909ko Fisikako Nobel Saria (j. 1874).
Uztailaren 25a - Leon Intxausti, bizkaitar elizgizon agustindar errekoletoa (j. 1859).
Abuztuaren 7a - Takeo Wakabayashi, japoniar futbolaria (j. 1907).
Abuztuaren 10a - Eustaquio Ilundain, Nafarroako elizgizona, Eusko Ikaskuntza Elkarteko sortzaileetako bat (j. 1862).
Abuztuaren 16a - Justo Etxeguren, arabar apaiza (j. 1884).
Abuztuaren 23a - Albert Roussel, frantziar musikagilea (j. 1869).
Abuztuaren 27a - Walter Rothschild (Rothschildeko II. baroia), britainiar bankari, politikari eta zoologoa (j. 1868).

Iraila-urria

Irailaren 2a - Pierre de Coubertin, Olinpiar Joko modernoen sortzailea (j. 1863).
Irailaren 5a - Arturo Kanpion, idazle, hizkuntzalari eta politikari iruindarra (j.1854).
Irailaren 12a - Joxe Mendiaga, euskal idazlea (j. 1845).
Irailaren 14a - Tomáš Masaryk, txekoslovakiar politikaria eta presidentea (j. 1850).
Urriaren 15a - Florentzio Markiegi, gipuzkoar politikari abertzalea (j. 1898).
Urriaren 16a - William Sealy Gosset, Student , ingeles estatistikaria (j. 1876).
Urriaren 19a - Ernest Rutherford, zeelandaberritar fisikari eta kimikaria, fisika nuklearraren aita eta 1908ko Kimikako Nobel Saria (j. 1871).

Azaroa-abendua

Azaroaren 9a - Ramsay MacDonald, Erresuma Batuko lehen ministroa (j. 1866).
Azaroaren 23a - Jagadish Chandra Bose, bengalar botaniko eta fisikaria (j. 1858).
Azaroaren 23a - George Albert Boulenger, belgikar-britainiar zoologoa (j. 1858).
Abenduaren 3 - Attila József, hungariar idazlea, XX. mendeko hungariar poeta nagusietako bat (j. 1905).
Abenduaren 16a - Jose Mari Azkarraga Mozo, Lurgorri, euskal herritar politikaria (j. 1916).
Abenduaren 18a - Jose Luis Arenillas, euskal mediku eta politikaria (j. 1904).
Abenduaren 20a - Erich Ludendorff, alemaniar jenerala (j. 1865).
Abenduaren 28a - Maurice Ravel, ziburutar musikagilea (j. 1875).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Abendua - Alfonso Olaso, gipuzkoar futbolaria (j. 1905).
Eugenio Urrotz, gipuzkoar elizgizon eta idazlea (j. 1883).
Jaime Delclaux, gaztelaniazko idazle eta poeta bilbotarra (j. 1912).
José Benlliure, espainiar margolaria (j. 1858).
Juan Artola, euskal herritar futbolaria (j. 1895).
Juan Santiago Aranburu, arabar musika-irakaslea eta organo-jolea (j. 1860).

Nobel saridunak:

Fisika: Clinton Joseph Davisson eta George Paget Thomson
Kimika: Walter Haworth eta Paul Karrer
Literatura: Roger Martin du Gard
Medikuntza: Albert von Szent-Györgyi Nagyrapolt
Bakea: Robert Cecil

Agintariak

[[File:

Kanada|10x10px|1937|link=]]

[[File:

Errusia|10x10px|1937|link=]]

Munduko agintariak 1937. urtean

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: 1937