Angolako Gerra Zibila

Wikipedia(e)tik
Hona jo: nabigazioa, Bilatu
Angolako Gerra Zibila
Gerra Hotza eta Hego Afrikako mugaren Gerra
Angola
Data 1975 – 2002ko abuztua
Lekua Angola
Emaitza MPLAren garaipena
Gudulariak
Movimento Popular de Libertação de Angola (bandeira).svg MPLA
Flag of Cuba.svg Kuba
Flag of Mozambique.svg Mozambike[1]
Flag of the Soviet Union.svg Sobietar Batasuna[2]
Laguntzaileak:
Flag of Sweden.svg Suedia[3]
Executive Outcomes		 Flag of UNITA.svg UNITA
Bandeira da FNLA.svg FNLA
Flag of South Africa (1928-1994).svg Hego Afrika
Laguntzaileak:
Flag of Zaire.svg Zaire
Flag of the United States.svg Ameriketako Estatu Batu
Txinako Herri Errepublika Txina
Flag of Morocco.svg Maroko
Buruzagiak
Movimento Popular de Libertação de Angola (bandeira).svg Agostinho Neto†
Movimento Popular de Libertação de Angola (bandeira).svg José Eduardo dos Santos
Flag of Cuba.svg Fidel Castro
Flag of Mozambique.svg Samora Machel
Flag of the Soviet Union.svg Leonid Brezhnev
Suedia Olof Palme
Eeben Barlow		 Flag of UNITA.svg Jonas Savimbi †
Bandeira da FNLA.svg Holden Roberto†
Flag of South Africa (1928-1994).svg B. J. Vorster
Flag of South Africa (1928-1994).svg P. W. Botha
Flag of Zaire.svg Mobutu Sese Seko
Flag of the United States.svg Gerald Ford
Flag of the United States.svg Jimmy Carter
Txinako Herri Errepublika Deng Xiaoping
Flag of Morocco.svg Ahmed Osman
Galerak
500.000 soldadu[4] eta ehunkada mila zibil

Angolako Gerra Zibila (1975-2002) Angolak Portugalekiko bere independentzia lortu bezain pronto hasi zen. Lehen, 1974-75ean, deskolonizazio gatazka izan zuten, 1961-74ko Angolako Independentzia Gerraren ondoren. Gerra zibilean lehenengo askapen mugimendu nagusiek borrokatu zuten: MPLA eta UNITA. Gerra bukatu zutenean, FLEC sortu zuten Kabinda eskualdeko independentzia lortzeko.

27 urteko gerra hiru aldian banatu daiteke: 1975 eta 1991ren artekoa, 1992 eta 1994ren artekoa eta 1998 eta 2002ren artekoa - bitartean bake garai hauskor aldiak izanik. 2002an MPLAk garaipena lortu zuenerako, herrialdeko egitura ekonomiko eta soziala deseginda egoteaz gain, 500.000 hildako eta milioika errefuxiatu ziren.

Gerrak nazioarteko esku-sartzea jasan zuen, Gerra Hotzaren fronte nagusienetariko eta latzenetariko bat bilakatuta. Gainera Kongoko Bigarren Gerra eta Namibiako Independentzia Gerraren parte-hartzaileek ere bere mozkinak bilatu zituzten Angolan.

Erreferentziak[aldatu | aldatu iturburu kodea]

  1. ↑   Nzongola-Ntalaja, Georges; Wallerstein, Immanuel Maurice (1986), The Crisis in Zaire, 193–194. orrialdeak .
  2. ↑ www.africancrisis.co.za
  3. ↑ Sellström, Tor (2002). SWEDEN - And National Liberation in South Africa - Volume II, Solidarity and Assistance 1970-1994. p. 131
  4. ↑   Madsen, Wayne (2002-05-17), Report Alleges US Role in Angola Arms-for-Oil Scandal, CorpWatch, http://www.corpwatch.org/article.php?id=2576 .
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Angolako Gerra Zibila Aldatu lotura Wikidatan
Gerra Hotza
Herrialdeak
Gertakizunak
1945-49: Jaltako Batzarra  • Potsdamgo Batzarra  • Irango Krisia  • Txinako Gerra Zibila  • Truman doktrina  • Greziako Gerra Zibila  • Marshall Plana  • Berlingo Blokeoa
1950-59: Koreako Gerra  • Ekainaren 17ko matxinada  • Hungariako Iraultza  • Suezko Gerra  • Vietnamgo gerra
1960-69: Txinaren eta SESBen urruntzea  • U-2ren krisia  • Guatemalako Gerra Zibila  • Cochinos Badiako Inbasioa  • Kubako Krisialdia  • Berlingo harresia  • Pragako Udaberria  • SALT I
1970-79: SALT II  • Angolako Gerra Zibila  • Afganistango sobietar inbasioa
1980-89: Solidarność  • Glasnost  • Perestroika  • Berlingo harresiaren gainbehera  • Belusezko Iraultza  • Errumaniako Iraultza
1990: Sobietar Batasunaren desegitea  • Alemaniaren birbateratzea
Protagonistak
NATO  • Varsoviako Ituna
AEBetako presidenteak: Truman  • Eisenhower  • Kennedy  • Johnson  • Nixon  • Ford  • Carter  • Reagan  • Bush
SESBeko buruak: Stalin  • Malenkov  • Khrustxev  • Brezhnev  • Andropov  • Txernenko  • Gorbatxov
Europako agintari nagusiak: Winston Churchill  • Charles de Gaulle  • Josip Broz Tito  • Imre Nagy  • Willy Brandt  • Nicolae Ceauşescu  • Alexander Dubček  • Todor Jivkov  • Erich Honecker
Joan Paulo II.a  • Margaret Thatcher  • Lech Wałęsa
Amerikako eta Asiako agintari nagusiak: Mao Zedong  • Chiang Kai-shek  • Kim Il-sung  • Ho Chi Minh  • Fidel Castro  • Che Guevara
Erlazionatutako
artikuluak
Historia
Angola
 Artikulu hau Angolako historiari buruzko zirriborroa da. Wikipedia lagun dezakezu edukia osatuz.
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Angolako_Gerra_Zibila&oldid=5267094"(e)tik eskuratuta