Nabarniz
| Nabarniz | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Bizkaia, Euskal Herria | |||||||||||
 | |||||||||||
| |||||||||||
| Administrazioa | |||||||||||
| Estatua | Espainia | ||||||||||
| Erkidegoa | Euskal Autonomia Erkidegoa | ||||||||||
| Lurraldea | Bizkaia | ||||||||||
| Eskualdea | Busturialdea | ||||||||||
| Izen ofiziala |  Nabarniz | ||||||||||
| Alkatea | Lourdes Aboitiz Urtubi (EAJ) | ||||||||||
| Posta kodea | 48312 | ||||||||||
| INE kodea | 48909 | ||||||||||
| Herritarra | nabarniztar | ||||||||||
| Kokapena | |||||||||||
| Koordenatuak | 43°19′15″N 2°35′01″W / 43.320833333333°N 2.5836111111111°W | ||||||||||
 | |||||||||||
| Azalera | 11,75 km² | ||||||||||
| Distantzia | 43 km Bilbora | ||||||||||
| Demografia | |||||||||||
| Biztanleria | 269 (2023) 8 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
| Dentsitatea | 19,49 bizt/km² | ||||||||||
| Hazkundea (2003-2013)[1] | % 2,65 | ||||||||||
| Zahartze tasa[1] | % 19,68 | ||||||||||
| Ugalkortasun tasa[1] | ‰ 65,22 | ||||||||||
| Ekonomia | |||||||||||
| Jarduera tasa[1] | % 76,67 (2011) | ||||||||||
| Genero desoreka[1] | % 3,57 (2011) | ||||||||||
| Langabezia erregistratua[1] | % 4,84 (2013) | ||||||||||
| Euskara | |||||||||||
| Euskaldunak[1] | % 83,84 (2010) | ||||||||||
| Kaleko erabilera [2] | % (2016) | ||||||||||
| Etxeko erabilera [3] | % 79.17 (2016) | ||||||||||
| Datu gehigarriak | |||||||||||
| Sorrera | 1987. urtea | ||||||||||
| Webgunea | http://www.nabarniz.net www.nabarniz.net | ||||||||||
Nabarniz Bizkaiko barnealdean dagoen udalerria da, 2006ko erroldaren arabera 223 bistanlñe zituen.
Inguru naturala eta kokapena
Nabarniz Bizkaiko ipar-ekialdean kokatzen da, Bilbotik 40 kilometrora eta Gernikatik 9 kilometrora. Udalerriak Ispaster eta Gizaburuagarekin egiten du muga ipar-ekialdean, Aulestirekin hego-ekialdean, Mendatarekin hego-mendebaldean, eta Arratzu eta Kortezubirekin ipar-mendebaldean.
Nabarniz itsasoaren mailatik 360 metrora dago bataz-beste, herriko punturik altuena Iluntzar mendia da (728 m.). Klimari dagokionez, Euskal Herriko kostaldetik hurbil dauden herri guztiek duten klima ozeaniko bera du, urteko prezipitazioak 1.300 l/m3 ingurukoak izaten dira eta urteko tenperaturen bataz-bestekoa 12-13 gradukoa. Inguruko herriak baino altuera handiagoan kokatuta egoteagatik Nabarnizek hotz eta haize gehiago jasaten ditu.
Herriak sei auzo ditu guztira: Ikazurieta, Intxaurraga, Uribarri-Zabaleta, Elexalde, Merika eta Lekerika.
Historia
Nabarnizen bizi izandako lehen biztanleen aztarnak kristo aurreko 2800. urtekoak dira. Garai hartako giza hezurrak aurkitu dira Ikazurietako auzoan dagoen Ondaro haitzuloan. Horrez gain, kristo aurreko VI. mende inguruan eraikitako gotorleku biren aztarnka aurkitu dira Iluntzar mendian eta Maruelezako kastroan Arrola-Gastiburu mendian. Mendi hori toki estrategikoa zen Gernikako itsasadarraren behatokia zelako. Gotorleku horiek zeltiarrek eraikitakoak ziren. Zeltiarren ostean erromatarrak etorri ziren Euskal Herrira
Erromatarren inperioaren erorketatik Erdi Arora doazen bost mendeetako argibide gutxi dago. Dena den, X. mendetik aurrera, gaur egungo auzoak eratzen joan ziren, betiere baseliza baten inguruan. Ikazurietako auzoa San Kristobalgo baselizaren inguruan, Uribarri San Migueleko baselizaren inguruan, Merikako auzoa San Gregorioren inguruan, Lekerikako auzoa Santiagoren inguruan eta Elexalde Andra Mari elizaren inguruan. Nabarnizko ekonomiaren ardatza nekazaritza izan da betidanik, eta honen oinarri baserria. Baserri bakoitzak ortu, abel buruentzako zelai eta fruitarbolekin. Baserriak bertan bizi zirenei behar zutena eskaintzen zien unitate buruaskiak ziren.
XX. mendeak aurrera egin ahala, gauzak aldatuz joan ziren. Bizkaiko nekazal herri gehienetan gertatu bezala, nekazal munduaren gainbehera etorri zen industrializazioaren garapena zela eta. Gauzak horrela, baserriak eta herria bera hustuz joan ziren eta herriko biztanle askok Gernikara lehenik eta Bilbora ondoren, jo zuten, bizimodu hobeagoaren bila. Biztanleriaren jaitsierak behea jo zuen 2001ean eta ordutik apur bat igo da, baina XX. mende hasierako biztanle kopurutik oso urruti oraindik ere.
Anexioa
1960ko hamarkadan Euskal Herriko hainbat herri txikirekin gertatu bezala, Nabarniz ere, indarrez beste udalerri handiago batean anexionatzera behartu zuten. Horrela, 1964ean Nabarniz Gernika-Lumoko auzo bilakatu zen. 1987ean Gernika inguruko beste hainbat herrik bezala, independentzia berreskuratu zuen.
Ondarea
Nabarnizen hainbat baseliza eta eliza daude, baina garrantzitsuena Elexalde auzoko Andra Mari eliza da. XV. mendean eraiki zen, aurretik bertan egondako bakartegi baten eraikuntzaren gainean.
Demografia
Busturialdeko eskualdean biztanle gutxien daukan herria da.
| Urtea | 1857 | 1877 | 1887 | 1900 | 1910 | 1920 | 1930 | 1940 | 1950 | 1960 | 1970 | 1980 | 1991 | 2001 | 2006 |
| Biztanleak | 645 | 661 | 685 | 698 | 660 | 647 | 699 | 692 | 616 | 573 | * | * | 251 | 221 | 223 |
- Urte hauetako erroldetan Nabarnizko biztanleria Gernikako biztanleriarekin bat hartzen da, anexioa dela eta.
Hauteskundeak
Ereñoko alkatea Lourdes Aboitiz Urtubi, Eusko Alderdi Jeltzaleak 2007 udal hauteskundetan alderdirik bozkatuena izan ostean.
Hauteskundeen emaitzak honakoak izan ziren:
| Alderdia | Botuak | Zinegotziak |
| EAJ | 61 | 5 |
| PP | 1 | 0 |
Baliogabeko botuak 96 izan ziren, ez zen zuriz emandako bozkarik egon, eta abstentzioa %20koa izan zen.
Garraiobide eta azpiegiturak
Nabarniz, Gernika eta Ereño arteko BI-3242 errepideak zeharkatzen du iparraldetik hegoalderako norabidean.
Garraio publikoari dagokionez, Bizkaibusen A3526 lineak herria Gernikarekin elkartzen du astelehenetik ostiralera, honako ordutegian, 07:35, 14:00 eta 19:30
Kultura
Nabarnizek honako egunetan ospatzen ditu bere jaiak:
- San Kristobal jaiak: uztaileko bigarren astean ospatze dira.
- Santiago eguna: uztailaren 25a.
Euskara
Udalaren arabera, biztanleriaren %98a da euskalduna, Busturialdeko herririk euskaldunena beraz. 2001an Euskal Herri mailan biztanleriaren euskara mailari buruz egindako inkestaren arabera, biztanleriaren %94,3a da euskalduna.
Ikus, gainera
Kanpo loturak
- ↑ a b c d e f g Euskal Herriari Begira. Udalbiltza.
- ↑ «Kaleko erabilera herrialdez herrialde» Euskararen erabilera (Wikipedia).
- ↑ «Etxeko erabilera» Euskararen erabilera (Wikipedia).